Fezile A. ÖKSÜZ
BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, müzakerelerdeki çıkmazın henüz aşılmadığını ve görüşmelere yeniden başlamanın biraz daha zaman alacağını belirterek, masaya dönüldüğünde çok daha verimli çalışmak gerekeceğini söyledi. BM’nin süreçte hakemlik üstlenme niyeti bulunmadığını kaydeden Eide, liderlerle görüşmelerinde BM planını değil, liderlerin farklı açıklamalarında ortaya koyduğu ve özlü konulara vurgu yapılan metodolojiyi görüştüklerini belirtti. Eide, BM’nin New York’ta her iki liderin katılacağı bir toplantı planlamadığına da vurgu yaptı.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı dün kendisini ziyaret eden Eide ile yaklaşık 2 saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Eide, görüşmeden çıkışta yaptığı açıklamada, oldukça uzun ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirdiğini söyledi.
Rum lider Nikos Anastasiadis ile de dün görüşeceğini kaydeden Eide, görüşmede, müzakerelere nasıl dönüleceği ve dönüldüğü zaman ne yapılacağı üzerine odaklandıklarını belirtti.
Eide, ayrıca Akıncı’yı, Washington ziyareti de dahil olmak üzere, gerçekleştirdiği bazı uluslararası temaslar hakkında bilgilendirdiğini kaydetti. Washington ziyaretinin, beklediğinden çok daha iyi geçtiğini belirten Eide, değişikliklere rağmen, Kıbrıs müzakere süreci açısından tarihi önem taşıyan ABD desteğinin devam ettiğini gördüğünü söyledi.
“Görüşmelerdeki çıkmaz aşılmadı”
Espen Barth Eide, müzakerelerdeki çıkmazın aşılmadığını, müzakerelerin yeniden başlamasına yönelik zeminin oluşturulması için yapılacak işler olduğunu ve bunların yapılabileceğini belirtti.“Sorun aşılmadı ancak aşılabilir” ifadesini kullanan Eide, her iki tarafta gerekli isteğin olduğunu söyledi. Eide, ana konunun, müzakereler dönüldükten sonra ne yapılacağı olduğunu kaydetti.
“BM’nin süreçte hakemlik üstlenme niyeti yok”
Eide, BM, başından beri sürecin liderler tarafından sürdürülmesinden yana olduğunu ve kesinlikle hakemlik talebinde bulunmadığını söyledi. Eide, “Ben şahsen sürecin liderler düzeyinde sürdürülmesinde kararlıyım. BM’nin süreçte hakemlik üstlenme niyeti yoktur. Geçmişte bunu denedik ve çalışmadığını fark ettik” dedi.
Liderler tarafından kendisinden hakemlik yapması istense de, bunu kabul etmeyeceğini kaydeden Eide, kendisine bu yönde bir talebin gelmediğine de işaret etti.
“BM planını değil, liderlerin bahsettiği metodolojiyi görüşüyoruz”
Espen Barth Eide, şu an liderlerin zamanı nasıl en etkili şekilde kullanacaklarını konuştuklarını belirterek, her iki liderlerin ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda özlü konulara vurgu yapan bir metodolojiden bahsettiğini ve kendilerinin de bir BM planını değil de bu metodolojiyi görüştüğünü söyledi. Eide, “Eğer Kıbrıs’ta bir çözüm olacaksa, bu, Kıbrıslı Türk lider Akıncı ve Rum Lider Anastasiadis’in kolaylaştırıcılığıyla olacak. Bunu onlar da, herkes de biliyor” dedi.
“Çok daha verimli çalışmak gerekecek”
“Tarihi fırsat penceresi hala mevcut ancak sonsuza dek olamayacak” ifadesini kullanan Eide, görüşme yapmayalı yarın bir ay olacağını ve 22 aydır devam eden müzakerelerde ilke defa bu kadar uzun ara verildiğine işaret etti.
Eide, yeniden başlamasının biraz daha zaman alacağını ve bu sürenin, ilerleme sağlanamadan geçecek uzun bir süre olduğunu ve yeniden masaya dönüldüğünde çok daha verimli çalışmak gerekeceğini söyledi.
Eide BM yöneticilerine bilgi verecek
Espen Barth Eide, Spehar ile birlikte, BM’de Genel Sekreter Antonio Guterres ve üst düzey BM yöneticilerinin yapacağı toplantıya video bağlantısıyla katılıp, Kıbrıs konusundaki son gelişmeler hakkında bilgi vereceğini belirtti.
Eide, gelecek hafta da Brüksel’e giderek, olası çözüm sonrasında tamamının üyesi olacağı Kıbrıs ile ilgili müzakere sürecine tam destek veren AB Komisyonu başkanlığı ile son gelişmeleri görüşeceğini söyledi. Eide ayrıca hafta başında Güney Kıbrıs’ta temaslarda bulunan AB Yatırım Bankası yetkilileriyle de olası çözümün finansmanı konusunu görüştüklerini belirtti.