Sayıştay Başkanlığı Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nda yaptığı denetlemenin raporunu yayımladı.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Şahap Aşıkoğlu’nun sosyal medya hesabından paylaştığı raporda 2017 ve 2018 yılında kurum ile ilgili açılan iki farklı ihalede usulsüzlükler saptandığına vurgu yapıldı.
Sayıştay Başkanı Osman Korahan, raporun giriş yazısında raporda sahtelenmiş olduğu düşünülen belgelerle ithalat işlemlerinin yapılması suretiyle Türkiye menşeli malzemeler yerine ihale şartnameleri bağlamında evsafa uygun olmayan Çin menşeli malzemelerin kuruma teslim edildiği sonucuna ulaşıldığına değindi.
Korahan, raporda yer alan mevzuata aykırı olduğu tespit edilen huşuların değerlendirmek üzere KKTC Hukuk Dairesi’ne gönderildiğini kaydetti.
Verildiği tarihten önce sona erdi
Başdenetçi Ece Çelikdal Alas ve denetçiler Enver Şener ile Gülnihal Fahrioğlu tarafından hazırlanan 18 Şubat 2020 tarihinde yayınlanan raporun sonuç bölümü aynen şu şekilde:
“Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun malzeme alım ihalelerinden MİK 487/2017 karar numaralı 60-80a cut-out alımı ve MİK 590-2018 karar numaralı 22 kvd sigortası alımı ihalelerine yönelik elde edilen bilgi ve belgeler ışığında yapılan denetim neticesinde Merkezi İhale Komisyonu tarafından gerçekleştirilen;
Cut -Out ve D sigortası alımı ihalelerini kazanan firma olan MORS LTD’in sunmuş olduğu tekliflerinde TSE kalite yönetim sistemi belgesi olarak bulunan belgelerin geçerlilik sürelerinin tekliflerin sunulma tarihinden önce sona erdiği,
Cut- Out ihalesinde MORS LTD’in sunmuş olduğu teklifinde ihaleye konu olan malzeme olan “sabit tesisli kesme ortamı hava olan, elle çalıştırmalı IP 20 korumalı dikey sigortalı yük ayırıcısı “ malzemesine ait standart uygunluk belgesinin sunulduğu ve ilgili belgenin geçerlilik süresinin de teklifin verildiği tarihten önce sona erdiği,
Cut - Out ihalesinde sunulan standartlara uygunluk belgesinin şartnamede belirtilen unsurlara uymaması ve veya 60-80a Cut- Out malzemesine ait standartlara uygunluk belge bulunmaması ve katalog veya broşür teslim tutanağı olmaması sebebiyle 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın “ek-1 özel hususlar” bölümünün 18. Maddesine istinaden MORS LTD’in teklifinde sunmuş olduğu malzemenin değerlendirme dışı bırakılması ve veya değerlendirmeye alınmaması gerekirken değerlendirmeye alınmış ve söz konusu malzeme lehine ihalenin sonuçlandırılmış olduğu, Cut-Out ihalesinin idari şartnamesinin “ek 1 özel hususlar” bölümünün 14.maddesinde ve firmanın teklifinde ilgili malzemeye yönelik sunulan garanti süresinin 1 yıl olmasına rağmen garanti süresine 2 yıl olarak yer verilen Merkezi İhale Komisyonu kararının üretilerek ilan edildiği
Cut - Out ihale kararının ihale katılımcılarına bildirilmesi işleminin 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 45. Maddesinde ihale kararının alınmasından itibaren 3 iş günü içerisinde yazılı olarak yapılması gerektiği hükme bağlanmasına rağmen merkezi ihale komisyonunun ihale kararını ihale katılımcılarına yazılı olarak bildirmediği
Gereken raporların sunulmadı
Cut-Out ve D sigortası ihalelerinde 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 72.nci maddesine istinaden ihale süreçlerine ilişkin rapor hazırlanması gerekirken anılan ihalelerine ilişkin rapor hazırlanmadığı, konu ihalenin yalnızca bilirkişi heyetlerinin uygunluk raporlarına göre bağlandığı ve ihale makamına da hazırlanması gereken raporların sunulmadığı,
Cut-Out ihalesinin fabrika ön onay koşulunu sağladığına yönelik ihale sürecinde veya daha önceden alınan herhangi bir belgesi olmayan MORS LTD’in teklifinde sunmuş olduğu malzeme lehine sonuçlandırmış olduğu
D sigortası ihalesindeki teklifte sunulan numunenin ilgili şartnamedeki teknik koşulları sağlamayan yönlerinin olduğunu tespit eden 20.12.2018 tarihli bilirkişi raporu ortada dururken eksik belgeleri olmasına rağmen sorunsuz kullanılan bir malzeme olması halinde değerlendirmeye alınmasını öngören idari şartnamenin EK-1 özel hususlar bölümünün 16-5 maddesine atıfta bulunarak ihalenin bağlanmasının ihale teknik şartnamesini ve veya teknik koşulların belirlediği şartname hükümlerini yetkisiz ve hükümsüz kıldığı
elektrik kurumu tarafından
Talimata rağmen görevlendirme yapılmadı
Cut- Out ve D sigortası alımı ihalelerinde Merkezi İhale Komisyonu’nun 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 72-12 maddesine atfen bilirkişi görevlendirmelerini yazılı olarak talep etmesine rağmen görevlendirmelerinin yazılı yapıldığının belgelendirilmediği
D sigortası alımı ihalesine ilişkin sahteleme ve veya ilgili malzemenin üretim bandının bulunmaması hususlarındaki iddialara rağmen malzemenin kontrol ve mal kabulü süreçlerinde gerekli önlemlerin alınmayarak kabulünün yapılmasıyla malzemenin alındığı.
Mevzuat uyarınca kati teminat mektuplarının sürelerinin Cut - Out alımında 12 aylık D sigortası alımında 124 aylık garanti süreleri dikkate alınarak belirlenmesi gerekirken Mors ltd’den vadeleri garanti sürelerinin bitiminden önce sona eren Cut - Out alımında 5 ay vadeli D sigortası alımında 4 ay vadeli teminat mektuplarının alındığı ayrıca ilgili alımlara yönelik idari şartnamelerinin ek 1 özel hususlar bölümünün garanti süresi başlığı altında orijinal veya noter onaylı olarak alınması gerektiği hükme bağlanan garanti belgelerinin ise alınmadığı.
Yönetim kurulunun 14.09.2018 tarih ve AH200-2018 numaralı kararıyla tahdil edilen ihale genelgesinde şartname hazırlayan mühendislerin bilirkişi olarak değerlendirme heyetinde yer almayacağı, almasının şart olması halinde gözlemci olacağı belirlenmesine rağmen , D sigortası alım ihalesinde Sayın Dalman Aydın’ın hem bilirkişi heyetinde görev alıp değerlendirme kararlarına imza koyduğu hem de ilgili ihalenin şartnamesini hazırlayanlar arasında yer aldığı,
D sigortası alımında hemen teslim kapsamında olan 300 adet malzemenin akdedilen 18.01.2019 tarihli sözleşme yapılmadan önce 09.01.2019 tarihinde teslim alındığı.
D sigortası alımında MIK.590/2018 numaralı karar istinaden sözleşme bedelinin 1000 adet üzerinden toplam 123.800.00 USD olarak yapılması gerekirken akdedilen sözleşme bedelinin 86.660.00 USD olarak yapıldığı ve buna bağlı olarak alınması gereken %5 kati teminat mektubunun 6.190.00 USD yerine 4.333.00 USD alınması sebebiyle 1.857.00 USD eksik alındığı,
İthalatı ve ihracatı tüzüğünde elektrik malzemelerinin onayına sağlanması gereken kurum tarafından öngörülen koşullara yönelik dönemin yönetim kurulunun 02.05.2006 tarih ve A/145/06 sayılı kararında elektrik malzemelerinin standartlarının belirlenmesi karar bağlanmasına rağmen bu doğrultuda bir karar alınmayarak standartlarının belirlenmediği,
Cut - Out ve D sigortası alımlarında idari şartnamenin ek 1 özel hususlar bölümünde konu malzemenin üretildiği tesiste, fabrikada sevk izinleri için 2 kurum teknik elemanı tarafından yapılacak fabrika ön onayının sonrasında “sevke uygundur” belgesi verileceği hükme bağlanmasına rağmen, kurumun sevk iznine yönelik herhangi bir işlemin yapılmadığı ayrıca söz konusu fabrika ön onayının üretici firmanın fabrikasının kabulü için yapıldığının bir kereye mahsus olsa dahi belgelendirilmediği
Cut - Out ve D sigortası alımlarında Mors Ltd’nin evsafa uygun olmayan malzemeleri getirerek sözleşmeler ve bu sözleşmelerle bütün olan ihale şartnamelerindeki şartları ihmal etmesi nedeniyle kurumun talebi üzerine 20-2016 sayılı kamu ihale yasasının 13. Maddesinin Merkezi İhale Komisyonu tarafından çalıştırabileceği tespit edilmiştir.
Kurumlara sahte evrak verildi
Ayrıca Cut-Out ve D sigortası alımlarında ilgili malzemenin ithalatı aşamasında,
-Kurum tarafından yazılmış gibi görünen
-Renkli fotokopi veya renkli bilgisayar çıktısı olan S3-TS3/118/2018 sayılı 08.02.2018 tarihli sahtelenmiş olduğu düşünülen yazıyla Cut - Out malzemesine yönelik hem Ticaret Dairesi hem de Gümrük ve Rüsumat Dairesi ,
- Fotokopi olan KTE 0.00-764.03.18-833 sayılı 09.05.2018 tarihli sahtelenmiş olduğu düşünülen yazıyla 22 kv D sigortasına yönelik hem Ticaret Dairesi hem de Gümrük ve rüsumat Dairesi,
- Elektrik Mühendisleri Odası’na ait gibi görünen EMO-UB-RP 1825/2019 sayılı 08.03.2019 tarihli fotokopi olan sahtelenmiş olduğu düşünülen Elektrik Mühendisleri Odası uygunluk belgesiyle 22KvD sigortasına yönelik Gümrük ve Rüsumat Dairesi tarafından onay vermek suretiyle ithalat işlemlerinin yapıldığı tespit edilmiştir.
Bunun sonucunda Kurum tarafından Tedarikçi firma olan Mors LTD’ye yapılan ödemelerin bedeli üzerinden gerçekleştirilmesine rağmen ihalede bağlanan Türkiye menşeli malzemeler yerine Çin menşeli malzemelerin ithal edilerek Kuruma teslim edildiği saptanmıştır.
Sonuç olarak Türkiye Menşeli malzemeler yerine ihale şartnameleri bağlamında evsafa uygun olmayan Çin menşeli malzemelerin Kuruma teslim edilmesine yönelik tüm tespitlerin değerlendirilmek üzere KKTC Hukuk Dairesine havale edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.”