Züleyha KARAMAN
Kıbrıs sorununun çözümü halinde, nüfusu daha çok olan ve dünya ile serbest ticaret yapan Kıbrıslı Rumların, daha küçük çaptaki Kıbrıslı Türklere ait işletmeleri yok edeceği yönündeki iddialar, üretici sektör tarafından reddedildi.
Diyalog, olası bir çözüm sonrasında kuzeydeki işletmelerin rekabet edebirlirliği konusunda bir araştırma gerçekleştirdi ve mermerden, mutfak mobilyasına kadar değişik sektör temsilcilerinin görüşlerini saptadı.
Sektör temsilcileri, şu an kuzeyde ciddi ekonomik sıkıntıların yaşandığını, ancak çözüm olması halinde daha iyi şartlarda iş yapabileceklerini ve Rumlarla rekabet edebileceklerini söyledi.
Marmo:Bizimle rekabet edemezler
Lefkoşa’nın Organize Sanayi bölgesinde faaliyet gösteren Marmo Mermer Sanayi’nin yetkililerinden Ozan Kahvaltıcı, olası bir çözümden sonra Kıbrıslı Rum şirketlerle rekabete hazır olduklarını söyledi. Kahvaltıcı “güneyde birçok araştırma yaptık, ürünlerimizi de onlara tanıttık. Görenler hayran kaldı. Kesinlikle güneydeki benzeri firmalarla rekabet edebiliriz” dedi.
Ozan Kahvaltıcı, sorularımızı şöyle yanıtladı:
-Marmo Mermer kaç yıldır faaliyette bulunuyor?
Yanıt:Daha fazla doğal mermer ve granit üzerine faaliyetleri var. 1988’den beri faaliyette bulunuyor. Mermer üzerine akıla ne geliyorsa hepsi yapılıyor. Sadece ev değil, mezar, büst her şey yapılıyor.
-Güney Kıbrıs’a da ürünlerinizden gönderiyor musunuz?
Yanıt: Güney’e ürün gönderiyorduk ama şimdi çok az. İlişkimiz kesilmedi ama yok denecek kadar az iş yapıyoruz. Bu, Rum tarafındaki halkın kendi seçimi. Bun da ekonomik krizin de etkisi olabilir. Orada inşaat sektörü büyük kriz yaşıyor, bizden 5-6 bin kişi Güney’de çalışıyordu, bugün çalışan 500 kişi ya var ya yok. Ticari ilişkinin az olmasında Türk ürünlerine karşı yapılan olumsuz propagandanın da etkisi var.
İşler şimdi kötüleşti
Firmamızda 2009’lara kadar 80-90 kişi çalışıyordu. Şimdi 16 kişi çalışıyor. Ekonomik nedenlerden dolayı işçi azaldı. İş azlığı var. Devletin bazı politikaları nedeniyle de çalışan sayısı azalmak durumunda kaldı. Şöyleki, buraya ev yaptıran biri, her şeyi Türkiye’den getiriyor, firma ölçülerini alıyor, gümrükten geçiyor, işçiler pansiyonda kalıyor, ne katma değeri var, ne vergisi var, hiç bir katkısı yok, yalnızca gümrükte vergi ödüyor, o kadar. Mermerler Türkiye’den, işçiler Türkiye’den her şey Türkiye’den, işçiler bir hafta da pansiyonda kaldılar. Ben burada işçi çalıştırırım, vergi öderim, sigorta, ihtiyat sandığını öderim, bizi koruma yok mu? Adam yapar kaçar. Bunlar gündeme getirildi ama bunların önüne bir türlü geçilmiyor.
-Kıbrıs’ta olası bir çözümde, adanın birleşmesi halinde, Güney Kıbrıs firmaları ile rekabet edebilecek durumda mısınız?
Yanıt: Tekonolojiye ayak uyduruyoruz, son teknolojiyi kullanıyoruz. Biz, mermer olarak, Güney Kıbrıs ile çok çok rahat rekabet edebiliriz. Çünkü bizde olan çeşit Güney’de yoktur. Bizdeki fiyatlar Güney’de yok. Güney’den bize gelen arkadaşlar işlere hayran kalıyor. Mermer sektöründe biz onlardan çok fazla ilerideyiz. Şahıs olarak Güney’deki fuarlara gittim, orası hem pahalı hem de çeşit az. Fabrikaları gezmedim ama bizden ileri olduklarını sanmıyorum. Bizim makinalarımız son teknoloji. Kıbrıs birleşirse onların mermercileri düşünsün. Tabiki çok sektörde bizimle rekabet edecekler ama mermer üzerine bizimle zor rekabet ederler. Güney’de işçilik daha pahalı bizde ucuz. Tabi bir çözümde şartlar ne şekilde gelişir, bilemeyiz, bizde de işçilik yükselir mi, bir oynama olacaktır.
Kişisel olarak, bir çözümün olmasını dört gözle bekliyorum. Bizi öyle bir noktaya getirdiler ki, nasıl olursa olsun bir çözüm olsun. Bizim çocuklarımız işsiz güçsüz. Devlet dairesine girenler bin 300 TL ile işe başlar, yüksek lisans, master yapan çocuklar iki bin TL’ye çalışıyor, bu olacak şey mi?