Elektrik enerjisine 18 Kasım’dan itibaren yüzde 13.63 ile yüzde 29.23 arasında değişen oranda zam yapılması, sadece işletme sahiplerini değil, dar ve sabit gelirli vatandaşları da perişan etti.
Yapılan zammın, kriz içindeki Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK) mali yapısını güçlendirmeyi amaçladığı açıklansa da; gerek vatandaşlar, gerekse işlerin kötü gitmesinden yakınan esnaf, yetkililerle aynı görüşü paylaşmıyor.
Elektrik zammından sonra gelen faturaları ödemekte zorluk çeken çok sayıda vatandaş, soğuk kış günlerinde ısınmak için alternatif aramaya başladı ve çok eski zamanlarda kullanılan odun sobasına yöneldi.
‘Umut hükümeti’ olarak kurulan kabinenin elektrik zammı ile tüm hayalleri yerle bir ettiğine inanan vatandaşlar “bunca yılın ihmali ve hesapsız harcamaların sonucunda KIB-TEK’in borç batağına sürüklenmesinin faturası bize kesilemez” diyor.
Tüketime, maktu ücret ilavesi...
Elektrik Kurumu’nun faturalarında bir de ‘Maktu Ücret’ uygulaması var. Vatandaşlar buna da sert tepki gösterirken şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Dulluk maaşı ile geçinen yaşlı kadının evinde elektrikle çalışan sadece buzdolabı ve televizyon var. Televizyonu günde 2 saatten fazla izlemiyor. Kendisine yüzde 30’luk zam öncesinde gönderilen faturada ‘Tüketim Toplamı’nın 27.36 TL olduğu belirtiliyor... Hemen altında ise ‘Maktu ücret’ adı altında 26.20 TL ilave yapılıyor.
Tüketim toplamı ile Maktu ücret toplanınca rakam 53.56 TL’ye ulaşıyor. Buna 12.81 TL’lik ‘Sokak Aydınlatma Bedeli’, ayrıca 6.63 TL KDV ekleniyor. Böylece yaşlı kadının 27 TL tutarındaki elektrik tüketim faturası 73 TL’ye ulaşmış oluyor.
Maktu ücret, tüketim olmadığı zamanlarda uygulanan bir yöntem olarak kabul ediliyor. Ancak tüketim yapan ve bunun bedelini ödeyen insanlardan bir de ‘Maktu ücret’ talep edilmesinin kabul edilebilir bir uygulama olmadığı belirtiliyor. Sokak aydınlatması konusunda ise hem belediyelere hem de Elektrik Kurumu’na ödeme yapılması ‘Çifte vergilendirme’ anlamına geliyor. Çiğdem AYDIN’ın haberi sayfa
Vatandaşlar ne diyor?..
Bu ülkede artık yaşanmaz
Vehbi Boğa (İkinci el eşya alım satımı )
“Bu ülkede artık yaşanmaz. Bence Türkiye bize bir vali atasın.Vali ülkeyi daha iyi yönetecek diye düşünüyorum. Çünkü bizde hükümet olana kadar millete vaadler verilir sonra unutulur. Ayda 250 -300 TL elektrik faturası ödüyorum, şimdi olacak 400 TL. Yüzde 30 zam demek 90 TL ekstradır. Su faturası 160 TL, bir tüp 42 TL. İki çocuğum var, birini devletin okul öncesi eğitimine gönderiyorum. 400 TL aidatı var. Diğerinin de okul masrafları ayda 350 TL. Asgari ücret bin 400 TL. Hesaplayın bakalım kaç para gelir kaç para gider. Bir de arabaya sabit radar cezası eklendi 141 TL. Bu nasıl bir hesaptır ben çözemedim, varsa çözen buyursun çözsün !”
Umutlarımızı tükettiler
Ertuğrul Kara ( Kunduracı ):
“Ben evde klima kullanmam, dükkanı da kapattım ama rahat edemedim, onun masrafı kalktı derken elektriğe zam geldi. Klima kullanmadan 350 TL elekrtik faturası öderdim. Yüzde 30 zam belimizi kırdı. Şu anda elime bir iş gelirse evde yapmaya çalışıyorum, eşe dosta yani. Benim hanım çalışıyor o da asgari ücret alıyor. Mutfak masrafları, diğer faturalar, benzin ve araba vergileri derken elde birşey kalmıyor. Bu Casinoslot hükümet umut hükümetiydi bu zamla umutlarımızı da tükkettiler. Artık bu memlekette yaşanmaz, göçmen evlerinde kalıyorum oradanda çıkarmak istiyorlar.”
Sözün bittiği yerdeyim
Mukkades Bozalan (Ev hanımı):
“Ayda 690 TL. yoksulluk maaşım var. Elektrik faturası geldi 305 TL. Şimdi siz söyleyin bana sözün bittiği yer burası mı değil mi? 690 TL ile ben şimdi elekrtik mi ödeyeyim, mutfak masrafını mı karşılayayım. Bu yaştan sonra gidip çocuklarımdan mı dileneyim, hükümet bir zahmet bana bunu da söylesin.”
Parayı yerden mi topluyoruz
Muhammed Amir ( Bakkal):
“Birdenböyle zam mı olur anlamadım ki! Şok geçirdim duyunca. Asgari ücretle geçiniyorum ben. Ailem burada yaşamıyor ama sanırım ben de yaşayamayacağım yakında. Bu kadarı artık günah diye düşünüyorum. Birden bire yüzde 30 zam, parayı biz yerden mi topluyoruz. Ayda 750 Türk Lirası ev kirası ödüyorum, bir de mutfak masrafı eklenince siz düşünün artık. Gecemizi gündüzümüze katarak kazanıyoruz. Adaletleri buymuş ne diyebilirim!”
Beş beter olalım inşallah
Mehmet Ali Falhan ( Oto park işletmecisi):
“Elektrik zammı herkesi etkilediği gibi beni de etkiledi. Klima kullanmıyorum ama her ay 300 TL elekrtik faturası ödüyordum. Sanırım zamlardan sonra herkes klimalarını söküp atacak.. 4 kişilik bir aileyiz biz. 3-4 tane iş yapıyorum, çocukların okulu ve mutfak masrafına zor yetişiyorum. Allah tek iş yapanlara acısın. Ama hükümet konusunda benim vicdanım rahat, sandığa gidip oy kullanmadım. Sandığa gidenler şimdi ağlar, ben KKTC hükümetlerinin beceriksiz olduğunu düşünüyorum. Biz kızdığımız zaman Ulusal Birlik Partisi’ni başa getiriyoruz, öbürüne kızdığımız zaman Cumhuriyetçi Türk Partisi’ni başa getiriyoruz, bizim için başka parti yok sanki . Onun için beş beter olalım belki yüzde 30 değil yüzde 100 zam yaparlar da mamurlarız!”
“Yüzde 30’u ödemeyeceğim”
Kutgün Koçak (Esnaf):
“Devlet bütçesinde açık var diyeceklerine, sokak lambalarını gündüz vakti kapatsınlar önce. Gündüz gündüz yanar bu sokak lambaları, bunların parasını da biz ödüyoruz. Bu resmen halkı aptal yerine koymaktan başka bir şey değil. Ben sivil itaatsizlik yapacağım ve faturanın yüzde 30’unu ödemeyeceğim. Bankadan borç çekip evime güneş enerjisi taktıracağım. Bununla da kalmayıp sayacı da söktüreceğim, sayacı nasıl kullanmak isterlerse alsınlar kullansınlar.”
“En iyi yaptıkları şeyi yaptılar”
Ali Kaya (Restorantcı):
“Eski faturayı ödemedim ki yenisini ödeyebileyim. Ama hiç şaşırmadım, bizim hükümetlerin en iyi yaptığı şey zamdır. Bunlar da geldi ve en iyi yaptıkları şeyi, ‘zammı’ yaptı. Esnaf olarak kapatalım bir günlük eylem yapalım diyeceğim o da olmayacak, zararı bize. Eylem yapsak ne olacak ki kim duyacak bizi? Biz kendi kendimize eylem yaparız artık.”
Karanlıkta kahve yapmayı öğrendik
Aslı Akgüç (Kahveci):
“Beni böyle karanlıkta çekin, belki anlarlar ! Karanlıkta kahve yapmayı da öğrettiler bize. Daha ne isteriz ki marifet karanlıkta da işinizi yapmaktır değil mi ? Resmen alay ediliyoruz.Allah versin belki yüzde 100 yaparlar zammı...”
Çoluk çocuk dükkana
Durmuş Kaya (Döşemeci):
“Yüzde 30 elektriğe zam, maaşlara zam yok. İşte böyle özetleyebilirim size bu durumu. Ben tam battım, şimdi aldığım malzeme dövizle, çoluk çocuk derken mutfak ve hanımın masrafları nereye nasıl yetişeceğim bir başıma kara kara düşünüyorum. Dükkana sadece 40 TL sayaç parası ödüyorum. Dikiş makinasını çalıştırmasam işimi yapamam, ışık açmasam ellerimi dikerim, yani elektriği her an kullandığım küçük bir dükkanım var. Vallahi evin elektriğini de hesaba kattığımda yakında çoluk çocuk dükkana taşınacağım, olmadı dükkanı eve taşıyacağım, ne yapayım devlet vatandaşını düşünmüyorsa biz de evladımızın geleceğini düşünmeyelim mi yani!”