Çiğdem AYDIN
Kıbrıs sorunun çözümüne yönelik devam eden müzakereler sonucunda bir anlaşma olması durumunda adanın kuzeyinde de Avrupa Birliği (AB) müktesebatının geçerliği olacağını söyleyen esnaf, ellerine bulunan imitasyon ürünlerin satışı için süre verilmesi gerektiğini söyledi.
Kendilerine süre verilmemesi halinde ciddi sıkıntıların ortaya çıkabileceğini belirten Lefkoşa’daki Arasta esnafı, yetkililerin bu konuda şimdiden hazırlık yapmasını istedi.
Kıbrıs sorununa çözüm bulunacağı yönünde çok da umutları olmadığını söyleyen Arasta esnafı, yine de Kuzey Kıbrıs’ta önlemlerin çözüm olacakmış gibi alınması gerektiğini belirtti.
Esnaf ne dedi?
Zihni Kalmaz: Bundan 20-25 yıl önce de imitasyon ürünler gündeme gelmişti fakat ardı gelmedi. Geçmişte KKTC’de bazı Avrupa ürünleri üretilip satılıyordu örneğin Adidas, gün geldi Adidas’ın yetkilileri geldi ve ilgili fabrikaya dedi ki bunu üretip satamazsın konu hakkında yasal işlemler yapıldı bizim fabrika sahibi ise şu anda elimde bulunan bu parçaları satışıma izin vermezseniz benim zararımı ödeyin dedi. Zararı karşılayamayız deyince öyle kaldı. Daha sonra şimdi herkes istediği markayı getirir. Olası bir çözümde bizde de fonlar değişecek şartlar değişecek, vergiler değişecek eşit şartlar sağlanabilse bile ilk etapta mevcut mallar zararına olacak. Çünkü elimizdeki ürünlerin parasını ödemeyecekler biz de bu defa bize verilen 5-6 aylık zamanda elimizdeki ürünleri tüketmek zorunda kalacağız ve maliyetin de altında satışa sunmak zorunda kalacağız müthiş bir zarar edeceğiz. Şu anda bile internet üzerinde yapılan satışlar bizleri ciddi bir zarara sürüklüyor.
Olası bir anlaşmada ciddi zararımız olacak bu kaçınılmaz. İmitasyon Türkiye’de de yasak onlar da aynı şeyi soruyor biz de aynı şeyi soruyoruz. Sanayi Odası ve Ticaret Odası çıkar orası ucuz burası ucuz demekten başka bir şey demezler bu sorunun yanıtını versinler. Halk müzakere süreci hakkında detaylardan habersiz.
Özkan Zeki: Çözüm olursa imitasyon ürünü sattığımız için belli bir zamanda yine satmaya devam edeceğiz diye düşünüyorum. İmitasyon satanlar için zor bir durum benim böyle bir sorunum yok en azından yüzde 90’ı imitasyon değil. Ama arkadaşlar zamanla ellerindeki ürünleri tüketmelidirler. Bazıları çok ciddi zararlar edecek belki de kapatacak yeni sermaye bulamayacak. Yolda gelen ürünleri varsa da yine bu zararı kendileri ödeyecek. Olası bir çözümden hemen sonra ülkedeki tüm sektörleri ciddi sıkıntılar bekliyor. Çünkü biz buna hazırlanmadık hala daha bir hazırlık yok. Ticaret odası ve ilgili Bakanlıklar ilgili sivil toplum örgütlerinden de bu konuda bir hazırlık bir bilgilendirme yok. Bırakın insanların zararını karşılamayı bilgilendirme olmadığı için insanlar kendi önlemlerini kendileri de alamıyor çünkü belirsizlik var.
Salih Doktoroğlu: Olası bir çözümde sattığımız ürünler için bizlere zaman verilmesi lazım ne kadar zaman verilmesi gerekiyorsa o kadar zaman verilmesi gerekir. Ben çözüm olacağına inanmıyorum. Barikatların açılması bile ne kadar çok uzun zaman aldı neticede ben babamdan Kıbrıs sorununu dinleyerek büyüdüm benim oğlum da öyle, sanırım onun oğlu da öyle büyüyecek, ama bu nereye kadar sürecek orası muğlak. Olurda bir çözüm olursa ciddi bir süre verilmesi gerekiyor aksi halde esnaf özellikle Arasta esnafı çok ciddi sıkıntılar yaşayacağı kanaatindeyim. Eldeki malları tüketmemiz gerekiyor 2-3 ayda tüketemeyiz maliyetin altında hatta çok altında zararına satmak zorunda kalacağız. Anlaşma olmasını umut ederim fakat olacağına inancım yoktur.
İlkin Cababa: Ben çözüm olacağına inanmıyorum Rumlarla biz anlaşmayız bir arada yaşamamız zordur. Onca insan şehit oldu katledildi. Rumlar hala Kuzeyi işgal etme peşinde. Alışveriş yapmaya geçen Rumlar bir terlik alır ve onu dahi ayağına giyerek gidebilir. Adamlar sınır kapısından üzerinde Türkçe yazan suyu dahi geçirmek istemez durdurur. Bu derece hazımsız bir zihniyetle nasıl çözüm olacak.
Kurtuluş Koçak: Kıbrısta bir anlaşma olacağına inanmıyorum ama ola ki girdik bu halimizle girersek yandığımız gündür. Avrupa Birliği’ne girersek başka ürünler satacağız mecburen şimdiki şartlardan daha iyi mi olur rekabet edebilir miyiz onu bilmiyorum henüz. Bizimkiler plansız programsız hareket ediyor belli bir politika yok ne ekonomide ne nüfusta. Şimdiden çalışmalar planlamalar yapılmalı bilgilendirme yok ben bir esnaf olarak anlaşma olursa ne olacağını bilmiyorum nasıl bir güne uyanacağız vergiler nasıl olacak? Ürünler nasıl getirilecek fonların durumu ne olacak? Neresindeyiz biz bu Kıbrıs meselesinin onu bilen varsa gelsin bize de anlatsın. Önce kendi politikacılarımız önce kendi insanımız bize sahip çıkmalı başka başka milletlerin gelip de bize sahip çıkmasını beklemek acizliktir. Bu arada elimizdeki tüketmemiz için zamana ihtiyacımız olacak zararımızı kimse tazmin etmez olan yine bize olacak.