Onlar da mutsuz

Pelin Yükselay – Çiğdem Aydın

Maliye Bakanlığı’nın kaynak yetersizliği gerekçesiyle, 10 bine yakın kamu görevlisine maaşların sadece yüzde 60’ını ödemesi, memurlar gibi milletvekillerinin büyük bir kısmını da olumsuz yönde etkiledi. Özel işlerinden dolayı ek geliri olan milletvekilleri bankaya yatan paranın ne kadar olduğunu bilmese de, ikinci işi olmayan ve banka borcu ödeyenler ciddi sıkıntı içine girildiğini söyledi.

UBP’den Hamit Bakırcı, Ali Pilli, Zorlu Töre, Ersin Tatar, Hamza Ersan Saner, İzlem Gürçağ, Faiz Sucuoğlu, CTP’den Biray Hamzaoğluları, Arif Albayrak, Özkan Yorgancıoğlu ve Ahmet Gulle; DP’den Serdar Denktaş ile Mustafa Arabacıoğlu; TDP’den Hüseyin Angolemli ile Zeki Çeler ve bağımsızlardan Hasan Taçoy, maaş kesintisini Diyalog’a değerlendirdi. İşte görüşler:

Ali Pilli: (UBP Güzelyurt Milletvekili)

“Açık konuşmam gerekirse, benim elime bu ay hiç para geçmedi. 9 bin Türk lirası civarındadır benim maaşım. Bin TL her ay partiye gidiyor. Bin TL de her ay bankaya emeklilik için olan başka bir borcuma gidiyor, 4 bin TL’de başka bir borcum var ona kesiliyor. Dolayısıyla bu ay hiç para geçmedi elime. Ben doktorum, emekliliğim var, kiraya verdiğim 1-2 evim var onlarla gelir sağlıyorum. Çünkü sadece bir maaşla geçinemiyorum. Bu açık ve nettir. Maaşların eksik ödenmesi kabul edilebilir bir durum değil, büyük bir yanlış ve asla kabul edilemez. İnsanlar büyük sıkıntı çekiyor.”

Zorlu Töre (UBP Lefkoşa Milletvekili)

“Elime geçen para, aylık 9 bin 620 Türk lirasıdır. Bu ay maaşların yüzde 60’ı yattı bankaya. Henüz bankayla görüşme fırsatım olmadı ama maaşım benim taksitlere gidiyor. Dolayısı ile bu ay elime hiç para geçmeyeceğini düşünüyorum. Ülkemizde ekonomik şartlar ne yazık ki kötü ve zor. Tabii bu zorluk sadece asgari ücretliye değil, biz vekillere de zor. Bugün ailelerin durumu ne ise bizim de durumumuz o dur. Herkesin borcu var, herkesin cebine haçlık koyması gereken bir çocuğu var. Dolayısıyla bizim de durumumuz çok farklı değil.”

Hasan Taçoy (Bağımsız Lefkoşa Milletvekili)

“8 Bin TL’nin üzerinde maaşım vardır. Ben, bu ay maaşların eksik ödenmesinden dolayı bankaya taksitlerimi ödememesi için talimat verdim. Bizim maaşımız da aldığımız gibi borçlara gidiyor. Hatta, maaşımızı göremiyoruz bile. Bankadan otomatik ödeniyor. Tabii şu an önemli olan biz değil ekonomidir. Maaşların eksik ödenmesiyle birlikte ekonomi durağanlaşacaktır. İnsanlar kesintilerden dolayı istedikleri harcamayı yapamaycaklar ve bir durgunluk oluşacaktır. Bu da ekonominin daha kötüye gitmesine sebep olacaktır.”

Ersin Tatar (UBP Lefkoşa Milletvekili)

“Henüz bankaya gidip de maaşıma bakma ya da çekme fırsatım olmadı ama yüzde 40 kesinti ile 5 bin TL civarında bir paranın yattığını düşünüyorum. Bunun yanında, önemli olan milletvekilleri değil, halktır. Esas halk mağdur durumdadır, halkın borcu vardır.” 

Biray Hamzaoğluları (CTP İskele Milletvekili)

“Benim her ay elime geçen maaş miktarı 7 bin 200 Türk lirasıdır. Yüzde 40 kesinti ile bu ay elime geçecek rakamın 4.300 Türk lirası civarında olduğunu düşünüyorum. Tabii, şunu da belirteyim, henüz gidip hesabıma bakmadım, maaşımı almadım. Aylık 2 bin TL’ye denk gelen de borçlarım vardır. Her ay taksit ödüyorum. Maaş kesintileri ile ilgili şunları söylemek istiyorum: Ülkemizi radikal kararlarla ileriye taşımamız gerekiyor. Taşıma su ile değirmen dönmez. Bunun çaresi belki maaş kesintisi yapmak değildir ama ülkede birçok şeyin, yasaların yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç var. Tüm bunları bahane ederek hükümeti bozmaya çalışanlar, sadece kendi ceplerini düşünenlerdir. Ülke erken seçime gittiği takdirde, en az 4 yıl daha kaybeder. Protokol derken, hükümet çalışmaları derken, halk kaosa sürüklenmekte. Aynı zamanda bir an önce Kıbrıs’ta çözüme ulaşılmalı ve para birimi olarak Euro’yu kullanmaya başlamalıyız. Türk Lirası döviz karşısında her geçen gün değer kaybetmektedir. Tüm bunları yaparken de Türkiye’yi dışlamamalı, iyi ilişkilerimize devam etmeliyiz.”

Zeki Çeler (TDP Girne Milletvekili)

“Normalde, maaşım 9 bin 100 kusur TL’dir. Bu ay kesintili olarak elime geçen maaş miktarı ise 5.7 42 TL’dir. Herkes gibi, tabii ki, benim de belli başlı bir takım borçlarım var ama şu an esas olan biz vekillerin borçları değil, halkın içerisine sürüklendiği durumdur. Gerek TDP olarak, gerekse şahsım, her zaman şunu savunuruz, ‘herhangi bir kesinti olacaksa önce baştakilerden, yani bizlerden kesmeye başlayın, halktan kesinti en son çareniz olsun’. Her zaman bunu savunduk. Bugün geldiğimiz duruma baktığım zaman, değişmesi gereken bir sistemin durduğunu görüyoruz. Müşavir orduları yarattılar, hala da yaratmaya devam ediyorlar. Geçtiğimiz yıl sermayeye hoş görünmek için vergi affı getirdiler, büyük esnaf bu aftan yararlanırken, küçük esnaf ezildi, borç ödedi. Düzgün vergi toplanabilseydi, müşavir orduları yaratılmasaydı, bugün bu duruma gelmezdik. Bugün özel sektörle kamu çalışanını karşı karşıya getirmeye çalışıyorlar. Halkı bölüyorlar.” 

Serdar Denktaş (DP Lefkoşa Milletvekili)

“Uygulama tabii ki komple yanlış bir uygulama, “maaş kesintisi, maaşınız eksik yatacak” diye bir şey olmamalı. Bu durumda milletvekillerinin maaşlarında da kesintiye gidilmesi gayet doğal bir durumdur. Benim her ay maaşım olduğu gibi borca yatmaktadır, bu ay borcum eksik ödenecek. Maaşların zamanında ve tamamının ödenebilmesi için tedbirler alınabilir miydi? Alınırdı. Hükümet açık açık ‘durum budur’ deyip, farklı bir yöntem de belirleyebilirdi. “Birkaç gün sonra maaşlarınız ödenecek” yerine, 4 Nisan’da yada 5 Nisan’da maaşlarınız ödenecek demek daha doğru olurdu bence. Burada başka bir mesaj verilmek isteniyor diye düşünüyorum.”

Hamit Bakırcı (UBP İskele Milletvekili

“Büyük bir beceriksizlik tablosu ile karşı karşıyayız. Türkiye ile yürütülen ilişkiler konusunda yapılan aksatmalar, ekonomik protokolün hayata geçirilememesi ve öz kaynaklarımızın maaşlara yetmemesi sebebi ile yaşıyoruz ve görüyoruz bu tabloyu. Ekonomik protokolün imzalanmaması nedeni ile duran projeler var. Bugün Ticaret Odası, Sanayi Odası, müteahhitler gibi birlikler şikâyet etmekte ve kan ağlamakta. Tabii, hiç hoş birşey değil. Biz de maaş kesintilerinden her normal vatandaş gibi etkileniyoruz. Bizim de bankalara kredi borçlarımız var. Umarım Maliye Bakanı’nın da dediği gibi 3-4 gün içerisinde bu sorun çözülür. Ama, tabii, mutlaka daha kötü durumda olan vatandaşlar da vardır. Onlar da elbette ki bu kesintilerden fazlasıyla etkileneceklerdir.”

Hüseyin Angolemli (TDP Gazimağusa Milletvekili)

“Bu olayda tamamen kurgu görüyorum. Halka bazı şeyleri algılatmaya çalışıyorlar. Bakın eğer bu ekonomik protokolü imzalamazsak, maaş bile ödeyemeyecek hale geleceğiz” kurgusu yapılıyor gibi. Bu noktada UBP çıktı ve dedi ki “İcraatlarda bize danışmıyorlar” bu da bir kurgu olabilir. En önemlisi de CTP’nin algılatmak istediği şudur: “Biz su anlaşmasını da imzalamak istemedik ama ortağımız UBP istediği için imzaladık. Şuan bunu da imzalamak istemiyoruz ama hükümet bozulsun da istemiyoruz.” Her iki parti de topluma kendi çıkarları konusunda mesaj vermeye çalışıyorlar. Aslına bakarsınız, CTP eski CTP, UBP de eski UBP. Değişen hiçbir şey yok. 13. maaş konusunda da başları tokuştu. Neden gereken önlemleri almadılar? Milletvekili maaşlarında da kesintiye gidildi. Ama vekiller istedikleri anda kredi de bulabilirler. Hiçbir milletvekilinin bir ay maaşı az yattı diye sorun yaşayacağını sanmıyorum. Ama tabii bu kesinti sürekli olursa sıkıntı olur.” 

Arif Albayrak (CTP Gazimağusa Milletvekili)

“Ülkede sıkıntıların olduğu malum bir konudur. Öyle bir ekonomik sistem ve kurgu yarattık ki yıllar içerisinde, maaşın zamanında ödenmesi bile önemli bir haber olarak algılanıyor. Böylesi bir psikoloji içerisine girdik. Bugün şu veya bu sebepten dolayı birkaç gün gecikecek bir ödemeden bahsediliyor. Ülkede devrim oluyormuş gibi yaygara koparmak ne kadar doğru, esas bunun sorgulanması lazım. Bence bu konuya bu anlayışla yaklaşılmamalı. Milletvekili maaşları da eksik ödendi. Bu, tabii ki, son derece doğal bir durumdur. Elbette ki her insanın kazancı ne olursa olsun ona göre yaşamsal bir programı, ödeme düzeni vardır. Maaşı eksik yatan hiç kimse bence ‘maaşım 2-3 gün eksik yattı’ diyerek üzülmemeli. Bunun için üzüntü duyan biri de şunları düşünsün, serbest çalışıp da para kazanamama şansı olan, işsiz olan, hak ettiğinin altında maaş alan insanları düşünsün empati yapsın. Bugün ülkede çok daha önemli, çok daha yangın konular vardır. Ülkede yapısal değişiklik için bedel ödememiz gerekiyorsa, evet bedel ödeyerek bu değişikliği yapmak zorundayız. O zaman işte bunu yürekten isteyenler ve istemeyenler ortaya çıkacaktır.”

Mustafa Arabacıoğlu (DP Lefkoşa Milletvekili)

Bizim de maaşlarımızda kesintiye gidildi. Ben kendi adıma bu kesintiden etkilendiğimi söyleyemem. Borcum yok, herhangi başka bir yere ödemem de yok çünkü. Ama tabii ki aldığınız maaşa göre bir yaşam düzeniniz vardır. Çok sosyal hayatlarımız olduğundan harcamalarımız vardır. Bu şekilde bir aylık bir eksiklikte etkilenmem. Ama bu sürekli olursa tabii kötü etkileniriz.” 

Hamza Ersan Saner (UBP Gazimağusa Milletvekili)

“Henüz maaşıma bakmadım, o yüzden ne kadar aldığımı, ne kadar kesildiğini hiç bilmiyorum. Ama şunu söyleyeceğim: Keşke biz milletvekillerine hiç ödeme yapmasalardı. Milletvekillerini imkânları daha bol olduğu zaman ödeselerdi. İnanın ben bu şekilde daha çok mutlu olacaktım. Bu durumda belki maaşı 4 bin TL’nin üzerinde değil de atıyorum 4.500 TL’nin üzerinde olanlardan keserlerdi. Ama dediğim gibi, keşke bize hiç vermeselerdi.”

Özkan Yorgancıoğlu (CTP Lefkoşa Milletvekili)

“Bu maaş kesintisinden ülke düzlüğe çıkacaksa, şikâyetçi değilim. Elbette etkileniriz herkes gibi. Maaşımdan 3.600 civarı bir kesinti oldu. Herkes gibi ben de olumsuz etkilendim ama dediğim gibi fedakârlık yapmamız gerekiyorsa, hepimiz fedakârlık yapmalıyız. Ülkenin geçirdiği zor günlerden kurtulmak için herkesin fedakârlık yapması gerekiyor. Sonra “beceremediniz, yönetemediniz” diye ağlamamak için, herkes bu durumu anlayışla karşılamalıdır. Üstelik birkaç günlük bir gecikmedir. Neticede kimse “maaşınızı kesiyorum vermeyeceğim” demedi.” 

Ahmet Gülle (CTP Lefkoşa Milletvekili)

“Tabii ki, herkesin kendine göre ihtiyaçları vardır ama bu zorunluluktan kaynaklanan bir kesintidir ve kısa sürede ödeneceği de açıklanmış bir kesintidir. Böylesi şeylerin yaşanması istenmez ancak, sonuçta ortada netleşmesi gereken ekonomik protokol var. Sıkıntı da bir şeylerin daha iyi olması için yaşanıyor. Bir şeylerin daha iyi olmasını istiyorsak, bazı şeyleri göze almamız gerekir diye düşünüyorum.”

İzlem Gürçağ (UBP Girne Milletvekili)

“Maaşların yüzde 60’ı ödendi, geri kalan kısmının da bir hafta içerisinde ödeneceği açıklandı, dolayısıyla çok büyük bir mağduriyet yaşanacağını düşünmüyorum. Tabii, hoş olmayan ve sıkıntı, stres yaratan bir durumdur bu. Keşke hiç olmasaydı. Tarihte ilk kez yaşanmıştır böyle bir şey. Dediğim gibi kesinlikle hoş değil. Bir de geçerli bir açıklama olmayacaktır biliyorum ama maaş alır almaz ilk günden harcanmaması gerektiğini düşünüyorum.”

Faiz Sucuoğlu (UBP Lefkoşa Milletvekili)

“Ben, politikaya girerken, maaş konusunu düşünerek girmedim. Mesleğim dolayısıyla belli bir yere geldikten sonra politikaya atıldım ve devletin bana vereceği maaştan bağımsız olmak istedim. Bunu söylemek ne kadar doğrudur bilemem tabii ama ben her ay maaşımın büyük bir kısmını ihtiyaçlı ailelere bağışlıyorum. Ancak, tabii, benim bu şekilde olmam, başkalarının da bu şekilde olduğu anlamına gelmiyor. Esas tartışılması gereken konu maaştan ziyade neden bu duruma gelindiğidir. Bu bir özürle kapatılacak ya da affedilecek bir durum değildir. Hükümet ne olursa olsun maaşları ödeyebilmeliydi. Maaşı vekillerden ziyade esas halka sormak gerekmektedir çünkü bugün esas sıkıntı çeken halktır. Halkın da beklentisi, hükümetin sıkıntıları ortadan kaldıracak hamleler yapması, cesur kararlar alması ve reform yapmasıdır. Tabii ki maaşların eksik ödenmesi kabul edilebilir bir durum değildir.”

Birikim Özgür: Salı günü ödenecek

Öte yandan Maliye Bakanı Birikim Özgür, Mart ayı maaşlarını kesintili alan kamu çalışanlarının maaşlarının geriye kalan kısmının Salı günü ödeneceğini açıkladı. 

Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Mart ayı maaşları tam ödenemeyen 9 bin 951 kamu çalışanının maaşlarının geriye kalan yüzde 40’lık kısmının Salı günü verileceği belirtildi.

Maliye Bakanı Birikim Özgür, konuyla ilgili açıklamasında, Kamu çalışanlarının Mart ayı maaş ödemeleri ile ilgili kısmi bir gecikme yaşandığını, buna göre toplam 40 bin 388 kamu çalışanından, maaşı net 4 bin TL’nin üzerinde olan 9 bin 951 kamu çalışanına Mart sonu itibariyle maaşlarının yüzde 60’ının yatırıldığını ifade etti.