Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum lideri Nikos Anastasiadis ile görüşmesinde öne çıkan başlıkları kamuoyu ile paylaştı. Akıncı, BM Genel Sekreteri’nin Eylül sonu veya Ekim başı liderle yapacağı üçlü görüşmenin, Kıbrıs Türk tarafının önerisi olan garantörlerin de katılımıyla beşli bir gayrı resmi görüşmenin de yolunu çizebileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Akıncı, Rum lider Anastasiadis’e “ticari araçların güneye geçişleri, araç sigortalarının ada genelinde geçerli olması, ortak bir spor komitesi kurulması, AB ad-hoc komitesinin yeniden canlandırılması ve Larnaka Havalimanı’na gelip kuzeye geçecek yolculara çıkarılan zorluklar” konularında bugün yeni güven artırıcı önlemler için öneri sunduğunu açıkladı.
Tatile gelen turistlere zorluk çıkarılıyor…
Görüşmede Kuzey’de tatil yapmak için Larnaka’ya gelen turistlere çıkarılan zorlukları da gündeme getirdiklerini belirten Akıncı, bu konuyla birlikte Kıbrıs Rum üreticilerin Kuzey’e ihraç ettikleri ürünler için hem Güney hem de Kuzey’de katma değer vergisi ödemelerinden kaynaklanan şikayetin de konuşulduğunu söyledi.
Akıncı, “Bu konuda Rum üreticileri rahatlatacak tedbirleri alabileceğimizi, hükümet ile diyalog içinde olduğumuzu, bu konuda adımlar atabileceğimizi, ancak onların da Larnaka Havalimanı’nda yarattıkları bu sorunları bertaraf etmelerini beklediğimizi bildirdik” dedi.
Lute ay sonu gelebilir…
Akıncı, BM Genel Sekreteri’nin geçici Kıbrıs Özel Danışmanı Jane Holl Lute’un ay sonu veya eylül başı adaya gelmesini beklediklerini, referans kavramlarının oluşturulması için yapacağı çalışmalarda kendisiyle temas edeceklerini kaydetti.
Ucu açık, sonu gelmez müzakerelerin olmayacağını vurgulayan Akıncı, bunun BM kararlarındaki ifadelere de benzer ifadeler olduğuna dikkat çekti.
Eylül sonu BM Genel Sekreteri’yle New York’ta görüşeceklerini ancak Lute’un yapacağı çalışmalara da bağlı olarak New York’ta üçlü bir görüşmenin olabileceğini belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, hem kendisinin hem de Anastasiadis’in buna açık olduklarını teyit ettiklerini bildirdi.
Beşli bir görüşmenin de kendi önerileri arasında yer aldığını kaydeden Cumhurbaşkanı Akıncı, “Genel Sekreter’le yapacağımız 3’lü görüşmede 5’linin de yolunun çizilebileceğini düşünüyorum” dedi.
Guterres’le görüşmede sis perdesi aralanacak
Akıncı, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’le yapacakları görüşmede, konuların netleşeceğini söyledi. Akıncı, netleşmesini bekledikleri konuların “geçmiş mutabakatlara bağlılık, 11 Şubat belgesi ve 30 Haziran Guterres çerçevesi” olduğunu kaydederek, “Bu üçünün toplamından referans kavramlarının ortaya çıkması gerekiyor” dedi.
Önerileri çıkış yolu olamaz
Görüşmede hidrokarbon konusunun da ele alındığını kaydeden Akıncı, önerilerine Rum tarafının olumsuz yanıt verdiğini hatırlattı ve şöyle devam etti:
“Burada tablo net: Ya bir şeyi birlikte yaparsınız, ya da yapamadığınız noktada ayrı ayrı yaparsınız. Şu an olduğu gibi... Birlikte olsa daha iyi olur, gerginlikleri azaltır, bizi birlikte daha iyiye taşır ama bu olmayınca bir taraf eli kolu bağlı seyredemez. Durum bu olduğu sürece Kıbrıs Türk tarafı Türkiye ile birlikte kendi araştırma ve çalışmalarını yapmak zorunda olacaktır.”
Rum tarafının da hidrokarbonla ilgili bir önerisi olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, “ama söyleyebilirim ki sundukları öneri bir çıkış yolu içermemektedir” dedi.
5 maddelik GAÖ
Görüşmede 5 maddelik güven artırıcı öneriler sunduklarını bildiren Akıncı, bunların “ticari araçların güneye geçişleri, araç sigortalarının ada genelinde geçerli olabilecek poliçeler üzerinde çalışma, ortak spor komitesi kurulması, AB ad-hoc komitesinin yeniden canlandırılması ve Larnaka Havalimanı’na gelip kuzeye geçecek yolculara çıkarılan zorluklar” konularında olduğunu ifade etti.
Rum üreticilerin kuzeye sattıkları ürünlerde çifte vergi şikayetlerine çözüm olacak rahatlatıcı tedbirler alabileceklerini ama onların da Larnaka’da yaratılan sorunu bertaraf etmelerini istediklerini açıklayan Akıncı, ayrıca güneyde veya üslerde çalışan ancak orada yaşamadıkları için sağlık hizmetlerinden yararlanamayan Kıbrıslı Türklerle ilgili önerileri de olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanı Akıncı, Anastasiadis’in de “çok garip” bulduğu bu konuya çözüm beklediklerini vurguladı.
Sıkıntılar diyalog ile aşılabilir…
Akıncı, “Görüşmemiz bu çerçevede gerçekleşti. Ayrılık noktaları elbette var ama bir diyalog içerisinde sıkıntıların aşabilmenin yolunu bulmak için çaba harcıyoruz. Bize düşen sorunları aşmak için diyaloğu sürdürmek” dedi.
Akıncı, hidrokarbon konusundaki önerilerinin bugünkü sıkıntıyı aşacak bir öneri olduğuna, ancak bu konuda henüz ortak anlayış gelişmediğine de işaret etti ve uluslararası alanda yankı yaratan önerilerini uluslararası topluma anlatmaya devam edeceklerini söyledi.
“Ciddi bir yaklaşım görseydik…”
Kıbrıs Türk tarafının hidrokarbon konusunda komite önerisini reddeden Kıbrıs Rum tarafının Kapalı Maraş’la ilgili olarak ortak komite kurulması önerisi konusunda da Cumhurbaşkanı Akıncı, “Hidrokarbon konusunda ciddi bir yaklaşım görseydik, daha farklı düşünceler geliştirmek mümkün olabilirdi. Ancak o yaklaşımı görmediğimiz için o konuda bir açılım söz konusu olamazdı” ifadelerini kullandı.
Her iki konuda ortak bir davranış sergileme noktasında olmadıklarını, o noktada olmayı arzuladıklarını belirten Akıncı, bir taraf kendini adanın tek yetkilisi farz edip, hidrokarbon kaynaklarını kendi yetkileri altında görmeye devam ederse, Kıbrıs Türk tarafına da hakkını arama ve koruma görevi düştüğünü kaydetti.