Önemli bir misyonu yerine getirmek için İsrail’deyim. Ekip arkadaşlarımla birlikte Tel Aviv’e ayak bastığımız andan itibaren mutlak süreç içerisinde hem Kıbrıs hem de İsrail coğrafyalarının birbirine ne kadar iklim doğal bitki örtüsü ve tabiat karakterleri ile aynı yapılarda olduğunu gözlemliyorsunuz. Bu gözlem kendisini o kadar çok hissettiriyor ki; sizlere özellikle son bir ayda farklı internet kanallarından takip ettiğim haber portallarından
(Hürriyet, Kıbrıs postası, Diyalog gazetesi, turizm haber vs. ) derlediğim ve sizlere “başka bir dünya yok” bakışı altında çıkan bazı haberleri aktarmak istedim. Bu haberler genellikle iklim ve hava koşullarına göre değişkenlik gösteren dünyamızın ve buna bağlı olarak değişen hava koşullarımızın ve yaşamsal boyutunun bir yansıması olarak sizlere sunmak istedim. Özellikle 28 Ağustos günü 2 saat yakın sağanak yağmurların Kıbrıs adası üzerinde ve özellikle Girne bölgesine nasıl etkiler yaptığını hepimiz medyadan takip etme olanağı bulduk. Çocukluğunda buna benzer Ağustos yağmurlarını yaşamıştım ancak bu kez farklıydı yoğun bir fırtına ile gelen ve sonrasında yağan çok şiddetli yağmur belli bazı şeylerin değişikliğe uğradığının en bariz göstergesiydi. Bu yüzden özellikle bu göstergelere sebebiyet olan üzerinde yaşadığımız Girne bölgesinde Teknecik Elektrik Santralı’nın doğamıza verdi tahribatı gözler önüne seren ve İsrail’de karşılaştığın en az tekne cidden beş kat daha büyük olan santralin bacasından çıkan dumanın bir bulut bir yazdığında olduğunu gördükten sonra bugünkü yazımı bu doğrultuda yazmaya karar verdim. Fotoğraftaki görüntü benim için çok güzel olmakla birlikte aslında acı bir görüntüydü .
Koskoca santralden yükselen bir duman ama bembeyaz bir duman benim ülkeme çöken kara bulutların Teknecik Elektrik Santrali ile ne kadar ülkemizin insanın aynı paralelde ve kaderi olduğunu gözlemlemek çok acı idi. Hem yalnız doğayı değil; insanımızın diğerlerini de kapkara eden bu santralden kurtulmak veya bacasına filtre takmak artık olmazsa olmazımızdır.
Dünyamız ve coğrafyamız ile ilgili iklim değişikliği örnekleri.
Hata yapmamak adına bası sitelerden derlediğim iklim değişiklikleri üzerine noktası virgülüne dokunmadan size aktarmak istiyorum.
Japonya
Yaz mevsimi ortalama sıcaklık sapmasının 1,76 santigrat derece yükseldiği ortaya çıktı.
16 Temmuz-23 Ağustos'ta ise ülke çapında 915 noktanın 106'sında, şimdiye kadarki en yüksek sıcaklık kaydedildi.
Açıklamada, "2023 yazında, ortalama yaz mevsimi sıcaklığı kuzey, doğu ve batı Japonya'da oldukça yüksek. Japonya'da yaz mevsimi ortalama sıcaklığı 1898 yazından beri en yüksek." denildi.
Ağustos ayı başında ise kuzeydoğudaki Fukuşima'da sıcaklık 40 santigrat derece olarak kayda geçti. Bu sıcaklık Japonya'da 2023 yılının en sıcak günü oldu.
İngiltere
Yaz aylarının iklim istatistiklerini açıklayan İngiltere Meteoroloji Ofisine (Met Office) göre, ortalamanın altında sıcak geçen temmuz ve ağustosa rağmen haziran ayındaki yüksek sıcaklıklar nedeniyle yaz ortalaması 15,4 derece olarak ölçüldü.
Yılın en sıcak gününün 32,2 dereceyle 10 Haziran olduğu belirtilen açıklamada, 2023 yaz ortalama sıcaklığının normal şartlarda beklenenin 0,8 derece üzerinde olduğu da ifade edildi.
Açıklamaya göre, İngiltere bu yaz tarihinin en sıcak 8'inci yazını yaşadı.
Met Office'e göre, ülke tarihinin en yağışlı 6'ncı temmuzunu yaşarken yaz genelindeki yağışlar da tarihe geçti. Buna göre 2023 yazı, tarihteki en sıcak 10 yaz ayı içinde en fazla yağışın kaydedildiği yaz mevsimi oldu.
Ortalama yaz mevsimlerine göre, yüzde 11 daha fazla yağış alan Ada'da özellikle İngiltere ve Kuzey İrlanda'da bazı yağış rekorlarının birden fazla kırıldığı bölgeler de oldu.
Sıcaklık rekorunun kırıldığı haziran sayesinde İngilizlerin bu yaz yüzde 6 oranında ortalamanın üzerinde güneş ışığı aldığı kaydedilirken İskoçya'da güneş ışığı alma süresinin ülke ortalamasının yüzde 15 üstünde olduğuna da işaret edildi.
Galler
Ağustos ayında ise ortalama sıcaklığın 0,2 derece üzerinde bir sıcaklık ölçüldüğünü kaydeden Met Office, bu dönemde İskoçya'nın ortalamadan 0,6 derece, Kuzey İrlanda'nın ise 0,5 derece daha sıcak olduğu bilgisini paylaştı.
Galler ve İngiltere'de ise sıcaklık ortalamaya yakın derecelerde ölçülürken Kuzey İrlanda ağustos ortalamasının yüzde 27 üzerinde yağış aldı.
İngiltere ağustosta ortalamanın yüzde 8, Galler ise yüzde 21 altında güneş ışığı alabildi.
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Met Office uzmanlarından Mike Kendon, "Düzenli ve iyi havada aslan payını yüksek basınç etkisiyle kuru ve sıcak yaz güneşini getiren haziran aldı." dedi.
Yunanistan, Türkiye
Atina Akademisi Genel Sekreteri, Atmosfer Fiziği ve İklim Bilimi Profesörü Hristos Zerefos, Akdeniz ve Yunanistan'ın iklim krizinden etkilenme seviyesini AA muhabirine değerlendirdi.
Akdeniz bölgesinde 20'inci yüzyılın başında 14,5 derece olan ortalama hava sıcaklığının, bu dönemde 16,5 dereceye yükseldiğine dikkati çeken Zerefos, dünya genelinde söz konusu dönemler arasındaki sıcaklık farkının 1,2 derece olduğunu kaydetti.
Zerefos, yaz aylarında ortalama sıcaklığın Akdeniz'de 120 yılda 2,5-3 derece arttığını ifade etti.
Zerefos, küresel ısınmanın bölgede daha yoğun hissedilmesinin, hava sıcaklıklarında da daha yoğun bir dengesizliğe neden olduğunu bildirdi.
Batı Türkiye ve Yunanistan'da hava sıcaklıkların aşırı yükseldiği "kavurucu yaz sıcaklarının" 1980'lerde görülmeye başladığını ifade eden Zerefos, Batı ve Orta Avrupa'da ise kavurucu yaz sıcaklarının ilk kez 2003'te görüldüğünü vurguladı.
Zerefos, 2000'lerde kavurucu yaz sıcaklığı yaşanan dönemlerin uzun süreli olarak görülmeye başladığına işaret ederek, Türkiye ve Yunanistan'da 2007, 2012, 2019, 2021'de bunun örneklerinin yaşandığını kaydetti.
Avrupa Birliği
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun kriz yönetiminden sorumlu üyesi Janez Lenarcic, eski adıyla Twitter olan sosyal medya platformu X'ten yaptığı açıklamada, "Avrupa'da felaket durumu alarm veriyor." ifadesini kullandı.
Sırbistan'ın hem yüksek sıcaklıklar hem yağmur nedeniyle kırmızı alarm durumunda olduğu belirten Lenarcic, İsveç, Norveç, Avusturya, Macaristan, Hırvatistan ve Slovenya'da sel alarmı verildiğini aktardı.
Janez Lenarcic, Bulgaristan, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, İspanya, İtalya, Fransa, Portekiz, Hırvatistan ve Türkiye'de ise orman yangını tehlikesinin bulunduğunu vurguladı.
Aynı zamanda Avrupa Acil Müdahale Koordinatörlüğü görevini de yürüten Lenarcic, AB'nin durumu yakından gözlemlediğini ve yardıma hazır olduğunu kaydetti.
Anlayana sivrisinek, saz, anlamayana davul zurna az.
Küresel iklim değişikliği, yakın ve üzerinde yaşadığımız coğrafya
Küresel iklim değişikliği, yakın ve üzerinde yaşadığımız coğrafya
Diyalog Gazetesi Diyalog Gazetesi
KIBRIS
İsmet Esenyel - yorum
Paylaş: