KKTC'de vurgun dönemi

Hüseyin ÇİÇEK

Coronavirüs sonrasında hemen her alanda hızla artmaya başlayan fiyatlar, Ukrayna savaşı gerekçe gösterilerek tavan yaptı. Zorunlu tüketim maddelerinin yanı sıra araç servis ve bazı yedek parça ücretlerinin 10 kat artış göstermesi vatandaşlara ciddi sıkıntılar yaşatıyor.
Diyalog’a konuşan Gazimağusa Maraş Esnaf ve Zanaatkarlar Birliği Başkanı Hacı Mahmut Koruk “37 yıllık makinistim. Hayatımda bu kadar kötü bir dönem yaşamadım” dedi. Koruk, Türkiye’den 200 TL’ye alınan bir araç parçasının KKTC’de 2 bin liradan satıldığını belirterek, bazı araç sahiplerinin servis parasını ödeyemez duruma geldiğini kaydetti.
Koruk, denetimsizlikten dolayı ülkeye gelen yedek parça fiyatlarının, tedarikçiler tarafından üzerine oldukça yüklü bir kar konularak çok pahalıya satıldığını, bunun da sektöre ve müşterilere olumsuz yansıdığını açıkladı.
Makinistler ise pandemi öncesinde vatandaşların araçlarına rahatlıkla servis yaptırdığını ancak şimdilerde zorluk yaşadığını belirtti. Diyalog’a konuşan makinistler “elimizden geldiğince müşterilerimize yardımcı olmaya çalışıyoruz ancak piyasadaki denetimsizlik nedeniyle parça fiyatlarında her gün farklı rakamlarla karşılaşıyoruz” şeklinde konuştu.

Koruk: Denetim şart
Gazimağusa Maraş Esnaf ve Zanaatkarlar Birliği Başkanı Hacı Mahmut Koruk, araç tamiratları veya servisler için gerekli olan yedek parçaları ülkeye getiren tedarikçi firmaların koyduğu haksız kar oranlarına değinerek, “Örneğin Türkiye’den buraya 200 TL’ye gelen bir yedek parça, tedarikçi firmalar tarafından 2 bin TL’ye satılıyo. Buna bir denetim getirilmeli” şeklinde konuştu. Koruk, en uygun servislerin Japon modeli araçlarda olduğunu belirterek, geçen yıl bin 200 TL civarında olan ful servisin bu yıl 2 bin 500 TL ile 3 bin 500 TL arasında olduğunu ifade etti. Koruk, Mercedes ve BMW gibi lüks araçların servislerinin ise 8 ile 10 bin TL arasında olduğunu belirtti.
Bozuk yollar araçlara hasar veriyor
Koruk, ülkemizde en sık görülen araç arızalarının, yolların bozukluğuna ve rampaların standartlara uygun olmadan ve gelişigüzel yerleştirilmesinden ötürü gelişen ön düzen arızaları olduğunu belirtti. Hacı Mahmut Koruk, sık aralıklarla araçların ön düzen sorunu nedeniyle makinist garajlarına geldiğine dikkat çekti. Ön düzen arızasının da pahalı bir maliyeti olduğuna değinen Koruk, “Geçtiğimiz gün lüks bir aracın benzer arıza nedeniyle tamiratı 45 bin TL’ye mal oldu” diyerek gelinen son noktayı özetledi.
Küçük esnafa çifte standart uygulanıyor
Esnafın yaşadığı sıkıntılara da değinen Koruk, elektrik faturalarının büyük külfete neden olduğunu ifade etti. Koruk, ayrıca küçük esnafın, yanında çalıştırdığı işçi sayısı yükseldikçe KDV oranlarının da aynı şekilde yükseldiğini, ancak büyük şirketlerde tam tersine işçi sayısı arttıkça KDV oranında indirim yapıldığını belirtti ve bunun çifte standart olduğunu ifade etti.

Günbay: Vergi eklenince fiyat artıyor
Mem’s Garaj’ı işleten Ahmet Günbay ise döviz ve vergilerden dolayı Türkiye ile KKTC’deki fiyatlarda fark olduğunu savundu. Günbay şunları söyledi:
“Dövizin durumunu biliyoruz ve buna bağlı olarak da gerek parça alımında gerekse araçların servislerinin fiyatlarında bir artış söz konusudur. Dövizle birlikte fiyatlarda önemli oranda ve bizim de takip edemediğimiz şekilde bir yükseliş oldu. Daha önce insanlar buraya gelip araçlarına servis yaptırdığı zaman çıkan ücreti sorun yaşamadan ödüyorlardı ancak şimdilerde çıkan rakamı taksitle veya kredi kartına taksitle ödeme talebinde bulunuyorlar. Türkiye piyasası ile buranın piyasası arasında belirgin bir fark vardır. Türkiye’de üç liraya olan bir parça ülkemize gelirken gümrük vergisi ve benzeri ödemelerde eklenince haliyle parçanın fiyatı yükseliyor. Bunlara bağlı olarak da servis ücretleri etkileniyor. Makinistler olarak zaman zaman parça temin etme noktasında sıkıntılar yaşıyoruz.”
Pehlivan: Araç servisi ücretleri yükseldi
Pehlivan Oto Yedek Parça ve Servis’in işletmecisi Hüseyin Pehlivan da şunları ifade etti:
“İşlerimiz eskisine nazaran daha sakin gidiyor. Maddi sıkışıklıklar yaşayan insanlar eskisi gibi araçlarını servise getiremiyor. Servis yaptıran insanlar ya ay sonunu bekliyor ya da çek yazıyorlar. Geçtiğimiz yıla oranla bu yıl araçların servis ücretlerinde çok ciddi bir artış vardır. Bir litre yağ fiyatı geçen yıla oranla üç katı arttı. Daha önce uygun fiyata parça alabilir ve uygun fiyatlı servisler yapabiliyorken şimdilerde artan parça fiyatları ile birlikte servis ücretleri de yükseldi. Piyasada yaşanan pahalılığa bağlı olarak alım güçlerini kaybeden vatandaşlar araç servislerini eskisi gibi yaptıramıyor. Bu artışların tek sorunu serbest bırakılan piyasadır. Piyasada bir denetim olmadığı için herkes istediği fiyatı uyguluyor ve fiyatlar artıyor. Araçlarına servis yaptıran insanlar hayat pahalılığı nedeniyle servis ücretini iki veya üç defada ödeme talebinde bulunuyorlar. Elimizden geldiğince müşterilerimize yardımcı olmaya çalışıyoruz. Sektörde çok stres ve sıkıntılar yaşıyoruz.”