Suna ERDEN
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) Yönetim Kurulu Başkanı Turan Büyükyılmaz, tüm belediyelerin ve kurumların aktif borçlarını Ekim ayı sonuna kadar ödemek zorunda olduklarını, bunun yapılmaması halinde 1 Kasım’dan itibaren ‘Hiçbir baskı altında kalmadan’ elektriklerinin kesileceğini söyledi. Kurumun ağır borç altında olduğunu ve sürekli zarar ettiğini belirten Büyükyılmaz “Borçlu belediyelerin elektrikleri kesildiği zaman büyük kaos yaşanacak. Şimdiden uyarıyorum” dedi.
Diyalog’a konuşan Büyükyılmaz, belediyelerin geçmişteki borçlarının 100 milyonluk kısmının silindiğini, geriye kalan kısım için ise 10 yıllık ödeme planı yapıldığını dile getirdi. Büyükyılmaz, ancak bu ödeme planının 31 Aralık 2020’ye kadar olan borçları kapsadığını, 1 Ocak 2021’den sonrasının ise ödenmesi gerektiğini söyledi.
Büyükyılmaz, dünya genelinde akaryakıt fiyatlarının yükseldiğini, bir ton yakının 550 dolara çıktığını ifade ederek, “Kurum, kuruluş ve belediyeler borçlarını ödemezse Kıb-Tek batar” dedi. Büyükyılmaz, “Belediyeler ve kurumlar 1 Ocak 2021 tarihinden 1 Kasım 2021’e kadar olan aktif borçlarını ödemekle mükellef olacak” şeklinde konuştu.
2021’de müthiş borç birikti
Kıb-Tek Yönetim Kurulu Başkanı Turan Büyükyılmaz, tv2020’de Gündem Özel programına telefonla bağlanarak, açıklamalarda bulundu. Belediyelerin borçlarıyla ilgili soruları yanıtlayan Büyükyılmaz ‘kanayan yara’ benzetmesi yaptı.
Büyükyılmaz , “Belediyeler sadece pandemi sürecinde mi ödeme yapmadı yoksa geçmişten gelen borçlarda mı var?” soruna şu cevabı verdi:
“Belediyeler konusu kanayan yaramız. Belediyelerin 2003 yılından beri dondurulmuş borçları var. Bu yıl içerisinde çıkartılan Yasa Gücünde Kararname ile belediyelerin faizlerinin yüzde 90’ı silindi. Ana borçları ise 10 yıl süreye bölündü. İki belediye hariç tüm belediyeler başvuru yaptı. 31 Ekim 2021 tarihine kadar kararnameyle ilgili sözleşmeler imzalanacak. Belediyelerin katkılarından para kesilip Maliye’ye oradan da Elektrik Kurumuna aktarılması sağlanacak. Ancak kararname 31 Aralık 2020’ye kadar olan borçları kapsıyor. Ayrıca sorun sadece geçmişteki borçlar değildir. 1 Ocak 2021 tarihinden günümüze kadar müthiş bir borç birikti. Bu borçların toplanamaması nedeniyle kurum büyük bir maddi kaynak sıkıntısı yaşıyor.”
Kasım’da kriz var
Büyükyılmaz, kuruma olan borçları tahsil etmek için harekete geçeceklerini ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu borçların ötelenecek tarafı kalmamıştır. Akaryakıt fiyatları o kadar yükseldi ki bir tonu 550 dolara çıktı. Bunun altından kalkmak mümkün değildir.1 Kasım 2021’den sonra belediyeler ve kurumlar borçlarını ödemekle mükellef olacak. Bu nedenle büyük bir kaos yaşanarak. İster istemez belediyelerin canı biraz yanacak. tv2020’den seslenmek istiyorum; lütfen hesaplarını iyi yapsınlar, kendilerini zor duruma sokmasınlar. Bu borçların bir daha taksitlendirilmesini kurum kaldıramaz. Zaten Yasa Gücünde Kararnameyle belediyelerin 100 milyon faiz borcu silindi ve ana borçları 10 yıla bölündü. Bir kez daha kurum bunu yaparsa batar.”
Büyükyılmaz 1 Kasım tarihinden itibaren daha önce öne sürülen bahanelerin de dikkate alınmayacağını belirterek, şöyle devam etti:
“1 Kasım’dan sonra hiçbir belediye; paramızı alamadık, emlak vergisini toplayamadık, maliye ödemedi bahaneleriyle karşımıza gelemeyecek. Durum çok ciddi aksi takdirde kurum batar ve rezil oluruz. Nasıl ki vatandaş elektriğini ödüyorsa belediyeler ve kurumlar da ödemelidir.”
Alacaklar toplanmazsa kurum dara düşer
Kıb-Tek Yönetim Kurulu Başkanı Büyükyılmaz, şimdiye kadar kararnameyle belirlenen sözleşmelerin imzalanmadığını, birçok şey ortaya atıldığını ifade ederek şunları söyledi:
“ ‘Biz şimdi ödersek faizlere kesilir’ gibi söylemler oldu. Ancak 31 Ekim’den sonra böyle bir gündem olmayacak. Dünyada akaryakıt inanılmaz pahalı oldu. Ancak biz halen daha elektriği 1 lira 40 kuruşa üretip, 97 kuruşa satıyoruz. Böyle bir kurum ancak alacaklarını toplayabilirse pandemi sürecini atlatabilir aksi halde biz bu işin altında kalkamayız. Devletin kurum, kuruluşları ve belediyeler mutlaka borçlarını ödemelidir.”