Raif DOĞRU
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) ilan edildiği 1983 yılından bu yana, aradan geçen 34 yıllık süre içerisinde olumsuzların yanında olumlu gelişmeler de yaşandı. Özellikle turizm ve eğitim alanındaki gelişmeler ülke ekonomisinin
lokomotifi oldu. Bu iki sektördeki artış, ülkedeki kişi başına düşen milli geliri de artırdı...
Kuzey Kıbrıs’ta 1983’te ferd başına düşen milli gelir bin 435 dolar iken 2016’da bu rakam 14 bine yükseldi. Ekonomik çevreler ‘Elde edilen
kaynaklar iyi yönetilseydi KKTC bugün Güney Kıbrıs’ın daha ilerisinde, hatta küçük bir İsviçre olabilirdi’ diyor.
Kuzey Kıbrıs'ta 1981-1984 yılları arasında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 217 milyon dolar, kişi başına düşen milli gelir ise bin 435 dolar civarındaydı. Son verilere göre 22 bankanın bulunduğu KKTC’de bilanço büyüklüğü 23,2 milyar TL’ye, kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla da 2016 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 14 bin dolar olarak gerçekleşti.
Banka sayısı 39’a kadar çıktı
1984 yılına kadar Otonom Devlet’te Merkez Bankası görevini Ziraat Bankası sürdürmekteydi. 1984 yılında Merkez Bankası kuruldu. 1995 yılında denetimler başladı.
Resmi bilgilere göre 1986 yılında toplam 11 banka faaliyet göstermekte idi. Bu bankaların toplam mevduatı şimdiki para birimi ile 86 milyon TL. O dönem sıfırlar atılmadığı için rakam 86 milyar TL olarak görülüyor.
1999 – 2000 yıllarında bankalar krizi yaşanmadan 1986 yılından 1999 yılına kadar KKTC’de banka sayısı 39’a kadar çıktı. Banka krizleri yaşanınca bu rakam şu anda (2016) 22 olarak değişti.
Şu anda 22 banka 233 şube var
Son verilere göre ülkede toplam 22 banka 233 şube ve 3 bin 100 personel bulunuyor. Yine son verilere göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki bankacılık sektörünün bilanço büyüklüğü, 23,2 milyar TL’ye ulaştı.
Devlet Planlama Örgütü’nün açıkladığı son rapora göre KKTC’de kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2016 yılında yaklaşık 14 bin dolar olarak gerçekleşti. Döviz kurlarındaki artış nedeniyle bu rakamın 2017’de daha da aşağılara ineceği tahmin ediliyor.
Nereden nereye geldik…
Diyalog muhabirinin derlediği bilgilere göre, KKTC’nin ilanı ve Anayasası ile oluşan yeni durumda ekonomideki gelişme şöyle oldu.