İbrahim DİRAN
Güzelyurt ve Türkmenköy’de Reşat Bey ve Beşparmak çeşitleri ekilen parsellerden, tamamen kurak koşullarda (sulama yapılmadan) ve yaşanan don olaylarına rağmen 400-450 kg/dekar verim alındı.
Reşat Bey’in Beşparmak’a göre daha erkenci olduğu gözlemlendi. 5 yıl süren deneme ve melezleme çalışmaları sonucu geliştirilen Reşat Bey ve Beşparmak arpa çeşitleri bu yıl tohumluk üretimi amaçlı üreticiye de verilecek.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, Türkmenköy’deki Beşparmak tarlasının hasadını görmek, ürün ve ürün geliştirme hakkında bilgi almak maksadıyla Türkmenköy Tarımsal Araştırmalar Merkezini ziyaret etti.
Reşat Bey ve Beşparmak çeşitleri, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü iş birliğinde, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma Ekonomik İşbirliği Ofisi (KEİ) destekleriyle yürütülen ve 5 yıldan üzün süren deneme ve melezleme çalışmalarının sonucunda geliştirilmişti.
Tohumluk arpa için alım garantili sözleşme
Bakan Dursun Oğuz, ilk etapta hedeflerinin tohumluk arpanın içten karşılanması olduğunu, Reşat Bey ve Beşparmak hasadının, belli koşulları sağlayabilecek üreticilere dağıtılacağını kaydetti.
Beşparmak ve Reşat Bey ekilecek tarlaların o yıl arpa ekilmiş olmaması ve tarlanın sulanabilir olması gerektiğini ifade eden Oğuz, tohumluk üretim için üreticilerle alım garantili bir anlaşma yapılacağını da kaydetti.
Tohumluk arpa ihtiyacının 14-15 bin ton civarında olduğunu kaydeden Oğuz, 2-3 yıl içerisinde ülkenin ihtiyacı olan verimi yüksek dayanıklı tohumluk arpayı üretmeyi öngördüklerini belirtti.
Buğday için de denemeler başladı
TAGEM ile arpa ve buğday çeşitleri üzerinde çalışmaların devamının çok önemli olduğunu, bu çalışmaların devam edeceğini belirten Oğuz, ülkede buğday tüketiminin üretime göre çok yüksek olduğunu, bir çeşidin tescili için 12 yıl gerekli olduğunu, ancak TAGEM’le iş birliği ve TAGEM’in buğday üzerinde önceden yaptığı denemelerden dolayı 5-6 yıl içerisinde ilk buğdayın tescilini de beklediklerini ifade etti.
Tohumluk buğday ihtiyacının da 1500 ton olduğunu belirten Oğuz, “amacımız sert buğdayın üretimini arttırmak” dedi
Destekler arttırılacak
Oğuz, hububat üretiminde girdi maliyetlerinde yaşanan artışın malum olduğunu, 11 yıldır düzenlenmeyen dönüm başı akaryakıt desteğini ve Doğrudan Gelir Desteği'ni arttıracaklarını belirtti.
Sayim: Tescilden sonra durudurlmamamlı
Ziraat Yüksek Mühendisi Arpa ıslahçısı İsmail Sayim, arpa denemelerinin süreklilik gerektiren bir çalışma olduğunu, bir çeşit tescil edildikten sonra durulmaması gerektiğini çünkü Güney Kıbrıs’ta daha iyi bir çeşit geliştirilirse, üreticinin oradan almak isteyeceğini, o zaman da yapılan tüm çalışmaların boşa gitmiş sayılacağını belirtti.
Karaca: Verim sevindirici
TAE Müdürü Cem Karaca ise Beşparmak’ı bu yıl kademeli olarak üretici ile buluşturmayı hedeflediklerini bunun gerçekleşmek üzere olduğunu, mart ve nisan aylarının kurak geçmesi ve don olmasına rağmen verimin sevindirici olduğunu, ortalama 400 kg/dönüm aldıklarını belirtti.
Çeşit geliştirme çalışmalarının devamı konusunda da Karaca, “Bu yıl Reşat Bey geldi gelecek yıl yeni bir çeşidimiz daha geliyor, her çıkardığımız çeşit bir öncekinden daha verimli ve hastalıklara dayanıklı çeşit olmak zorunda” dedi.