Serap Turan EVRAN
Batı Afrika ülkelerinde başlayan ve yayılma riski yüksek olan Ebola virüsüne karşı tüm ülkelerde önlem üstüne önlem alınıyor.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi de, virüse karşı alınan önlemleri yürürlüğe koyduktan sonra sınır kapılarında yeni uygulama başlattı. Buna göre, şüpheli görülen kişilerin, Sağlık Bakanlığı’na ihbar edilmesi ve sağlık kontrolünden geçirilmesi öngörülüyor.
Ebola virüsünden korunmak için seferber olan dünya ülkeleri bir yana özellikle Afrikalı öğrencilerin azımsanamayacak kadar çok olduğu Kuzey Kıbrıs’ta ise, Sağlık Bakanı’nın “gerekli önlemleri aldık, korkulacak bir şey yok” şeklindeki açıklaması kamuoyunu pek tatmin etmedi.
Gazetemize konuşan vatandaşlar “tedbirler nerede, biz neden görmüyoruz? Sağlık Bakanı bizleri tatmin edecek şekilde detaylı açıklama yapmalı” dedi.
Ahmet Nazmi Seçmen
Ebola bildiğim kadarıyla ölümcül bir hastalık. Özellikle Nijerya gibi ülkelerde yaygın. Türkiye televizyonlarından takip ediyorum. Maalesef ülkemizde gerektiği kadar duyulduğunu düşünmüyorum. Sağlık Bakanlığı da herhangi bir açıklama yapmıyor. Bence her insan kendi önlemini kendisi alsın. Bugün önlem alındı deniliyor ama ben buna inanmıyorum. Sınır kapılarımızda elini kolunu sallayarak insanlar girip çıkıyor. Gümrükteki memurların da bu hastalık konusunda bilinçli olması lazım. Bazı birimlerin de bilinçli olması gerekiyor.
Aykan Kasapoğlu
Tam detaylı olarak bilmiyorum ama sanırım bir virüs türü. Ben önlem alındığını da sanmıyorum. İnsanlar da bilinçsiz. Ben tam olarak bilmiyorsam bu hastalığı eminim benim gibi bilmeyen insan da çok. Halkın aydınlatılması gerekiyor. Bu konuda yetkililerin yetersiz kaldığını düşünüyorum.
Bekir Akandere
Ebola ölümcül bir virüs. Kusma ve yüksek ateş şikayeti ile başlıyor sanırım. Sağlık Bakanı her türlü tedbiri aldık diyor ama ben açıkçası tedbirin ne şekilde alındığını bilmiyorum. Gözle görülür yeterli bir tedbir alındığını ve bunun kontrol altında tutabileceğine inanmıyorum. Her gelen vatandaşı da test edebilecek, ebola virüsünü taşıyıp taşımadığını öğrenecek durumda olduğumuzu da düşünmüyorum. Ki bugün ebola virüsüne yakalanan bir insan olsa, Devlet Hastanelerinin anında müdahale de bulunacağını da düşünmüyorum. Şu anda mevcut insanımıza bile acilde bir anda gerekli sistemin olmadığı da ortada Yani dışardan gelecek bir hastaya bile aynı şekilde hizmet verebileceğine çok da güven duymuyorum. Bu hastalığın duyurulmasında da sınıfta kaldık. Türkiye’de bu konu ilk gündem maddesi ama burada yok. Orada güven var burada yok. Ebola virüsüne yakalandığımızda Türkiye’ye yetişebilir miyiz pek de inancım yok. Hepimiz şu anda bu hastalıkla karşı karşıyayız. Bence Sağlık Bakanlığı’nın, konu hakkında gereken donanımı daha geniş kapsamlı sağlayabiliriz. Küçük açıklamalarla değil de daha spesifik açıklamalarla insanlara güven verecek, soyut değil somut hareketlerle bunu göstermesi lazım. O zaman bunun kontrolünü daha sağlıklı bir şekilde yapabiliriz.
Celil Özdemir
Ebola, Afrika’da yayınlan bir hastalık sanırım. Bence ciddiye alınması gerekiyor. Çünkü ülkemize çok sayıda Afrikalı vatandaş girip çıkıyor. Ama ben hükümetimizin ve yetkili birimlerin bu konuyu pek ciddiye aldığını düşünmüyorum. Şu anda KKTC’de bir tedbir alındığına da hiç inanmıyorum. Allah korusun, bugün bu hastalığa yakalansak, Devlet Hastanelerinde anında müdahale yapılamaz. Çünkü konu hakkında hiç kimse bilgili değil.
Cemal Gece
Televizyonlarda takip ettiğimize göre ebola, bulaşıcı bir hastalık. Ancak ben bu haberi kendi televizyonlarımızda değil, Türkiye televizyonlarından öğrendim. Sağlık Bakanlığı gerekli önlemler alınmıştır diyor ama ben bırakın bizde Türkiye’de bile önlem alınmadığını düşünüyorum. Ülkemiz adeta bu hastalığa davetiye çıkarıyor. Ne havaalanımızda ne de limanlarımızda gerekli hiçbir tedbir yok. Olmadığı gibi anında müdahalede bulunacak bir kapasite de yok. Çünkü donanımımız yoktur. Bence bu gibi durumlarda eğitimli bir ekibimizin hazır olması lazım. Biz bu hastalığın her an her zaman pençesindeyiz. Sağlık Bakanı’nın bir an önce halkı bilinçlendirmesi gerekiyor. Biz Sağlık Bakanlığı’na güvenmeyeceğiz de kime güveneceğiz?
Hüsne Aldemir
Gazetede okuduğuma göre ölümcül bir hastalık. Ama biz hala daha bunun farkında değiliz sanırım. Tedbir alındı diyorlar, peki nerede bu tedbirler? İnsan kendi tedbirini kendisi alıyor bence. Hükümetin aldığı önlemleri ben görmedim, gören varsa bize de anlatsın. Bence bu kadar ciddi bir konuyu Sağlık Bakanlığı’nın kaile alması gerekiyor. Şu anda her şey bizim ülkemizde lafta kalıyor.
Hüseyin Sever
Bu ülkeye ebola gelirse; ülkesine giriş – çıkışını sağlayacak kaliteli idareci, resmi bir makam bulunmamakta. Aksini iddia eden de beni inandıramaz. Sağlık bakanı açıklama yapmış, korkulacak bir şey yok diye. Çok teşekkür ederiz kendilerine. Şu bilinmelidir ki, ne Sağlık Bakanı, ne Maliye Bakanı, ne de Eğitim Bakanı ya da ne bakanı olursa olsun; hiç birinde öyle bir kapasite ve otokontrol mekanizması bulunmamaktadır. Onun için bu ülkeye ebola da girer her şey de girer. Kimse de bunu engelleyemez. Bugün ebola virüsüne yakalansak, Devlet hastaneleri müdahaleyi herhalde yapar ama müdahalenin geçerliliği ne kadar doğru. Bu ülkede ödül ve ceza olmadığı için hiçbir kurumda inandırıcı bir noktaya gelemeyiz. Önce ödül ve cezanın ülkeye yerleşmesi lazım. Bu devlet kademeleri; Cumhurbaşkanı’ndan Başbakan’a inerken aşağıya bunların hepsinin bir sisteme oturtulması lazım. Sadece seçim zamanı işe insan, ya da insana göre işin kalkması gerekiyor. Bu mevcut konjektör ile bu ülke bu şartları karşılayamaz. Ebola konusunda halk yeterince bilinçlendirilmedi, oradan buradan duyduğu ile yetiniyor. İnanın bana yetkililer bilinçli bile olsa bu sorunu kontrol altına alamazlar. Çünkü bizim oturmuş bir düzenimiz yoktur. Bugün saat 12’de inen uçaktaki böyle bir hastalığı taşıyan insanı havaalanına inerken kim kontrol edecek, hangi yetkili? Gümrüktekiler bile o saat uyuyor. Bunlar devlet olan ülkelerde ciddi stratejiler ile belli saatlere yayılıyor. Kaldı ki ben bu ülkeye giren mazotun bile kontrol edilmediğini düşünüyorum. Kim kontrol ediyor? Bu araçların arıza etmesinin nedeni kalitesiz mazottandır.
Ersin Kanal
Ebolayı duydum ama nedir pek bilmiyorum. Duydum ki Sağlık Bakanlığı önlem almış sorarım ne tedbir almış. Tedbir dediği nedir? Hiçbir tedbir hiçbir yetkili tarafından alınmadı. Hepsi de ölüm orucuna yattı, hiçbir şey bilmiyorlar. Halkı kandırıyorlar, yattılar ölüm uykusuna. Halkın başına ne gelirse çeksin diyorlar. Ay sonu geldiğinde maaşlarını alsınlar o kadar. Önlem almak istiyorlar ve bizim de buna inanmamızı bekliyorlarsa önce kapıları kapatacak. Bu memlekete pasaport ile giriş çıkış yapılacak. Kimse bu ülkeye elini kolunu sallayarak girmeyecek. Her gelen kişinin bir de sağlık sigortası olacak. Allah korusun bugün ben bu dediğiniz hastalığa yakalansam vay halime. Çünkü bizim ülkemizde hastane diye bir şey yoktur. Orası sadece revir görevi görüyor.
Lütfi Güngeldi
Ebola nedir daha önce hiç duymadım. Ama televizyonda duyduğumuz kadarı ile bir virüs. Ben artık haber izleme taraftarı değilim çünkü siyasilerden sıkıldım. Verdikleri sözleri yerlerine getirmiyorlar. Gerekli tedbir alınmış diyorlarsa da yalan söylüyorlardır. Her konuda olduğu gibi bence bu konuda da geri kaldık. Bugün benim başıma bir şey gelse; hastanelerimizin anında müdahalede bulunacak bir kapasitesi de yok. İlk yardım bölümleri bile çalışmıyor, maalesef acınacak bir haldeyiz. Muhakkak Allah’a emanetiz.
Melisa Demir
Ebolanın ne olduğunu şimdi sizden öğrendim. Daha önce hiç duymamıştım, bence çok ciddi bir konu. Bir an önce tedbir alınmalı. Ki bugün ben yeterince halkın aydınlatıldığını düşünmüyorum. Hastalık nedir, nasıl bulaşır; bence tüm bunların halkla paylaşılması gerekiyor. İnsan sağlığı bu kadar ucuz olmamalı, konu araştırılıp bize gerekli açıklamayı yapsınlar.
Mustafa Fidalı
Bilmiyorum ebolanın ne olduğunu. Demek ki çok ciddiye alınmamış ve halka ne olduğu anlatılamamış. Ama şu ana kadar bir sorun görmedim ben, eminim ki Sağlık Bakanlığı ciddiyetin bilincindedir ve gerekli önlemleri almıştır. Ben hastanelerimize de güveniyorum. Anında müdahale de bulunabileceklerini inanıyorum. Sayın Ahmet Gülle’den de memnunuz, çünkü hastalarımıza bakıyor.
Nurettin İskender
Çok detaylı bilmemekle birlikte ebolayı duydum. Sanırım Afrika’dan gelen bir hastalık, ancak çok rastlamadım herhangi bir tedbir alındığına dair. Sağlık Bakanlığı yetkililerine sormak lazım, nasıl önlem almışlar? Toplum olarak çok da önemsediğimizi sanmıyorum; havaalanlarından ya da deniz limanlarından girip çıkarken, herkesin kontrol edilmesi gerek diye düşünüyorum.
Bakanlık çalışanları bilgilendirdi
Öte yandan Sağlık Bakanlığı, ebola virüsü ile ilgili sağlık çalışanlarına yönelik bilgilendirme toplantılarının ilkini Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi çalışanlarına yönelik düzenledi.
Bakanlıktan verilen bilgiye göre, toplantıda ilk konuşmayı yapan Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Ömer Gür, Dünya Sağlık Örgütü’nü takip ederek 2 ay önce virüsle ilgili uyarı yaptıklarını, hemen ardından da Enfeksiyon Komitesi’ni oluşturarak alınacak önlemleri belirlediklerini anlattı.
Eylem planlarının hazır olduğunu belirten Gür, “Esas amacımız virüsün ülkemize gelmemesidir. Ama gelmesi halinde de eylem planımız hazırdır. Gerekmesi halinde eylem planımız güncellenecektir” dedi.
Ömer Gür, üniversitelerin, özellikle Afrika kökenli öğrenciler konusunda izlemesi gereken prosedürle ilgili bilgilendirildiğini de kaydetti.
Giriş kapılarına termal kamera
Gür, ülkeye gelenlerin Türkiye’den transit yaptığını, dolayısıyla hasta olanların ilk olarak burada tespit edileceğini, bu noktadan sonra ilk tespit noktasının uçak, ikinci tespit noktasının ise giriş kapılarındaki termal kameralar olduğunu söyledi.
Gür, yabancıların ülkeye girişlerinin ayrı bir noktadan olacağını ve söz konusu bölgelerden gelenlere detaylı soruların yer aldığı bir form doldurulacağını kaydetti.
Ömer Gür, ebola virüsü taşıyanlar veya olası taşıyıcılar için Domuzcular Burnu’ndaki hastanenin ikinci katının hazırlanıp izole edildiğini de aktardı.
İnce: Kuluçka döneminde bulaşıcı değil
Temel Sağlık Hizmetleri Dairesi Başhekimi Dr. Figen İnce de, hastalıkla ilgili verdiği bilgide, hastalığın 2-21 günlük kuluçka döneminde bulaşıcı olmadığını belirtti.
Süer: Virüs temasla bulaşır
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer de, virüsün bulaşma, virüsten korunma yolları ve hastalığın belirtileri ile ilgili detaylı bilgi aktardı.
Virüsün direkt temas ile bulaştığını anlatan Süer, “Bu hastalık solunum yoluyla değil ama damlacık yoluyla bulaşabilir. Dolayısıyla hasta ile 1 metre mesafe korunmalıdır” dedi.
Süer, hastalığın ilk belirtilerinin baş, boğaz, kas ağrıları, ani yükselen ateş, ilerleyen aşamalarda ise karaciğer ve böbrekte bozulma, vücutta döküntü, ishal ve iç-dış kanama olarak sıraladı.
Gümüşdağ: Çalışanlara eğitim verilecek
Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi’nden Dr. Yeşim Gümüşdağ, sağlık çalışanlarının bu hastalığı taşıyan ya da risk altında olanlarla ilgilenirken izleyecekleri algoritmayı aktardı.
Tüm sağlık çalışanlarının bu algoritmaya uyması gerektiğini ifade eden Gümüşdağ, virüs kaynaklı ölülerin gömülüş şeklinden, hasta atıklarının temizlenmesine kadar pek çok konuda eğitimler verileceğini anlattı.