Göç, Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi’nin (CMIRS) yapmış olduğu araştırmanın sonuçlarına göre Kıbrıslı Türklerin yüzde 96’sı ülkede işlerin iyi gitmediğine inanıyor. Sorunlar sıralamasında ise ekonomi başlığından sonra ‘yeteneksiz-başarısız siyasi liderler’ yer alıyor. Bunu yüksek enflasyon ve Kıbrıs sorunu izliyor.
Katılımcıların sadece yüzde 11,6’sı mali durumdan memnuniyet getirirken, Aralık 2021’de bu oranın yüzde 16,4 olduğuna dikkat çekildi. Merkezin 300 kişiyle gerçekleştirdiği araştırmanın son uçlarına göre; halkın yüzde 72’si önümüzdeki 2 yıl içinde ekonomik durumun daha da kötüleşeceğine inanıyor.
Umut az endişe çok
CMIRS tarafından yapılan ankete katılanlar ülkenin en önemli sorunlarını ekonomi, yeteneksiz, beceriksiz siyasi liderler, enflasyon ve Kıbrıs Sorunu olarak sıraladı.
Ankete katılanların yüzde 72.62’si önümüzdeki 2 sene içerisinde kendi şahsi ekonomik durumunun daha kötüye gideceğini, yüzde 20.28 ise aynı kalacağını söyledi. Sadece yüzde 7.1 oranında bir kesim gelecekten umutlu olduğunu dile getirdi.
Gelirlerde daralma oldu
Katılımcıların yüzde 86.51’i ülkenin ekonomik durumunun önümüzdeki 2 sene içerisinde daha kötü olacağını belirtti. Yüzde 9.61 oranında bir kesim ise ekonomik durumun aynı kalacağını, yüzde 3.89’luk kesim ise gelecekten umutlu olduğunu ifade etti.
Katılımcıların sadece yüzde 11,6’sı ailesinin mali durumunun iyi olduğunu belirtti. Bu oran 2021 yılı Aralık ayında yüzde16.4, Eylül’de 2021 yüzde 16.83 idi. Yüzde 32,8 düzenli bir gelire sahip olduğunu fakat harcamalarda sınırlamalar olduğunu belirtti. Bu oran 2021 yılı Aralık ayında yüzde 36,4, Eylül’de yüzde 40.28 idi. Yüzde 37,2’lik kesim ise gelirinde azalmalar olduğunu söyledi. Bu oran 2021 yılı Aralık ayında yüzde 32, Eylül’de yüzde 32.67 idi.
Mali durum sıkıntılı
Çok sıkıntılı bir mali durumu olduğunu belirtenlerin oranı da Eylül’den itibaren büyük bir artış gösterdi. Eylül’de yüzde 10.02’den Aralıkta 14,6’ya, Nisan 2022’de ise 18,4’e yükseldi.
Katılımcıların yüzde 83.73’ü mutfak giderlerini karşılayamamak konusunda kaygılı olduğunu ifade etti. Bu oran 2021 yılı Aralık ayında yüzde 81.04, Eylül’de yüzde 80.73, Mart’ta ise yüzde 39.52 idi.
Borç ve kaygı
Katılımcıların yüzde 78.27’si taksitlerini ödeyememek konusunda kaygılı olduğunu belirtti. Bu oran 2021 yılı Aralık ayında yüzde 76.41,Eylül’de yüzde 73.51, Mart’ta ise yüzde 35.56 idi.
Katılımcıların sadece yüzde 22.5’i bir vatandaş olarak kendini siyaset üzerinde etkili hissettiğini söyledi. Her 5 kişiden yaklaşık 4’ü siyaset üzerinde etkisiz olduğunu düşündüğünü ifade etti. Bu oran Aralık 2020 anketinde yüzde 32.93, Aralık 2021 anketinde ise yüzde 20.36 idi.
Katılımcıların sadece yüzde 22.91’i kendini bir vatandaş olarak Kıbrıs Sorunu üzerinde etkili hissettiğini belirtti. Bu oran Aralık 2020 anketinde yüzde 25.15, Aralık 2021’de ise yüzde 28.43 idi.
Katılımcıların sadece yüzde 40.77’si kendini bir vatandaş olarak çevre üzerinde etkili hissettiğini dile getirdi. Bu oran Aralık 2020 anketinde yüzde 59.51 Aralık 2021’de ise yüzde 48.28 idi.
Katılımcıların sadece yüzde 34.76’sı bir vatandaş olarak kendini insan hakları konusunda etkili hissettiğini söyledi. Bu oran Aralık 2020 anketinde yüzde 50.91, Aralık 2021’de ise yüzde 46.56 idi.
Katılımcıların sadece yüzde 27.35’i bir vatandaş olarak kendini sağlık üzerinde etkili hissettiğini belirtti. Bu soru Aralık 2021 anketinde yüzde 35.57 idi, 2020 anketinde ise sorulmamıştı.
İşler iyiye gitmiyor
CMIRS tarafından yapılan ankete katılanların yüzde 96.26’sı ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini düşündüğünü söyledi. Bu oranın bu güne kadarki en yüksek oran olduğu belirtildi. Aralık 2021’deki oran ise 93.39 idi. Aralık ayından bugüne ise işlerin yanlış gittiğini düşünenlerin oranı yüzde 3 civarında bir artış gösterdi. Ülkede sadece yüzde 3.74’lük kesim işlerin doğru yönde gittiğini düşündüğünü belirtti.
Halkın fikri yıldan yıla değişti
Toplumda işlerin yanlış gitmesiyle ilgili yıldan yıla göre değişen oranlar şöyle;:
Nisan 2017: yüzde 80.38
Temmuz 2017: yüzde 88.82
Ekim 2017: yüzde 72.68
Şubat 2018: yüzde 75.67
Haziran 2018: yüzde 77.9
Eylül 2018: yüzde 85
Aralık 2018 81.16
Mart 2019: yüzde 75.58
Haziran 2019: yüzde 80.75
Eylül 2019 :yüzde 69.48
Aralık 2019:yüzde 79.36
Mayıs 2020:yüzde 76.74
Haziran 2020:yüzde 76.9
Eylül 2020:yüzde 88.26
Aralık 2020:yüzde 86.63
Mart 2021:yüzde 86.86
Haziran 2021:yüzde 81.55
Eylül 2021:yüzde 89
Aralık 2021:yüzde 93.39
Nisan 2022:yüzde 96.26