Remzi SAMAR-Hüseyin ÇİÇEK- Zorkun TAŞER
Bakanlar Kurulu’nun önceki gün gerçekleştirdiği özel oturumda KIB-TEK tarafından önerilen elektrik fiyatlarında yüzde 13 ile 16 arasında indirim yapılması yönünde karar alması bazı iş çevreleri tarafından olumlu karşılanırken bazıları tarafından da yeterli bulunmadı. Konu ile ilgili olarak Diyalog Gezetesi’ne açıklama yapan Kıbrıs Türk İşadamları Konseyi (KTİAK) Başkanı İlker Züğürt, yapılan indirim karşısında şok olduklarını ifade etti. Genelde zam yapılmasına alışkın olduklarını belirten Züğürt, az da olsa yapılan indirimin umut verici olduğunu kaydetti.
Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı da Diyalog Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, dünyada düşen petrol fiyatlarına paralel olarak elektrik fiyatlarının düşmesinin doğal olduğunu belirtti. Çıralı gelen faturaları görmek gerektiğini bildirerek, “Ümit ederiz ki elektrik fiyatlarının indirilmesi için bu bir başlangıç olur” dedi.
Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun ise indirim bahsedildiği gibi piyasaya yansırsa, bunun olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Otellerin en önemli giderlerinin elektrik olduğu bilgisini veren Tolun, söz konusu indirimin deniz ve havayolu ulaşımına da yansıması gerektiğini aktardı.
İş dünyası temsilcilerinin yanı sıra sanayici ve vatandaşlar da yapılan indirimi desteklediklerini ancak oranların çok düşük olduklarını savundu. Bu indirimin daha geniş kapsamlı olması gerektiğini talep eden sanayiciler ve vatandaşlar, petrol fiyatlarından ayrı olarak elektrikte indirim yapılması çağrısında bulundu.
Züğürt: Rekabet şansımızı arttırır
Kıbrıs Türk İşadamları Konseyi (KTİAK) Başkanı İlker Züğürt elektrik fiyatları konusunda yapılan indirimin sevindirici olduğunu söyledi. Uzun bir dönemden sonra elektrik fiyatlarında ilk kez indirime gidildiğini ifade eden Züğürt, “İndirim hane halkını çok memnun etmese de bizleri bir nebze olsun memnun etmiştir. İnşallah yapılan bu indirim üretim maliyetlerine yansıyacak. Bu zincirleme olarak ülkemiz ekonomisine de faydası olacak. Bana göre ilk nazarda yeterli mi… İlk etapta yeterli gibi gözükse de her alanda rekabet şansımızı arttırır” dedi.
“Üreticiye yapılan her indirim halka da yansıtılır”
Züğürt, üreticinin maliyetinin düşmesi durumunda söz konusu indirimlerin halka da yansıyacağına dikkat çekerek, “Dünyada petrol ve gazın düşmesi ülkelerin cari açığını büyük ölçüde kapatmıştır” dedi.
“Köklü indirimler için umut verici”
İndirimde vatandaşların memnun olup olmadığı yönünde de açıklama yapan Züğürt şunları kaydetti: “Burada esas olan sanayici elektrik indirimlerden faydalanarak ürünlerde indirime gidebilecek. İmal edilenler yüksek olduğu için rekabet şansımız olmuyor. İstenilen seviyeye inmese bile bu yapılan indirim bir başlangıç olarak önemlidir. İleri ki dönemlerde bir indirim yapabileceğini düşünüyorum.”
Çıralı: Geç bile kalındı
Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı da Diyalog Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, dünyada düşen petrol fiyatlarına paralel olarak elektrik fiyatlarının düşmesinin doğal olduğunu belirtti. Bu indirimlerin daha önce olması gerektiğini kaydeden Çıralı, “Bu indirimin yeterli olup olmadığı konusunda fikir yürütmek doğru değildir. Gelen faturaları görmek gerekiyor. Ümit ederiz ki elektrik fiyatlarının indirilmesi için bu bir başlangıç olur” dedi.
“Üretimi arttırmamız için indirim şart”
“ Ülke ekonomisinin ileriye gidebilmesi için üretimi artırmamız lazım” diyen Çıralı, şunları aktardı: “ Üretim girdi maliyetini aşağıya çekmek lazım. Sanayi tarifesinde otel turizm ile ilgili tarifelerinde daha iyi bir indirim yapılabilseydi daha iyi olurdu. Ama daha verimli bir çalışma enerji üretiminde daha ucuz üretim daha etkin bir yönetim oluşması kaçakları giderilmesi tahsilatların giderilmesi konusundaki çalışmaları bekliyoruz. Bu konularda da hükümetten beklentilerimiz var. Bu hükümet iktidara geldiği zaman bunun sözünü vermişti. Yüzde 30 zam yapıldığında sabredin dayanın sabırlı olun biz bu fiyatları aşağıya çekmek için çalışacağız. Bu KKTC’de ile ilgili değil. Dünya ile ilgilidir. Fiyatların ne olacağı belli değil. Belki daha fazla artacaktır.”
Orhan Tolun: En büyük gider, “elektrik”
Diyalog Gazetesi’ne konuşan Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun ise indirim bahsedildiği gibi piyasaya yansırsa, bunun olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Bugünkü otellerin en önemli giderlerinin elektrik olduğu bilgisini veren Tolun, şöyle dedi: “Bu petrolden kaynaklanan düşüşlerdir. Biz uçak biletlerinde de bu düşme bekliyoruz. İç ulaşıma da bunun yansımasını bekliyoruz. Bizim için elektrik tutarları kadar otelcilerimizi bu indirimden faydalanması için faydalıdır. Aynı şekilde bunun restoranlara da yansımasını bekliyoruz.
“Deniz ve havayolu ulaşımına da indirim bekliyoruz”
Deniz ve havayolu ulaşımına yansımasını bekleriz. Dünyadaki rekabet oranlarımız ı artırmış olacaktır. Bu yıl Rusya’daki krizden dolayı Rusya’da büyük bir düşme olacaktır. Rus turistte düşme yaşanacaktır. Türkiye’de fiyatlar hayli düşecek. Bu bizi olumsuz yönde etkileyecektir. Bu fiyatların bir an önce düşmesi lazım ki paketlere yansıyıp bize olan talebi artırabilelim. Türkiye fiyatları düşme yaşandı. Bizde henüz hiçbir düşüş yok. Otel de bilette transferlere de yansımasını bekliyoruz.”
Sanayiciler ne dedi:
Gürel Dağşanlı
“Biz Sanayiciler olarak çok fazla elektrik kullanmıyoruz. Ancak ücretlerin pahalı olmasından dolayı da elektrik giderlerini minimuma indirebilmek için çabalıyoruz. Çok daha fazla elektrik kullanan sanayicilerimiz var. En fazla giderleri elektrik… Yetkililerin bu alandaki indirimi güzel ancak yeterli olabileceğini düşünmüyorum.”
Ozan Sözalp
“Petrol fiyatları giderek düşüyor. Buna paralel olarak indirim yapılacak diye bindirim yapıyorlar. Dün indirim yapıldığı yönünde bir açıklama yapıldı. Bu indirim kime yapıldı? Zenginler için yaptılar diye düşünüyorum. Bu zamanda 750 kws’yi aşan bir memur bir vatandaş yok. Mesela ben evimde en fazla 300 kws kullanabiliyorum. Yaptıkları indirim de kendilerine kalsın. İş yerlerimizde elektriği fazla kullanıyoruz. Giderlerimizin büyük çoğunluğu da bu yönde… Bu elektrikte bir indirim değildir. Petrol fiyatlarının düşüşünden kaynaklanan göstermelik bir durumdur.”
Nadir Bağışlayıcı
“Bizler vatandaşlara göre daha uygun elektrik alıyoruz. Ama buna rağmen fiyatlar çok yüksek. Hükümetin bu konuda geniş kapsamlı bir çalışma yapmasını arzuluyoruz. Petrol fiyatlarına bağlı olarak değil de genel anlamda bir düzenleme şart oldu.”
Yüksel İbar
“Ben indirim yapıldığını düşünmüyorum. Bunlar sadece göstermelik. Bir indiriyorlar bin yükseltiyorlar. Ülkenin hali perişan… Yolların hali belli… Bari elektrikte doğru düzgün bir indirim yapsınlar.”
Mağusa’da vatandaş ne dedi;
Ramazan Hayta
“Elektriğe indirim yapılması çok iyi oldu, çoktan yapılmalıydı, geç alınmış bir karar. Elektrik dairesi ile başbakanlık topu birbirine atmış olmasaydı bu karar geç alınmazdı ve bu indirim bu ayki faturalarımıza da yansırdı. Ancak geç te olsa ucuzladığı için memnunum”
Üsmen İlyas
“Hem halk hem de esnaf için çok mükemmel oldu. Ev veya işyerinde elektrik olmadan hiçbir şey yapamazsınız, oldukça yüklü miktarda fatura ödüyorduk. Bu indirimin yapılması gerekliydi ve yerinde bir karar oldu”
Serkan Bulut
“ Bu olması gereken bir şeydi, akaryakıttan sonra elektriğinde ucuzlaması gerekirdi, bu ay evime 400 TL işyerime 200 TL elektrik faturası geldi. Benim kazancım belli nasıl ödeyeceğim? Nihayet elektriği ucuzlattılar umarım bundan sonra biraz olsun nefes alırız.”
Arif Yatman
“Elektriğe yapılan indirimden oldukça memnunuz, faturalar oldukça yüksek gelmekteydi. Zaten işlerimizde sıkıntılı olduğu için faturalarda gerçekten canımızı yakıyordu. Evde elektrikli cihaz çalıştıramaz duruma gelmiştik. 40 yıldan beri KKTC’de ikamet ediyorum ve şunu söyleyeyim son 2 yıldır evime odun sobası kurdum, odun sobası ile ısınıyoruz.”
Erkan Yaman
“Biraz daha ucuzlatılması lazım, halen daha dünyanın en pahalı elektriğini kullanıyoruz. Yan taraftaki esnaf komşumun faturasını ödemediğinden dolayı elektriğini kestiler, bence elektriğin kesinlikle daha da ucuzlatılması gerekmektedir.”
Necdet Törer
“Elektriğin ucuzlatılması harika oldu, elektrik faturaları oldukça yüksek geliyordu. Ayda 400 TL’ye yakın fatura ödüyordum, sonunda ucuzlattılar.”
Osman Geçit
“En az elektrik tüketen kesime sadece 1 kuruşluk indirim yapıldı, ne indiriminden bahsediyorsunuz? Yüzde 36’lık indirim en fazla elektrik tüketen kesime, yani fabrika vb. yerlere yapıldı, asgari ücret ile çalışana yapılan indirim sadece 1 kuruş, bu neye benzer; galeriye gidiyorsunuz, lüks araçlar yüzde 36 ucuzlarken, Renault sadece yüzde 1 ucuzlamış olsun. Bence ortada indirim falan yok.”
Ahmet Çıka
“Elektriğin ucuzlaması tatbiki iyi oldu, her ay dükkânıma bin TL ve üzerinde elektrik faturası gelmekteydi, bu indirimin biraz olsun beni rahatlatacağını düşünüyorum. Ancak neden bu kadar zamandır elektrik ucuzlatılmadı? Niye yüzde 36 daha fazla elektrik faturası ödedik. Döviz düştü, petrol fiyatları düştü, elektrik bu kadar zaman neden düşmedi de şimdi düşüyor? Acaba seçim yaklaştığı için mi? Bir vatandaş olarak bunu öğrenmek en doğal hakkım.”
Lefkoşa’da vatandaş ne dedi:
Mehmet Emin Yeltekin
“Memur olarak çalışıyorum. Elektrik faturamı ödemek için geldim ve yaklaşık 900 TL’ye yakın bir fatura ödedim. Bir kaç ayın birikimi vardı ama bu kadar olması yine de çok. Herhalde bu kadar fatura ödenen başka ülkede yoktur. Umarım bu indirimlerin devamı olur. En azından başlangıç olarak iyi bir adım oldu. Umarım vatandaşların alım gücünün artması için daha çok çalışmalar yapılır.”
Nöğber İlkin
“7 TL ödediğim sokak aydınlatma ücretini, iki aydır 14 TL olarak ödüyorum. Neyin indirimidir bu? Ben emekli parasıyla geçinirim. Boş bir evim var ona bile ayda 100 TL elektrik faturası ödüyorum. Bir kuruş indirimle ne fark edecek. Akıllı saat takıldı. Takıldığından beri boş eve 100 TL veriyoruz.”
Mehmet Kara
“Şirketimiz adına her ay ortalama 6 bin TL fatura ödüyoruz. Umarım halk için en uygununu yapmışlardır. Bu sömürgeler bitsin artık. Biz şirket olarak ödüyoruz ama faturalarını ödeyemeyenler var. Umarım bu indirimler devam eder.”
Emre Ortatepe
“300 TL fatura ödedim. Bu fatura çok fazla… Normalde zaten indirimin yapılması lazımdı. Benzin indirildi ama elektrik indirilmemişti. Bunun daha fazla faturaya yansıması gerekiyor.”
Fecir Yönder
“Her ay 300 TL fatura ödüyorum. Soba bile açmıyoruz ama her ay bu kadar fatura geliyor. Geçmişte Kıbrıs’ta en ucuz elektrik kullanılıyordu. Ben Türkiye’de yaşadım 37 yıl. 60 yaşındayım ve geldiğimde her şeyin pahalı olduğunu gördüm. Bu elektrik ücretleri çok fazla... Yapılan indirim, indirim değil, alay etmek gibi bir şey.”
Berk Alioğlu
“Elektrik faturamı ödemek için geldim. Bin yüz 73 lira elektrik faturası ödedim. Ev elektriği bu şaka değil. Otelci gibi hissediyorum artık kendimi. Öğrenciyim ve Türkiye’den geldim. Bu adada ısınma kaynağı olmadığı için sadece elektrikle ısınıyoruz. Bu indirimin daha fazla olması gerekiyor. Türkiye’de olsa bu ödediğim faturanın yarısından azını öderdim.
Mehmet Doğru
“676 lira elektrik faturası ödedim. Bu fatura çok fazladır. Evde kaldığımız bile yok. Akşamdan akşama eve gidiyoruz. Yine de bu kadar fazla fatura geliyor. Pek de yapılan bu indirime inandığım yok. Aybaşı geldiğinde gene göreceğiz faturayı. O zaman indirime inanırım.”
Erdoğan Buba
“Yapılan bu indirimin aldatmaca. Yapılan bir indirim falan yok. Herhalde faturadan en fazla 1 TL indirim yapılmış oldu. Ben pek inanmıyorum indirime. Bunlar aldatmaca”