Melin DOBRAN-Hakan YILDIRIM
Diyalog muhabirinin görüşüne başvurduğu ekonomistlerden Vedat Yorucu dövizin gidişatı değişmediği sürece ülkede dövizzedelerin oluşacağını ve vatandaşların döviz borçlanmaması gerektiğini söyledi.
Ekonomist Doç. Dr. Okan Veli Şafaklı ise, döviz kurunun yükselmesinin birçok sektörü olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, bazı üniversitelerin kuru sabitleyerek bu sorunu çözdüğünü dile getirdi. Şafaklı, kiracıların ve banka borçlularının haklarının korunması için faiz yasasının ivedilikle geçirilmesi gerektiğini vurguladı. Girne Amerikan Üniversitesi İşletme Bölüm Dekanı Profesör Doktor Ulvi Keser şu dönemde dövizle borçlanmayı “çılgınlık” olarak değerlendi.
Şafaklı: Alım gücü etkilenecek
Şafaklı şunları söyledi, “Ülkemizde döviz tabanlı olarak kiralar ve harçlar var. Dolayısıyla bu yapı insanımızı doğrudan etkileyecek bir yapıdır. Döviz artışı bu gibi harcaması olanların alım gücünü ve hayatını pahalı ediyor. Hayat pahalılığı endeksi açıklandı ve eksi çıktı. İnsanların önemli bir bölümünün araba ve ev taksitlerini dövizle yaptığını düşünürsek alım gücü önemli bir şekilde etkilenecek. Bu şekilde devam ederse ki Türkiye’deki siyasi istikrarsızlık, Türkiye’deki faizin indirim baskısı, Amerika’da artırımın yaklaşması, hem TL üzerinde baskı var hem de merkez bankasının yönetimine ilişkin polemikler var. Bu gidişatın devam edeceği görünüyor. Bu bağlamda bizim insanımızın kirası, harcı, eğitimle ilgili zorluk yaşayacağı ve çıkmaza gidileceği yönünde bir durum var. Bununla ilgili modüler bir dövizzedeler oluşacak, okullardaki öğrenciler zora girebilir. Bazı üniversiteler kuru sabitleyerek bunu çözer. Kira, araba taksiti gibi noktalarda vatandaş çaresiz ve korumasızdır. Kiracıların, banka borçlularının haklarının korunması için meclis raflarında bekleyen faiz yasasının ivedilikle gündeme gelmesi ve geçirilmesi lazım.”
Yorucu: Döviz daha da yükselecek
Doç. Dr. Vedat Yorucu ise, “Döviz borcu olan vatandaşlara, borçlarını Türk Lirasına çevirmelerini tavsiye ediyorum. Çünkü döviz daha da yükselecek. Dövizde yine dalgalanma olacak. Döviz borçlanırken, maaşın TL olduğu da göz önünde tutulmalıdır. Borçlanacak olanlar TL borçlansın diyorum çünkü TL olarak yapılanmasının daha iyi olacağını düşünüyorum.”
Keser: Sebep Akdeniz’deki kaos
Girne Amerikan Üniversitesi İşletme Bölüm Dekanı Profesör Doktor Ulvi Keser şu dönemde dövizle borçlanmayı “çılgınlık” olarak değerlendiriyor. Diyalog’a konuşan Ulvi Keser şu anki yükselişin kötü olduğunu ve dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Keser Şöyle devam etti “Döviz istikrar ve huzur olmadığı için fırlar. Bu da şu demek; büyük iş yapanlar huzurlu bir ortam, siyasi istikrar ve durgunluk ister. Bu durum bütün dünyada böyledir. Bizim coğrafyayı etkilemesinin en büyük sebebi Akdeniz’deki kaostur. Dolayısıyla global dünyada ülkeler arasındaki ilişkiler kapıları kapattım noktasında da değildir. Kapılar açık, yani herhangi bir ülkedeki ekonomik çalkalanma tüm dünyayı etkiler. Dövizle borçlanmak çılgınca bir davranış. Eğer önünüzü göremiyorsanız bunu yapmamakta fayda var. Çünkü yarın neyle karşılaşacağınız belli değil. Şu ana kadar borçlanmışsanız yapacak bir şey yok ama şu anda borçlanmayı düşünenlerin beklemesi gerekiyor.”