Hakan YILDIRIM
Yeni hükümetin maaşları zamanında ödemesine karşın, alış-verişlerde herhangi bir canlılığın görülmediği, kasapların da ekonomik krizden olumsuz yönde etkilendiği belirtildi. Diyalog’a konuşan kasaplar “KKTC’de ekonomik durumun ne olduğunu öğrenmek isterseniz bizlere soracaksınız. Çünkü kebaba meraklı olan insanlar artık et alamaz duruma gelmişse, birçok insan 100 veya 200 gram kıyma ile yetinmeye başlamışsa, dibe vurduğunu anlarsınız” diyor.
Pasta her geçen gün küçülüyor…
Ekonomik kriz, artan hayat pahalılığı, ülkeyi hızlı bir şekilde etkisi altına alırken, bu durumdan en çok etkilenen iş alanlarından biri de kasaplar.
Daha önceleri “haftada 40 küçükbaş satardık” diyen bir kasap, şimdi bunun yarısını bile satamadığını söylüyor. Bir başka kasap eskiye nazaran işlerin ciddi anlamda düştüğünü savunuyor. Ayın ilk haftası satış olduğunu savunan kasaplar, diğer günler iş yapamadıklarının altını çiziyor.
Kasaplar, marketlerin et satmaya başlamasının da et satışlarında düşüşe neden olmasından dert yanıyor. Onlara göre bu durum pastanın küçülmesine neden oluyor. Bir başka şikayet konusu da kaçak et konusu. Bazı kasaplar, kaçakçılığın önüne geçilmesi gerektiğine vurgu yaparken, halkın sağlığı ile ciddi şekilde oynandığının altını çiziyor.
Kasaplar ne dedi?
Özdeğirmenci: Taksitle et satıyoruz ama…”
Başkent Lefkoşa’da faaliyet gösteren Işıklar Kasap’ın sahibi Durdu Özdeğirmenci ekonomik kriz yüzünden ülkede bir ilk gerçekleştirdiğini ve kredi kartına taksit yaptığını söyledi.
Durdu Özdeğirmenci, “Bu sistem bile işe yaramadı, insanlar et almaz oldu” diye sitem ediyor. Özdeğirmenci, işlerin eskiye nazaran kötü olduğunun altını çiziyor ve ekliyor; “İnsanların alım gücü düştü. Ekonomi bozuk. 2 kilo et alan 1 kilo almaya başladı. Memurun maaş alıp almayacağı belli değil, döviz yükseldi, taksitler bir taraftan, okul harçları yükseldi. İnsanların alım gücü düştü. Vatandaş en çok kıyma alıyor. Kilosu 32 TL. Taksitli et satıyoruz ama ona rağmen işler kötü. İnsanlar ete taksit yapmaya çekiniyor mu bilmiyorum ama pek tercih etmiyorlar.”
Akbıçak: Hastalıklı hayvan kesenler var
Bir başka kasap Halil Akbıçak ise et sektörünün ciddi sıkıntılar içinde olduğunu savunuyor. Et sektörü hakkında çok ciddi iddialarda bulunan Akbıçak’a göre ülkede gerçek anlamda kasaplık yapan kişi sayısı azaldı.
Akbıçak işlerin düşmesine en büyük etkenin haksız rekabet olduğunu söyledi.
Akbıçak konuşmasının devamında şunları söyledi, “Piyasada işi bilmeyen, kaçakçılıkla işi götürmeye çalışan, hastalıklı hayvanları kesen kasapcıklarla doldu. Maalesef bunlarla uğraşıyoruz. Bizim en büyük sıkıntımız, haksız rekabetin olması, düzgün denetimlerin olmayışıdır. Güney’deki et fiyatları ile KKTC’deki et fiyatlarındaki aranın açık olması, güneyden et getirmeyi cazip hale getirmekte, fiyatlardan dolayı. Dürüst çalışan, ekmeğini sadece kasaplıktan kazanan işini de olumsuz etkilemektedir.”
“Bu coğrafyada insanlar eti seviyor…”
Halil Akbıçak’a göre vatandaşın alım gücü çok kötü değil. Akbıçak, “Eskiye nazaran bakıldığında düşüş var ama kötü değil. Yine de bu coğrafyada yaşayanlar et yemeyi seviyor, özellikle hafta sonu mangalı tüttürmek istiyor” dedi.
“Marketlerin olumsuz etkisi büyük”
Marketlerin et satışının kasaplara olumsuz anlamda ciddi şekilde etkisi vardır diyen Akbıçak şöyle devam etti, “Tam manası ile kasap bitme noktasına geldi. Küçük bakkallarda bile et satılıyor. Bu etler belli belirsiz, içeriğinin ne olduğu belli değil ve bunlar bize zarar veriyor. Vatandaşta alışkanlık haline geldi, marketler ile kasaplar arasında fiyat olarak da fark var, kasaplarda fiyatlar daha düşük. Örneğin 36 liraya kasaptan aldığınız kuzu eti marketlerde 42 TL. Ama alışkanlık haline geldiği için marketler tercih ediliyor. Pasta gittikçe bölündü.”
Kermeoğlu: Milletin cebinde para yok!
En iyi iş yaptığını düşünen ve buna rağmen işlerin kötüye gittiğini savunan kasaplardan biri de Mehmet Kermeoğlu.
Kermeoğlu durumun her geçen gün kötüye gittiğini savunarak, “Et satışları çok durgun çok zayıf. Herkes cebine bakıyor, cebinde para yok artık milletin. Artık aybaşının olmasını bekliyoruz. “Ay başı gelsin de çalışalım” derdindeyiz. Önceden kart ile et satıyorduk ama kartlar da doldu artık, vatandaş borçta yüzüyor. Bir an evel sıcak para istiyoruz artık. Piyasaya sıcak para düşmezse çok durgun. Vatandaş en çok kıyma alıyor. En ucuzu o çünkü. Ben işleyen kasaplardan bir tanesiyim ama piyasa çok durgun, maalesef iş yapamıyoruz. Ayın 1’i ile 7’si arası hareketlilik olur, diğer günlerde de rezil oluruz. Piyasa çok kötü. Bir an önce protokol imzalansın artık, onu bekliyoruz” dedi.