Melin DOBRAN
Kuzey Kıbrıs’ta dövizin yükselmesi ve arpa fiyatlarının artması, vatandaşın temel tüketim maddelerinden eti olumsuz etkiledi. Kırmızı ete yaklaşık 15 gün önce gelen zam nedeniyle ortaya çıkan fiyatlar dudak uçuklattı. Kasaplar, körpe kuzuyu daha önce 18 liraya aldıklarını, şu an bu fiyatın 22-23 lira arası değiştiğini söyledi. Kendilerinin de mecburen fiyatları artırmak zorunda kaldığını ifade eden kasaplar, bazı üreticinin canlı hayvanın kilosuna 25-26 lira bile istediğini anlattı.
Dövizin yükselmesine bağlı olarak yem fiyatlarının da yükseldiğini belirten kasaplar, bundan dolayı et fiyatlarının da arttığını dile getirdi.
Fiyatlar ne oldu?
Diyalog muhabirinin dün Lefkoşa’daki bazı kasaplardan aldığı et fiyatları ise ise şu şekilde oldu: Dana kıyması 36 liradan 40-45 liraya, kuzu ciğeri 28 liradan 40 liraya, biftek 38 liradan 46 liraya, körpe kuzu 44 liradan 50-55 liraya, noar rostoluk et 38 liradan 46 liraya, dana bonfile 70 liradan 100 liraya, but pirzola ise 44 liradan 52 liraya çıktı.
“İsteyen istediği fiyata satıyor”
Lefkoşa’daki kasaplar, kendilerine ait birliğin kurulduğunu fakat faaliyette olmadığını söyledi. Bu yüzden birçok kasap, hakkını savunamadığı için et fiyatlarının uçtuğunu dile getirdi.
Et fiyatlarının yüksek olmasından dolayı bazı kasaplar, “Üretici bizi suçluyor ama bizim hakkımızı savunan yok. Eti, isteyen istediği fiyata satıyor. Dövizin yükselmesinden dolayı yem fiyatları arttı. Buna bağlı olarak da hayvancılar hayvanın fiyatını artırdı. Daha önce körpe kuzuyu bize 18 liraya satarken, şimdi 22 liraya satıyorlar. 25-26 lira bile isteyen var. Bunun nakliyesi var, elektriği var, vergisi var, personelin maaşı var, kendi kârımız var. Biz de üstüne ekleyince et fiyatları uçtu. Bizi savunacak olan birlik ve önüne geçecek olan kimse yok. Bizce ithal etin adaya girmesini istedikleri için bu et fiyatları yükseliyor” ifadelerini kullandı.
Kasaplar ne dedi..???
İsmail Kamkam (Tunççağ Et Pazarı)
“Kasaplarla üreticiler arasında iyi bir diyalog olmamasından dolayı fiyatlarda patlama oluyor. Kasaplar birliği diye bir şey yok. Bizim de bir birliğimiz olsaydı, her şey daha sistemli olurdu. Bir birliğe ihtiyacımız olduğunu defalarca dile getirdik fakat kimse oralı olmadı. Marketlerde kasap olması da bizim işlerimizi olumsuz yönde etkiler. Güney Kıbrıs’ta satılan etle Türk tarafında satılan etin arasında çok bir fark yok. Güney’deki et bizde satılan etlerden yaklaşık 10 lira daha ucuzdur. Rum kesimine neredeyse 10 ülkeden et gidiyor. Güney’e etler donmuş da gider, orada kesilen de var. Vatandaşın Güney’den alışveriş yapması bizim işlerimizde düşüşe neden olur.”
Ahmet Kamkam (Kemal Kamkam Et Pazarı)
“Üreticiler, et fiyatlarının pahalı olmasından dolayı bizi suçluyor olabilir ama hayvan üreticileri birliği başkanı bize hayvanın alış fiyatının 2-3 katına kadar eti satabileceğimizi söylemişti. Her eti de ayni fiyata satmıyoruz. Kasaplar birliğimiz olmadığı için biz suçlanıyoruz. Bir zamanlar birlik kurulmuştu ama şu an faaliyette değil. Kasapları savunan yok. Buradaki etler pahalı diye halk Güney Kıbrıs’tan et alıyor. Rum kesiminde 1 kilo kuzu yaklaşık 6 Euro’dur, bizde ise 50 liradır. İster istemez bizim de satışlarımız olumsuz yönde etkileniyor. Devletin bu işe el atması lazım. Ham maddelerde düzenlemeye gidilmeli ve fonlar kaldırılmalı bence. Bir birliğin olması ve bizim hakkımızın savunulması lazım. Birlik olmadığı için böyle oluyor.”
Ayer Gündüz (Taşkınköy Kasap)
“Et fiyatlarının yüksek olmasından dolayı üretici ve kasaplar birbirini suçlayacağına, devlet, üretici ve kasaplar bir araya gelip doğru yolu bulsun. Etin fiyatının neden yüksek olduğunu açıklasınlar. Üretim maliyetlerinin düşürülmesi lazım. Bazı müşterilerimiz etini Güney Kıbrıs’tan alacağını açık açık söylüyor. Az olan hayvanların çoğaltılması lazım. Üretim maliyetini düşürseler, et fiyatları da düşecek.”