Serap Turan EVRAN
Kıbrıs Rum tarafı, yeni Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 1 Eylül’de adaya yapacağı ziyaret sırasında, çözüme ilişkin önemli mesajlar vermesini bekliyor. ABB ve AB yetkilileri de bu konudaki beklentileri ‘diplomatik mesajlarla’ destekliyor.
Diyalog’a konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen Amerikalı bir diplomat, Kıbrıs’ta oluşan yeni koşulların, çözümü daha da zorunlu hale getirdiğini söyledi. Bunun için de diplomatik temasların devam ettiğini belirten ABD’li diplomat, çözüm aşamasında Türkiye’nin rolünün büyük olduğuna dikkat çekti.
Anamur suyunun Kıbrıs’a ulaşması ve güneydeki doğal gaz yataklarının kullanım aşamasında, her iki toplumun da kazançlı çıkacağını söyleyen yetkili ‘çözüm için en iyimser zaman’ konusunda 2015’i işaret etti.
2015’te Anamur suyu Kıbrıs’a ulaşmış olacak ve Kıbrıslı Türkler ekonomik açıdan önemli bir avantaj elde etmiş olacak. Rumlar zaten, doğal gaz konusunda önemli bir avantaj elde etmiş durumda.
Ancak, kuzeyde gelecek yılın Nisan ayında yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde Türk toplumu lideri Derviş Eroğlu’nun önemli tavizlerin altına imza atması beklenmiyor. Dolayısıyla, kuzeydeki Cumhurbaşkanlığı seçimi, çözüm takviminin önünde yer alıyor.
Türkiye’deki seçimler
Türkiye’de gelecek yılın haziran ayında yapılacak genel seçimlerin önemine dikkat çeken ABD’li yetkili, bu seçimlerden sonra Anayasa’da yapılacak değişiklikle Başkanlık sistemine geçilmesinin çok güçlü bir olasılık olduğunu belirtti.
Başkanlık Sistemi’ne geçilmesi durumunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kıbrıs konusunda çok daha etkili bir siyaset izleyeceğine inanılıyor. Çözüm takvimi olarak da 2015’in sonları gösteriliyor.
Suyun musluklardan akması gecikiyor
Türkiye Hükümeti tarafından Asrın Projesi olarak nitelendirilen ve dünyada ilk kez uygulanacak deniz altından boru hattı ile adaya su sağlayacak ''KKTC Su Temin Projesi” bu sene de hayat bulamayacak.
Türkiye Devlet Su İşleri yetkilisinin (DSİ) verdiği bildiye göre su ile ilgili performans testleri sene sonunda hazır hale gelecek. Bu da demek oluyor ki, KKTC su ile 2015’in başlarında buluşacak.
Diyalog’un konuyla ilgili bilgisine başvurduğu DSİ’den temkinli bir açıklama geldi. Kendilerine iletilen 5 sorudan yalnızca bir tanesine cevap vermeyi tercih eden kurum; KKTC tarafındaki arıtma tesisinin yüzde 50 oranında tamamlandığını, sene sonunda performans testlerine hazır hale getirileceğini belirtti.
DSİ yetkilisi, “Asrın Projesi’nde hangi aşamaya gelinmiştir” sorusuna, “Türkiye tarafında; Alaköprü Barajı, isale hattı ve Anamur’un dengeleme deposu, KKTC tarafında ise Güzelyalı, Geçitköy terfi merkezleri ile Geçitköy barajı inşaatları tamamlandı. Deniz geçişi isale hattında Türkiye tarafı ve KKTC tarafında deniz tabanına gömülü ve deniz tabanına serili kesimlerde toplam 13,5 km boru montajı tamamlandı. Deniz tabanına, askılı kesim borularının deniz yüzeyinden 280 m derinde durmasını sağlayacak ankraj blokları indirildi. Askılı kesim boru montajına bir hafta içerisinde başlanması planlanmaktadır” yanıtını verdi.
Tam tarih verilmiyor
Açıklamanın devamında ise DSİ’nin temkinli davranması dikkat çekti.
“Sona yaklaşıldı mı?” sorusuna net bir cevap verilmezken, şu bilgiler aktarıldı:
“KKTC tarafında arıtma tesisi yüzde 50 oranında tamamlandı. Sene sonunda performans testlerine hazır hale getirilecek. Dört ayrı paket halinde ihale edilen dağıtım hatlarında ise inşaat çalışmaları devam ediyor. Acil olan Lefkoşa hattı ise yüzde 71 oranında tamamlandı.”
Özel Sektör ihtimali kuvvetlendi
Gazetemizin DSİ’ye yönelttiği; su dağıtımının devlet tarafından mı yapılacağı sorusuna yanıt verilmemesi ise ülkede son günlerde konuşulmaya başlanan “özel sektör” ihtimalini kuvvetlendirdi.
Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hamit Bakırcı da geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada 3 ihtimal üzerinde durmuştu. Bakırcı’ya göre; ülkemize verilecek olan su tamamen özel sektör tarafından da sağlanabilir, tamamen devlet tarafından da. Bir diğer ihtimal ise KKTC’ye gelecek olan su yarı devlet yarı özel sektör tarafından verilecek.
DSİ Temkinli, KKTC kararlı
DSİ, KKTC’ye verilmesi beklenen suyun tarihiyle ile ilgili temkinli davranırken, ülkemiz yetkililerine göre projede sona gelindi. KKTC Su işleri Dairesi Müdürü Turgay Salim Hoşsöz’e göre toplam 63 km olan boruların yüzde 45’i döşendi ve proje tamamlanmak üzere. En geç Eylül – Ekim gibi ülkeye su verilmeye başlanacak.
Turgay Salim Hoşsöz’ün verdiği bilgilere göre Türkiye’den ülkemize yılda 35 milyon metre küp su aktarılacak. Ülkemizde kullanılan yıllık su miktarı ise 24 milyon metre küp civarında. Gelecek olan su fazlası ise toplam 26 milyon metreküp kapasiteli Geçitköy Barajı’na aktarılacak ve acil durumlarda barajdaki toplanacak bu su devreye konacak.
Su İşleri Dairesi Müdürü Turgay Salim tarafından verilen bir diğer bilgi ise şu anda içme suyu temin edilen kuyularla ilgili. Buna göre ülkemizdeki su ihtiyacının temin edildiği 262 su kuyusu, içme suyunun adaya gelmesinin ardından yedeğe alınacak ve oluşabilecek herhangi bir olumsuzlukta devreye alınarak içme suyu yeniden bu kuyulardan sağlanacak.