Sonuç CEVİZCİ
Gazimağusa’ya bağlı Vadili köyünde yıllardır ciddi bir su problemi yaşanıyor. Yaşanan su sıkıntısı bölge için en önemli ekonomik aktivite olan hayvan besiciliğini de bitirmek üzere. Köy halkı ve belediye başkanının çalmadık kapı bırakmadığı sorun hakkında bir ilerleme kaydedilmemesi herkesi üzüyor. Diyalog TV’nin Halk Meclisi Programında masaya yatırılan sorun hakkında “Yağmur yağıyor, seller akıyor fakat Vadili hala susuzluk çekiyor” diyen bölge halkı tepkilerini seslendirdi. Vadili’de Belediye Başkanı Mehmet Adahan’ın ev sahipliğinde yapılan programa, CTP Milletvekili Biray Hamzaoğlullları, TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli, Halkın Partisi Milletvekili Hasan Topal ve çok sayıda köy sakini katıldı. Programda söz alan konuşmacıların görüşleri şu şekilde oldu:
Mehmet Adahan (Vadili Belediye Başkanı):
Su Vadili’nin hem beşeri hem de hayvansal olarak ciddi sorunudur. 2010 yılında konu üzerinde ek su projesi ve arıtma projesi geliştirdik. Türkiye Devlet Su İşleri Projesi yapıldığında ana hat Vadili, Paşaköy, Gaziköy ve Ercan’a geçiyordu. Proje değişti Akdoğan’a gelince Değirmenlik Belediyesi altında Ercan’a gitti ve üç Belediye Vadili, Paşaköy ve İnönü susuz bırakıldı. Vadili köyünün su ihtiyacını karşılayacak depolar da yapılmıştı. Su hattının değişmesinden haberdar da olmadık. Vadili kaynaklarında yeterli su olduğu ve ihtiyacı olmadığı ileri sürüldü. Geçen yıl hükümete başvurduk Akdoğan borusundan su bağlanması için hat çekelim ve hayvancılara bağlansın diye. Su ileri Dairesi Akdoğan Belediyesi’nin size su verme kabulü olmadığını söyledi. Suyu belediyeden değil, su işleri dairesinden istiyoruz. Vadili’nin susuzluğu yüzünden belli bir ant sağlanıyor. Çünkü herkes tankerlere su almak zorunda kalıyor. Beşeri için saatte 40 ton su geliyor, köylüyü susuz bırakıp hayvancıya su verilmesi önerisi yapılıyor. Bunu yapmamız mümkün değildir. Akdoğan’dan hayvancıya su alınabilmesi için 1 kilometrelik yatırımı biz yaparız ancak izin verilmiyor.
Cengiz Topal:
Küçükbaş hayvan işletmeciliği yapıyoruz. Depo var ama su akmıyor. Hayvanlar alıştı susuzluğa böyle bir ırk yetiştiriliyor. Kuyularda yüksek oranda koli basili vardır. Borular kanserejon üretiyor. Türkiye’den gelen su bu hatlarla taşınmıyor. Türkiye’den gelen yetkililer değişmesi gereken yerlerdeki su borularının bildiriminin yapılması gerektiğini ancak bildirimlerin yapılmadığı için eski boruların değişmediğini söylediler. Sağlıklı suyumuz yok, hayvanlar yüksek oranda hastalıklara risk altında kalıyor. Bir an önce sağlıklı suya kavuşmak için çözüm bekliyoruz. Yeniceköy-Vadili boru hattının yenilenmesi gerekiyor. Türkiye’nin dragon çayında su ayağımıza geldi ancak hat olmadığı için kullanamıyoruz.
Mahmut Hayta:
Dörtyol’da 21 yıl 6 günde bir su gelir 4 saat akardı. Resmi olmayan bir komite kurarak masraflarını karşılayarak köyümüze su getirdik. 2015’ten bugüne Türkiye’den gelen su için Korkuteli Dörtyol yüzlerce kez dilekçe yazdım. Ovalarımız sulansın diye yüzlerce kez başvuru yaptık. 67 milyon metreküp su yazın da kışında yeter bu ülkeye verimli kullanılırsa.
Kamil Kanioğlu:
Yeraltı sularımız en büyük sorun. 1974’ten sonra Rumlar tarafından önü kesilen iki tane baraj yapılan çakıllı derenin suyu gelmesinden köyümüz susuzluğa mahkum oldu. Kanlıköy’den su kanalize edilsin diye girişimde bulunuldu. Fizibiliteler çıkarıldı ancak kaldı. Bu yıl yağmurlarda çakıllı dere aylarca aktı ancak Dörtyol ve Korkuteli ovalarını su bastı sudan mahrum kaldık. Kuyularımızda su yok.
Behçet Akçaba:
Turunçlu ve Vadili arasında çok büyük bir dere geçer. Bütün ovalar su içerdi şimdi Kuyuların dibini görüyoruz. Çakıllı dere boşa akıyor, Vadili göletine su düşmüyor.
Mustafa Naimoğulları:
Hükümetler icraatların kısa sürede yapılmadığını gösteriyor. Vadili mesaryanın başkenti. Tarımsal, sanayi ve hayvancılıkta insanlar uzmandır. Süt üretiminde KKTC’de birinci sırada. Üretim noktasında siyasetçi bunu göz ardı ediyor. Su sorunun çözülmesi gerekiyor. 480 bin TL maliyet çıktı son yapılan projede birlikte yapalım önerisi getirdik. Su dairesi, belediye hayır diyor hayvancı hangi bir ücreti karşılasın. Hayvanlar içtikleri sulardan ölüyor. İnsanlar yollarda gidip gelerek su taşıyor.
Hasan Topal (HP Milletvekili)
Mecliste konuyu gündeme getirdik. Kıbrıs’ın iki büyük deresinin ne olduğunu bilmek gerek. Biri Kanlı dere biri Çakıllı Dere. Bu iki dere Mesarya’dan geçiyor. Kanlı dere uzun deredir ve denize dökülür. Çakıllı dere Mesarya’dan geçer ve Mesarya’da kayboluyor. Bu dere yataklarına dokunmamak gerekiyor. Mesarya bölgesinin yeraltı suları zenginleşir. Bu derelerin en yakın olduğu yer Paşaköy’dür. Sıra kuyuları besleyip yeraltı kaynaklarını zenginleştiremedik.
Hüseyin Angolemli (TDP Milletvekili):
Güney baraj yapmış kuyular kurudu. Bu sene baraj taştı kuyular canlandı. Yetkililerin devreye girerek uğraş vermesi gerekiyor.
Biray Hamzaoğulları (CTP Milletvekili)
Çiftçiler ve hayvancılar tarlaları zarara uğramasın diye su gelen derenin önünün kestiler. İhtiyacımız olan 220 milyon metreküp su bize gelen su 70 milyon. Göletlere akan suyu yollarını düzenleyerek memleketdeki su ihtiyacını karşılamalıyız. Yapılması gereken doğruları yapmadığımız için bedel ödüyoruz.