Arzu KÖPRÜLÜ-Tuğçe Ü. AYDIN
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Teberrüken Uluçay Başkanlığında dün saat 10.40’da toplanan Genel Kurul’un gündeminde Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı vardı.
Meclis Genel Kurulu’nda ilk olarak bilgiye sunuş işlemleri gerçekleştirildi.
Meclis Danışma Kurulu’nun oy birliğiyle aldığı, 5 Mart pazartesi günkü oturumunun ertelenmesine ilişkin kararı milletvekillerinin bilgisine sunularak, oy çokluğuyla kabul edildi.
UBP Grup Başkan vekilliğinin İdari Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi’nde üye Aytaç Çaluda’nın geri çekilerek yerine, önerilen Menteş Günüdüz’ün getirilmesi oy birliğiyle kabul edildi.
Genel Kurul’da ayrıca Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın görüşülmesine ilişkin tezkere okunarak onaylandı.
Daha sonra Başbakanlığın 2017 Mali Yılı Bütçesi 1 Ocak 2017-31 Mart 2017 Devresi Bütçe Uygulama Sonuçları ile 1 Ocak 2017-30 Haziran 2017 Devresi Bütçe Uygulama Sonuçlarını gösteren tezkereleri okunarak milletvekillerinin bilgisine getirildi.
Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı oybirliğiyle kabul edildi.
Yasada yapılan değişiklikle, belediyelerin halen birikmiş prim borçlarının ve vergi borçlarının yapılandırılmasına ilişkin öngörülen süre, 2 yıl daha uzatılmış oldu.
Genel Kurulda Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı hakkında milletvekilleri görüşlerini aktardı.
Tatar: Konu sadece erteleme
Konu hakkında ilk sözü alan UBP Milletvekili Ersin Tatar, belediyelerin sorununun çok büyük olduğunu ifade ederek, kamu kaynakları bakımından çok büyük rakamlardan bahsedildiğine işaret etti.
Katkı paylarının yüzde 5-6’lardan arttırılarak, borçların ödenmesi koşuluyla yüzde dokuzlara çıktığını anımsatan Tatar, yapılacak değişiklikle, burada reform diye bir şey olmadığını, konunun sadece erteleme olduğunu söyledi.
İki sene sonra bu taksitlerin ödenebileceğine ilişkin inancın olup olmadığını soran Tatar, 300 milyon TL’ye yakın borcun 1 Ocak 2020 itibariyle ödenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını istedi.
Arıklı: Bazı belediyeler batma noktasında
YDP Milletvekili Erhan Arıklı, belediyelerin ciddi bir sıkıntı içinde olduğunu, bazı belediyelerin batma noktasında olduğunu, devletin şefkatli elini bekleyen belediyeler ve yıllardır hayata geçmeyen bir belediyeler reformu olduğunu kaydetti.
Geçmiş iktidarlar tarafından programlara konulmasına rağmen belediyeler reformunun popülist yaklaşımlar sonucu geçirilemediğine işaret eden Arıklı, geçmiş hükümetlerin yanlış kararları ve hesapsız uygulamaların sonuçlarının tartışılmadığını, hep belediye başkanlarının suçlandığını savundu.
Arıklı, suçu sadece belediye başkanlarına atarak, meclisin ve siyasi partilerin kendilerini aklamasının haksızlık olduğuna işaret ederek, çıkarılan emirnameler nedeniyle bazı belediyelerin topladıkları emlak vergisinin azaldığını, nüfusun azalması sonucu da bunun gelir kaybına neden olduğunu anlattı.
Arıklı, bu durumun başta Yenierenköy Belediyesi olmak üzere, kırsal kesimlerde bulunan bazı belediyeleri zora soktuğunu kaydetti.
Arıklı, belediyelerin desteğe ihtiyacı olduğunu, sorumluluk duygusu içinde yasaya “evet” diyeceklerini belirtti.
Çavuşoğlu: En fazla 12 belediye olmalı
UBP Milletvekili Nazım Çavuşoğlu, belediyelerin bugüne nasıl geldiği konusunda çizilen tablonun doğru olduğunu ifade ederek, belediyelerin bugün geldiği noktanın atılan yanlış adımlardan ve belediyelerde yönetim zafiyetlerinden kaynaklandığını kaydetti.
Akşamdan sabaha çıkarılan emirnameleri eleştiren Çavuşoğlu, belediyelerin zor durumunun sebeplerinden olduğunu vurguladı.
Kadük olan yasa konusunda, yapılan tüm çalışmalara rağmen bir yere varılamadığına dikkat çeken Çavuşoğlu, şimdiki görüşünün 14 belediyenin çok olduğu, en fazla 12 belediye olması gerektiği olduğunu dile getirdi.
Amcaoğlu: Pervasızlığa kimse ses çıkarmadı
UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu, esas sorunu teşkil eden konunun atlandığını ifade ederek, belediyelerin mali yapısı ile ilgili devletin elinden geleni yaptığını anlattı.
2017-2018 bütçeleri arasındaki yüzde 15 büyümeye rağmen, belediyelere aktarılan miktarın yüzde 25 olduğunu kaydeden Amcaoğlu, 28 belediyede yaşanan idari noksanlık ve pervasızlığa kimsenin ses çıkarmadığını söyledi.
Saner: 2 yıl sonra ödeneceğine inanan var mı?
UBP Milletvekili Ersan Saner de, yasa tasarısından sonra ne gibi önlemler alınacağını sorarak, borçların 2 yıl daha ötelenerek, belediyelerin 2 yıl sonra bu mevcut yapı içinde borçları ödeyeceğine inanan varsa burada söz almasını istedi.
Belediyelerin Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı’na olan borcunun iki yılda belediyelere getireceği faizin 58 milyon TL olduğuna işaret eden Saner, bu borcun emekçiye olan borç olduğunu vurguladı.
Bu emekçilerin parasının nasıl kurtarılacağını soran Saner, “ çıkacaksınız ve emekçilere bu paraların nasıl ve kaç yılda ödeneceğini söyleyeceksiniz, yok 2 yıl daha erteleyeceksiniz” şeklinde konuştu.
Hamzaoğulları: Belediye batar suçlu hükümet olur…
CTP Milletvekili Biray Hamzaoğulları da, özellikle Yenierenköy Belediyesi konusuna değinmek istediğini belirterek, bir önceki dönem bakanlık yapanların 20 ay nerelerde olduklarını sordu.
Belediyeler Yasası’nda anomaliler olduğuna dikkat çeken Hamzaoğulları, “Belediye başkanı istediğini yapar batar, sonra suçlu hükümet olur” dedi.
Yenierenköy Belediyesi’nin ardında, Büyükkonuk Belediyesi’nin de batma tehlikesi ile karşı karşıya bulunduğuna işaret eden Hamzaoğulları, alınan önlemlere değinerek, 4 ay greve giden personelin belediye bütçesinden ödendiğini, bunun nasıl olduğunu sordu.
Angolemli: Muhtarlara önem verilmeli
Konu hakkında söz alan TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli de, komiteye inip görev yapmayan milletvekillerini eleştirdi.
Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı’yı örnek gösteren Angolemli, belediyeyi ayağa kaldırabilmek amacıyla göreve geldikten sonra bir tek istihdam yapmadığını vurguladı.
Belediyelerin muhtarlarla birlikte yönetilmesi gerektiğine dikkat çeken Angolemli, muhtarların yetkisizleştirilmesini eleştirdi.
Angolemli, yeni yapılacak Yerel Yönetimler Yasası’nda muhtarlara önem verilmesi gerektiğini vurguladı ve Belediyeler Reformunda belediyelerin sayılarının azaltılmasının elzem olduğunu vurguladı.
Taçoy: Yasa tümden elden geçmeli
Angolemli sonrasında söz alan UBP Milletvekili Hasan Taçoy, yasanın, bir yasanın tekrarı olduğuna işaret ederek, 2015 Kasım ayında geçen yasa çerçevesinde borçların yapılandırılması konusunda sadece 3 belediyenin başvuru yaptığını söyledi.
Yasanın tümden elden geçmesi gerektiği konusunda herkesin hemfikir olduğunu, ancak iş icraata geldiğinde menfaatler gereği bunun hep ötelendiğini söyleyen Taçoy, “Yasa doğru bir yasa olsaydı, belediyeler bu hale gelmezdi” dedi.
Akansoy: Radikal kararlar alınmalı
CTP Milletvekili Asım Akansoy da, belediyelerin sorunlarının giderilebilmesi için acil olarak radikal kararların alınması gerektiğine işaret ederek, şu anda yapılacak değişikliği ise kısa süreli bir nefes aldırma olarak niteledi.
Akansoy, 28 belediyenin sayısının azaltılmasının göz önünde bulundurulması gerektiğine işaret ederek, yapılan çalışmalarda bunun sayısının 14 olarak ortaya çıktığını söyledi.
UBP’nin Türkiye ile imzaladığı mali protokolde yerel yönetimler reformunu yapacağı sorumluluğu aldığını anımsatan Akansoy, kendilerinin de atılacak adımlara destek vereceklerini söylemelerine rağmen, UBP’nin bu konuda hiçbir adım atmadığını ve yerel yönetimler reformunun geçmediğini kaydetti.
Topal: Belediyelerde büyük israf var
HP Milletvekili Hasan Topal ise, bu kadar çok belediyeyle bir yere varılamayacağını dile getirerek, belediyenin görevinin sokak temizliği vs. olduğunu bugünkü durumda büyük bir israfın söz konusu olduğunu belirtti.
Yeni yapılacak reformlarda bunun önemli olması gerektiğini kaydederek, Mesarya bölgesinin geliri olmadığını sadece devletten destek aldıklarını belirtti ve belediyelerin gelir kaynaklarının arttırılması gerektiğini söyledi.
Gündüz: Herkes zan altında kalabilir
UBP Milletvekili Menteş Gündüz ise, hükümet programında yolsuzlukların soruşturulmasına yönelik yer alanlara katıldıklarını ancak kişilerin mahkum olmadan itham edilmesini eleştirdi. Bu konuyla ilgili söylemlerin herkesi zan altında bırakabileceğini söyledi.
Belediyelerle ilgili bir dizi yasanın değişmesi gerektiğini kaydeden Gündüz, katkı paylarında fiziki özelliklerin de dikkate alınarak dengesiz dağılımların da giderilmesi gerektiğini söyledi.
Gündüz, eşitliğin bazen adalet olmadığını belirterek, çalışmaların bu doğrultuda yapılmasını istedi. Emlak vergileriyle ilgili de eleştirilerde bulundu.
Sanver: Canlı yayın olmasa kaç kişi konuşur?
HP Milletvekili Gülşah Sanver de, yıllardır halkın zamanının çalındığını dile getirerek, mecliste canlı yayın olmasa kimin kaç dakika konuşacağını denemeyi talep etti.
Sanver, halk için daha iyi hizmetin nasıl verilebileceğine yoğunlaşılmasını önererek, yasalar üzerinde hızlıca çalışılarak halka hizmet edilmesini istedi.
Baybars: Komiteden oybirliği ile geçti…
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, tasarının komitede oybirliğiyle geçtiğini, mecliste temsil edilenlerin onayını aldığını anlatarak, tasarının ilk icraat olarak ele alınmasının nedenlerini anlattı.
Bir önceki yasada yer alan ve önceden alınan ara emirlerini tıkayan eksiklikleri gidermek gerektiğini söyleyen Baybars, belediye çalışanlarının yatırımlarıyla ilgili de var olan yasa nedeniyle yaşanan tıkanıklıkları anlattı.
Baybars, kendileri göreve geldiğinde yapılmış olması gereken çalışmaların da eksik bırakıldığını dile getirerek, yasaya aykırı adımların düzeltilmesine yönelik bir değişiklik sunduklarını, bunun bir reform olmadığını kaydetti.
Baybars, Yenierenköy Belediyesi’yle ilgili de, üzerlerine düşeni yaparak çalışmalara devam edeceklerini belirtti.
Genel Kurul’un bir sonraki birleşimi bugün gerçekleştirilecek.