Çiğdem AYDIN-Zorkun TAŞER
Merkezi Cezaevi’nde bulunan 6 mahkum ‘Şartlı Tahliyeden’ yararlanarak, özgürlüğüne kavuştu. İlgili kurul, 10 başvurudan 4 tanesini ‘kriterlere uymadığı’ gerekçesiyle reddetti.
Diyalog muhabirinin elde ettiği bilgilere göre; “Tedbirsiz araç kullanıp ölüme sebebiyet verme” suçundan yargılanan ve 6 ay hapislik cezası alan S.K., 3 ay içerde kaldıktan sonra ‘Şartlı tahliyeden’ yararlandı.
“Adam öldürmeye teşebbüs etme” suçundan 6 ay hapse mahkum olan R.K. de sadece üç ay içerde kaldı. R.K. şartlı tahliyeden yararlanarak cezaevine veda etti.
2009 yılından 2015 şubat ayına kadar, 366 KKTC uyruklu, 279 TC uyruklu, 89 da yabancı uyruklu olmak üzere toplam 734 kişi şartlı tahliyeden yararlandı.
Şartlı tahliye edilen 366 KKTC uyruklu kişinin 75’i aynı suçları yeniden işleyerek cezaevine geri döndü.
Son 6 tahliye
Şartlı tahliyeden yararlanan mahkumların suç çeşitleri şöyle:
M.A: “Şahsın ölümüne sebep olma” suçundan 18 ay hüküm aldı , 9 ay sonra şartlı tahliye kuruluna başvurarak şartlı tahliye edildi.
İ.D: “Uyuşturucu madde kullanımı nedeniyle” 9 ay hapse mahkum oldu, 4 buçuk ay sonra şartlı tahliyeden geçerek serbest bırakıldı.
Ş.Ö: “Uyuşturucu madde kullanımı” nedeniyle 9 ay hapse mahkum oldu, 4 buçuk ay sonra şartlı tahliyeden yararlanarak serbest bırakıldı.
M.Ş: “Hint keneviri yetiştirme” nedeniyle 6 ay hapse mahkum edildi, 3 ay sonra şartlı tahliyeye başvuru hakkından faydalanarak serbest bırakıldı.
S.K: “Tedbirsiz araç kullanıp ölüme sebebiyet verme” suçundan 6 ay cezaya mahkum oldu 3 ay cezasını çektikten sonra şartlı tahliye edilerek serbest bırakıldı.
R.K: “Adam öldürmeye teşebbüs etme” suçundan 6 ay mahkum oldu. R.K 3 ay sonra şartlı tahliye edildi.
Başvuruları reddedilenler
Şartlı Tahliye Kuruluna başvuru yapan fakat yararlanamayan mahkumların suçları ise şöyle:
İ.Ş: “Uyuşturucu ithal etmek ve satmak” suçlarından hüküm aldı.
E.K: “Ev açma ve sirkat” etme suçlarından mahkum edildi.
H.Ö: “Uyuşturucu ithal etmek ve satmak” suçlarından mahkum edildi.
M.Ö: “Uyuşturucu ithal etmek ve satmak” suçlarından mahkum edildi.
Kimler Şartlı Tahliyeden faydalanamaz?
“Irza geçenler, Irza geçmeye teşebbüs edenler , çocuk tacizi” yapanlar başvuru yaparak şartlı tahliyeden yararlanamıyorlar.
Müebbet hapis cezası alanlarda ise eğer cisel taciz veya tecavüz mahkumiyetleri yok ise adam öldürme nedeniyle müebbet hapis cezasına (40 yıl) çarptırılmış ise şartlı tahliye edilebilir. Müebbet hapis cezasına çarptırılan mahkumlar cezalarının 5’te 3’ünü yattıktan sonra şartlı tahliye kuruluna başvuru hakkına sahip olabiliyor.
Mamalı:Dünyanın tersi
Avukat Barış Mamalı,KKTC’deki uygulamanın, dünyadaki uygulamaların tersi olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“2009 yılında bir Tüzük’le kurulan ve başında siyasi bir makamın temsilcisinin (İçişleri Bakanlığı Müsteşarı) bulunduğu KKTC Şartlı Tahliye Kurulu adıyla tezat oluşturacak şekilde işlemekte ve kararlar üretmektedir. Dünyadaki uygulamaların tersine bu kurul tarafından mahkumlar herhangi bir şarta tabi olmadan bir nevi affa uğramaktadırlar.
Adında ‘Şartlı’ kelimesi olmasına rağmen, kurulun olumlu karar vermesi ile tahliye olan kişi cezasının geri kalan süresini serbest bir şekilde ve herhangi bir koşula bağlı olmadan geçirmektedir. Mahkumun şartlı tahliye süresince ne iş yapacağı, hangi günler poliste imza atacağı, hangi memur tarafından kontrol edileceği veya nerede ikamet edeceği yönünde hiçbir kural getirilmemektedir.
Cezaevinde mahkumlar için herhangi bir eğitim faaliyeti, meslek öğretim ya da rehabilitasyon uygulaması olmadığı için Şartlı Tahliye Kurulu’nun önüne bu yönde dosyalar konmadığını ve sadece Cezaevi Müdürü’nün görüşüne başvurulmakta yani mahkumun gelişimi ve ıslahı hakkında sağlıklı doneler olmadan, hukuken keyfi kararlar üretilmektedir.
Sadece Cezaevi Müdürü’nün raporuna dayalı bir tahliye sistemi olduğu için, dolaylı olarak müdüre karşı yakın olma psikolojisi mahkumlar içerisinde hakim bir anlayış haline gelmektedir. Kritersiz, nedensiz ve koşulsuz bu yapısıyla Şartlı Tahliye Kurulu keyfi kararlar üretmeye mahkum bir yapı içerisinde bulunmaktadır.
Kurula başvuru yapan mahkumun neye dayanılarak tahliye edildiği veya başvurunun neden reddedildiği noktasında doyurucu veya sağlıklı gerekçeler bulmak mümkün değildir.
Anayasal eşitlik ilkesine aykırı bir şekilde suçlular arasında ayrımcılık yaratan, bazı suçluların bu kurula başvurma hakkını ortadan kaldıran, ya da bazı suçluların başvuru hakkını geciktiren bir durum da vardır.
Bu tüzüğe karşı defalarca eleştiri getirmemize rağmen halen keyfiliğe dayalı sisteminden vazgeçilmemektedir. Mahkemeler tarafından verilen cezalar bir şekilde bu kurul tarafından parçalanmakta ve etkisiz hale getirilmektedir. Çünkü herhangi bir somut koşul olmadığı ve şartlı tahliyenin gerekleri yerine getirilmediği için af gibi bir uygulama ortaya çıkmaktadır. Yani mahkeme kararı ile ön kapıdan giren suçlular, bu kurul yardımıyla cezalarını tam çekmeden arka kapıdan serbest bırakılmaktadır. Öyle ki, yabancı uyruklu bir kişi şartlı tahliye edildiğinde ülkeden ihraç da edilebilmektedir.