Çiğdem AYDIN
Sağlık Bakanı Ali Pilli, tarihi geçmiş kamyonlarca ilacın çöpe atıldığını ve bunun maliyetinin 200 milyon lira olduğunu belirtirken, eski sağlık bakanlarından, şimdiki hükümetin Çalışma Bakanı Faiz Sucuoğlu ,bu rakamın 11 milyon 700 bin lira olduğunu iddia etti. Sucuoğlu; Diyalog muhabirinin “Bu rakamı nereden buldunuz?” sorusuna “güvenilir kaynaklarla yaptığım görüşmeden çıkardığım sonuç budur” yanıtını verdi.
Sucuoğlu, Sayıştay tarafından başlatılan çalışmayı memnuniyetle karşıladığını belirtirken “Benim de adım geçerse soruşturulsun elbette itirazım olmaz” dedi.
Dr. Sucuoğlu, Diyalog’un sorularını şöyle yanıtladı:
Soru: Eski bir sağlık bakanı olarak 200 milyonluk ilacın çöpe atılması konusunda ne dersiniz?
Sucuoğlu: Öncelikle bu ilaçların nasıl ve hangi koşullarda miadını doldurduğunu, yani gününü geçirdiğini açıklamak istiyorum. Daha önceleri firmalardan kısmi teminatla ve taahhüt karşılığı ilaçlar alınıyordu. Bu ilaçlar günü geçiliyorsa o firma yenisini gönderiyordu. Var olan ilaçlar da suiistimal olmaması için depoda bekletilirdi. Geçmişte 2010-2008 yılları gibi ihalelerle girilen bazı ülkeler vardı.
Gelen ilaçlara bakıldığı zaman etken maddelerinin yeterli olmadığı tespit edildi ve o ilaçlar da depoda kaldı. Daha sonra o ülkelerde ilaç alımı olmadı. MS hastaları veya farklı hastalıklar için kullanılan ilaçlar vardır. Tıp ilerliyor, daha etkili başka ilaçlar çıkıyor firmalar bilgilendiriyor ama siz artık ihaleye çıktığınız için alıyorsunuz.
Bir önceki versiyonu yan etkileri de ortaya çıkmışsa veya yasaklanmışsa bu defa o ilaçlar da kalıyor depoda. Bazı ilaçlar da vardır ki kritik ilaçlardır serum gibi… Bu ilaçlar afet durumları, beklenmedik felaket veya salgınlar için fazla alınır ve stok yapılır.
Bu Dünya’da da böyledir, onlar da depoda istiflenir eğer kullanılırsa kullanılır kullanılmazsa da yapacak bir şey kalmaz.
200 milyonluk ilaç israfına gelince; bendeki rakamlar oldukça farklı. 2011 ile 2018 arası 8 yıllık dönem içerisinde günü geçen ilaç maliyeti 11 milyon 700 bin TL’dir. Bunu sekize böldüğümüz zaman yıllık 1 milyon 452 bin 500 TL’ye denk gelmektedir. 2002’ye kadar gidersek bu rakam 16 yılda 22 -23 milyon civarındadır. Burada bir yanlış anlaşılma var diye düşünüyorum.
Miktar olarak 200 milyon TL olması mümkün değil. Sekiz yılda oluşan rakamlar dahi 200 milyon TL’ye ulaşmazken 200 milyon TL’yi nereden nasıl buldular bilmiyorum.
Soru: İlaç israfına neden olan etkenler nedir
Sucuoğlu: İhtiyaç listelerinin hazırlanışında sıkıntılar yaşanıyor. Mesela liste hazırlanırken önce hastanelerin ilaç ihtiyaçları belirleniyor.
Şehriler arası Network bağlantımız ne yazık ki yok. Başhekimler yeteri kadar ihtiyaçlarını bildiremiyor, bazıları hiç göndermiyor.
İlaç Eczacılık Dairesi de elindeki stok ve bir önceki yılın kullanımına bakarak ihaleye çıkıyor. Fakat kanser, diyabet, kalp hastalarında durum farklıdır onlar kayıtlıdır.
Bu arada hastanelerde olup da kullanılmayan ilaçlar da İlaç ve Eczacılık Dairesi deposuna geliyor. Özellikle otomasyon sisteminin olmaması ilaç sarfiyatında büyük etken…
Envanter konusunda sıkıntı yaratıyor.
Soru: Bunda sizin de sorumluluğunuz var mı? Soruşturmaya dâhil edilirseniz ne diyeceksiniz?
Sucuoğlu: Muhakkak Sayıştay’ın bu işe müdahil olması gerektiğini düşünüyorum. Bundan 3-4 yıl önce rakamlar böyleyken şimdi doğru ise nasıl oldu, araştırılsın. Benim de adım geçerse soruşturulsun elbette itirazım olmaz.