Politis gazetesi, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in, Ada’daki bütün dini anıtların yetkili dini makamlara, yani Rum Ortodoks Kilisesi ile Evkaf’a iadesi eğiliminde olduğunu, Ada’nın her iki tarafındaki arkeolojik alanların ise çözümden sonra ortak statüsünde merkezî hükümete devredilmesinde anlaştığını yazdı.
Politis haberi “Bütün Arkeolojik Alanlar Merkezî Hükümete... Anıtlar İçin Anlaşma Yakın... Kiliseler ve Camiler Başpiskoposluğun ve Evkaf’ın Yetkisine” başlığıyla manşete çekti.
Liderlerin, çözüm çerçevesinde bütün dini anıtların (kilise ve cami) Rum Ortodoks Kilisesi’ne ve Evkaf’a iadesi eğiliminde olduğunu belirten gazete Rum tarafının, bunlarla birlikte kilise, manastır ve camilerin de 1960 Anayasası tahtında yürürlükte olan statüye uygun olarak Kilise’ye ve Evkaf’a iadesi için çalıştığı bilgisi edindiğini yazdı.
Gazete haberi iç sayfasında özetle şöyle detaylandırdı:
“Müzakere masasında olup bitenleri bilen kaynakların söylediğine göre şu anda var olan anlaşma temelinde Kıbrıs Kilisesi’nin işgal bölgelerindeki, Evkaf’ın da özgür bölgelerdeki malları çözümden sonra kendilerine iade edilecek.
Diğer bir deyişle Kıbrıs Kilisesi Apostolos Andreas ve St. Barnabas da dahil bugün işgal bölgelerinde bulunan ve kötü durumda olan bütün kilise ve manastırları yönetecek. Aynı şekilde Kıbrıs Türk tarafı da aralarında Larnaka Tuz Gölü’nde bulunan Hala Sultan Tekkesi de dahil Güney’deki bütün camileri yönetecek.
Kilisenin coşkusu sürüyor
Anlaşıldığı üzere Başkan Anastasiadis’in Sen Sinod Meclisi’ni geçen haftaki bilgilendirmesi sırasında din adamların olumlu tepki vermesi tesadüf değildi.
Ancak anlaşmada bazı boşluklar da var. Kıbrıs Rum tarafı müzakere masasında kilise, manastır ve camilerin mülklerinin de aynı şekilde, 1960 Anayasası tahtında yürürlükteki statüye uygun olarak iadesini başarmaya çalışıyor. Öğrendiğimize göre Kıbrıs Türk tarafı, Kıbrıs Türk toplumunun dini konulara çok daha laik yaklaşıyor olması nedeniyle Rum tarafının bu yaklaşımına itiraz ediyor.
Buna karşın Türk tarafı bu meseleye mutlak karşı görünmüyor. Başkan Anastaiadis Kıbrıs Kilisesi’nin ve Evkaf’ın bölücü hattın iki tarafındaki mülklerini geri edinmeleri için çabalarına devam ediyor.
Eski eserler ortak devletin
İki taraf, Othello Kalesi, Salamis Antik Tiyatrosu, Girne Kalesi, Limasol, Larnaka ve Baf kaleleri, Lefkoşa surları ve Kantara kalesi gibi arkeolojik alanların statüsü konusunda genel bir anlaşmaya vardı. Çözümden sonra –her iki oluşturucu eyaletteki- bu anıtların ortak statüye alınması ve yönetimlerinin yetkili federal makamlarda, muhtemelen de bir Federal Kültür Bakanlığı’nda, daha doğrusu ortak Eski Eserler Dairesi’nde olması konusunda anlaşmaya varıldı.