Çiğdem AYDIN
Kuzey Kıbrıs’ta 28 olan belediye sayısını azaltmayı öngören reform çalışmaları ilerliyor. Diyalog’a konuşan İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, yerel yönetim reformunun bu yıl içerisinde gerçekleşeceğini söyledi. Baybars, 28 belediye başkanına davet gönderdiklerini kısa süre önce Bakanlıkta yapılan toplantının oldukça verimli geçtiğini belirtti.
Büyük bir çoğunluğun, belediye sayısının azaltılmasına karşı olmadığını anlatan Baybars, eski borçların ne şekilde ödeneceği konusunda endişeler olduğunu ve ortaya konan bazı önerilerin tartışıldığını söyledi. Baybars “Belediyelerin sayısı 14’e mi düşürülecek?” sorusuna, “Sayı henüz belirlenmiş değil” yanıtını verdi.
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars sorularımızı şöyle yanıtladı:
Soru: Yerel Yönetimler Reformu her daim söyleniyor. Bunun açılımı nedir?
Baybars: Bu konu bu sene bitecek. Bu yönde kararlıyız. Bu konunun muhatabı olan 28 belediye ve Belediyeler Birliği de umuyorum ki bizimle aynı kararlılığı sürdürür. 28 belediye başkanını toplantıya davet ettim 51\ 95 sayılı Belediyeler Yasası’nın öncelikle reformun bir bacağı olarak tadil edilmesi gündemde ve belediyelerin gelirlerinin artırılması. Bunu yanında doğru bütçeler hazırlanarak artırılan gelirlerin verimli yerlerde kullanılması konusunda açılımlar ele alındı. Ayrıca belediyelerin bütçelerinin iç ve dış murakabeye, denetime tabi olmasına yönelik birçok açılım da var.
Soru: Bu açılımları yapılan toplantıda dile getirdiniz mi yaklaşım ne oldu?
Baybars: Tabi ki bu toplantıda konuşuldu. Belediyeler Birliği ve Maliye Bakanlığı bize bu konuda yardımcı oluyor ve bir noktaya getirdik. Tümden bu yasa maddelerinin üzerinde uzlaştık mı derseniz, uzlaşmadık. ‘Uzlaşmayı bekliyor musunuz’ diye soracak olursanız beklemiyorum. Tümünde birden uzlaşmak mümkün değil zaten. Bunu belediye başkanlarına söyledim ama tabi şunu da söyledim 28 belediyenin hem belediye başkanlarının hem meclislerinin Belediye Reformu ve Belediyeler Yasası’ndaki kendi varlıklarını sürdürebilmeleri noktasındaki talepleri çok önemli. Çünkü biz yerel demokrasiye inanan insanlarız ve hükümetten daha ziyade aslında demokrasinin en temelde vatandaşa hizmet noktasında yerinden yönetimin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle başkanlarının ve meclislerinin taleplerine duyarsız kalamayız.
Soru: Gerçekleştirdiğiniz toplantıya kaç belediye başkanı geldi?
Baybars: Üç dört tanesi katılmadı, iki belediye başkanı katılmama sebeplerini bildirdi, diğerlerinin neden gelmediğini henüz bilmiyorum. Ama genel olarak durum değerlendirmesinde 21 tane belediye başkanı toplantıya katıldı. 21 belediye başkanının özellikle kırsal belediye başkanlarının hemen hemen hepsi katıldı. Hepsinin söylediği “Bizim gelir elde edeceğimiz yerel yönetim kapsam alanımızda ne turizm, ne ekonomik yani özel sektör (yatırım) yok. Emlak yok dolayısıyla da gelirimiz fazla değil, gelirlerimiz de olmayınca giderler ile gelirler arasında sıkıntı yaşıyoruz. Dolayısıyla gelirlerimizi artırma noktasında bize lütfen yardımcı olunuz.” Kısaca bu noktadan tartışıldı birçok şey. Herkesin belediyelerin mali yapısını güçlendirme konusundaki talepleri doğrultusunda hem fikir olmuşluğu vardır. Gelirlerin yükseltilmesi konusunda belediyelerin duruşuna katılıyoruz. Hatta hükümetin bazı gelir getirici kalemlerini yerele aktarma konusunda duruşumuz da nettir. Ama şunun da artık farkına varmamız gerekiyor; bazı Belediyelerin belediye statüsü aslında olması gerekiyor mu bunu sorgulamamız gerekiyor.
Soru: Statüden kastınız nedir?
Baybars: Yani X veya Y belediyesinin nüfusuna, verdiği hizmete, elde edebileceği gelire baktığımız zaman bazı belediyeler için sürdürülebilir olmasının imkân yoktur. Dolayısıyla esas reform aşamasında bunları düşünmeye başlamamız gerekiyor. Evet, gelirleri artıralım ama gelirleri artırdığımız noktada vatandaşa verilecek hizmet veya o bölgenin kalkınmasına sağlanacak katkı olmayacaksa gelin bunu başka bir formüle dönüştürelim diyoruz. Belediye sayısını azaltalım, paylaşımlı hizmet modellerine geçelim, esas yapmamız gereken şeyi yapalım yoksa sürdürülebilir olmaz bu da geçici olur. Gelir artıralım, herkes gelirini artırarak bir müddet daha o borç yükünden kurtarsın, ama gerçek reform sadece bununla olmaz.
Soru: Tüm bunlar olursa ne zaman hayata geçecek?
Baybars: Bu reform zaten bir sonraki seçim döneminde uygulanabilecek bir reform olacak. O yüzden 2019 yılında yaparsak 2022 yılındaki seçimlerde reform yapılmış şekilde olacak.