Melin DOBRAN
Başkent Lefkoşa’da kurulan açık pazar esnafı, piyasada düzgün domates kalmadığını ve fiyatların çok pahalı olduğunu söyledi. Pazarcı, normal şartlarda domatesin fiyatının 0.50 kuruş ya da 1 lira olduğunu belirterek, son dönemlerde tarlalarda sezonun bitmesi nedeniyle fiyatın 5 liraya çıktığını ifade etti. Diyalog’a konuşan esnaf, domateslerin neredeyse misket kadar küçük yetiştiğini belirterek, alıcısının olmadığını söyledi. Açık pazardaki domatesin kilosunun 3.50, 4.00, 5.00, 5.50 lira arası değiştiği gözlemlendi.
Esnaf ne dedi?...
Adem Yazar: Satışlarımız çok durgun. Esnafın hali perişan. Mallar koyduğumuz gibi duruyor. Pazarımızda şu an domates yok. Olanlar da alınmayacak vaziyettedir. Alım gücü büyük bir şekilde düştü. Bu konuya bir çözüm istiyoruz. 2 domatese 4 lira vermesi, insana zor geliyor. Benim tezgâhımda domates yok. Evime dahi alamıyorum.
Ali Dağdelen: Domates konusunda biz esnaf olarak da problem yaşıyoruz. Neredeyse misket oynayacağız. Yani domatesler o kadar küçük durumda. Her sene öyle oluyor. Mevsimsel bir şeydir. Açık olduğu zaman yetişmiyor. Seralardakiler yetişene kadar böyle sıkıntılar çekeceğiz. Domatesi Tepebaşı’ndan getiriyoruz. Kilosunu 3,5 liraya satıyorken şimdi 5’e satıyoruz. Seçildikçe küçükler kalıyor satmak için de fiyatı düşürmek zorundayız.
Ramazan Uzunkaya: Pazar bomboş, esnaf kan ağlıyor. Ödeme yok, para yok. Esnafın hali harap, ay sonu acil ihtiyacı olanlar uğruyor. Ben de çarşı esnafıyım tezgâh kurmadım çünkü bir şey kazanamayacağım. 80 lira yer kirası 50 lira mazot. Etti 130 lira. Satacağımı bunlara verecektim. Domates tezgâhı arkadaşındır. Bu haldeki domatesleri insanlar çöpe döküyordu, şimdi satılıyor. En güzel domates 1-1,50 liraydı. Devlet tarafından çiftçiye sahip çıkılmadığı ve üretilen mallar gerektiği yere gitmediği için bugün bu sıkıntıyı yaşıyoruz.
Salman Demir: Domates piyasadan çekildi. Bittiğinden dolayı fiyatı yükseldi. 20 bin kök domatesi tarlada bıraktım. Kilosu 4-5 lira diyorlar ama satıcı da müşteri de haklı. Sezon kapandı. 60 bin lira eksiyle kapıyorum sezonu. Fiyatı yüksek olsa ne olacak benim sezonum kapandı. 5 lira bana bile tuhaf geliyor. 50 kuruşa 1 liraya satıyorduk. Bu sene mahsul yok. Pazara 2 ton malla geliyordum şimdi 200 kilo getirdim. İnsanlar bulamadıktan sonra bu domatesi mecburen alıyor.
Ayhan Bilsin: Domatesleri Elye’den getiriyoruz. Geçen yıla göre sular azaldı, geçen sene aldığımız gübre 62 liradan 80-90 liraya yükseldi. Her şeyi devlet üreticiye bağlamasın. Memur, doktor ve öğretmen adam üretimle uğraşıyor. Neden bu işi yapıyor? Çiftçi adam geçinemez duruma geldi. Bir çare bulsunlar. Kalkıp gezsinler kim nerede ne yapıyor görsünler. Yarın üretecek bir insan da bulamayacaklar. İnsanları sıkboğaz ettiler. Ne yapacağımızı şaşırdık. Maliyetler yüksek nasıl üretim yapalım. Domatesin fiyatının yükselmesi normaldir. Birkaç tüccarın ve manavın yaptığı oyundur bu. 3 lira olması lazım 5-6 lira olması saçma geliyor. Bizim elimizde olmayan bir şeydir. Birkaç tüccar dışarıdan domates ihraç etsin diye yaptılar bu işi yoksa piyasada domates tonlarca var.