Çiğdem AYDIN – Pelin YÜKSELAY DAL
Diyalog’a konuşan Ekonomik Örgütlerin Başkanları, yeni hükümetin ‘çözüm bekleyen’ sorunlara acilen el atmasını istiyor. Ticaret ve Sanayi Odaları, Türkiye ile Ekonomik Protokolün bir an önce imzalanmasının önemine dikkat çekerek, piyasaya para akışının ancak bu şekilde gerçekleşebileceğini belirtiyor.
Turizmle ilgili örgütler, yeni kabinede Turizm Bakanlığı yapmış birçok ismin bulunduğuna dikkat çekerek, yıllardır çözüm bekleyen sorunların UBP-DP koalisyonu dçneminde çözünlenmesini bekliyor.
Başkanlar ne dedi?
Fikri Toros (Ticaret Odası Başkanı): Öncelikle uzun süreden beridir sözü edilen ekonomik protokol, bir önceki hükümetin ve sivil toplum örgütlerinin hassasiyeti de göz önüne alınarak müzakere edilip, Kıbrıs Türk toplumunun çıkarına olacak şekilde ivedilikle imzalanmalıdır. Aynı zamanda yeni hükümetin oluşturacağı politikaların ekonomik odaklı ve Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik refah seviyesini güçlendirmek adına olmasını temenni etmekteyiz. İş ikliminin yabancı yatırımcılara cazip hale getirilmesi de en büyük temennimiz. Unutulmamalı ki Avrupa Birliği uyum sürecinde ve çözüm müzakerelerinde güçlenmesi gereken bir Kıbrıs Türk ekonomisi vardır. Bu hedef doğrultusunda AB müktesebatına bizi hazırlayacak olan ve uyum sürecine sadık kalarak hükümetin, müzakere sürecine destek vermelerini ve iş birliği yapmalarını temenni ediyoruz. Bu duygu ve düşüncelerle Kıbrıs Türk özel sektörünün en büyük temsilcisi olan Ticaret Odası, geçmiş hükümetlerle olduğu gibi yeni hükümetle de her türlü işbirliğine hazırdır.
Ali Çıralı (Sanayi Odası Başkanı): Benim bu hükümetten çok bir beklentim yok hatta yok denecek kadar az diyebilirim. Geniş tabanlı bir hükümet kuruldu sayıca en fazla olan hükümet hiç bir şey yapamadılar da bunlar pamuk ipliğine bağlı bir sayı ile ne yapacaklar, nasıl yapacaklar bilmiyorum. Ama ilk iş olarak gitsinler ve Türkiye ile olan Ekonomik ve Mali protokolü imzalasınlar bu halka daha fazla eziyet etmeden çünkü mali prtokol imzalanmasa piyasaya para akışı durur ve ekonomik yaşam felç olur.
Mahmut Kanber(KTEZO Başkanı): Yeni hükümet beklentilerimiz karşılanır mı bilemiyoruz. Bir önceki hükümet döneminde hiçbir beklentimiz gerçekleştirilmedi çünkü. İlk olarak ekonomik protokolle ilgili kaygılarımız giderilmeli. Sigorta primlerinin artırılması konusu gündeme gelmeli. Yerel gelirlerin artırılması için vergi sisteminde değişiklik de yapılmalı. Ben önümüzdeki günlerde bizleri iyi şeyler beklemediği düşüncesindeyim.
Hüseyin Aktığ (KITOB Başkanı): Öncelikle birinci hedefimiz turizm örgütünün oluşturulmasıdır. Turizm örgütünün oluşturulması hatırlanacağı üzere bir önceki hükümet programında da vardı. Hükümetlerin sık sık değişmesi turizmi de etkiliyor. Bu durumda turizm yönetimi mevcut yapı içerisinde sınırlı performans gösteriyor. Bu da turizm örgütünün gerekliliğini bizlere bir kez daha ispatlıyor. Bunun yanı sıra turizm sezonuna resmen girdik. Turizmdeki girdilerin, çıktıların ucuzlatılması lazım. Personel giderlerindeki bürokrasilerin de azaltılması önemli bir konu. Aynı zamanda şöyle de bir konu var. Turizm yenilik üzerine kurgulanmıştır. Bu durumda da otellerin yenilenme ihtiyaçları ortadadır. Bununla ilgili çalışmalar da devam etmelidir.
Orhan Tolun (KITSAB Başkanı): Yeni hükümetten beklentilerimiz şu anda bu bakanlar kurulunda 4 bakanında eskiden Turizm Bakanlığı yapmış kişiler olduğunu görüyoruz. Faiz Sucuoğlu, Kemal Dürüst, Hamza Ersan Saner ve yeni bakan ile birlikte her birinin de bu konuda tecrübesi vardır. Yani bizlerin yeniden kendilerine proje sunmamıza bile gerek olmaması gerekir. Çünkü bu bakanların hepsi de Turizm konusunda tecrübe edinmiştir. Bizler için bu hükümet bir şanstır. İlk olarak beklentimiz içerisinde sivil toplum örgütlerinin de bulunduğu bir “Turizm Örgütü” oluşturulmasıdır.
Hüseyin Çavuş Kelle (Çiftçiler Birliği Başkanı): Yeni hükümetin süratle görevlerinin başına geçerek, yeteri kadar kaybedilen zamanı telafi etmeleri gerekir. Ülkede bekleyen reformlar vardır. İlk olarak bizim açımızdan üreticilerin sıkıntılarını aşabilecekleri kararlara imza atıp uygulamalarıdır. Üreticinin, 2015 yılından kalma alacaklarının ödenmesi, gelecek kuraklık için hazırlıkların süratle yapılması, süt ile ilgili yaşadığımız sıkıntıların üreticilerin de yüzünü güldürecek şekilde çözülmesi ve en önemlisi de sürdürülebilir tarım politikalarının bizleri de dahil ederek hayata geçirilmesi. Ekonomik programa gelince o konuda da Devlet ciddiyeti ile hareket edilmesi gerekiyor, Kıbrıs Türk halkının özlük hakları ve öz varlıklarının korunması yönünde bir sıkıntı varsa da oturup devlet adamı gibi müzakeresini yapmalarını beklerim.
Metin Şadi (İŞAD Başkanı): Bu hükümetten ilk olarak beklentimiz çözüm sürecinin arkasında durmalarıdır. Verilen demeçlerden anladığımız kadarıyla da eğilimleri bu yöndedir. İkinci olarak acil bir şekilde Türkiye ile yapılan Ekonomik ve Mali İşbirliği protokolünün imzalanmasıdır. Su konusunda artık ihale sürecinin başlatılması elzemdir.
Mustafa Naimoğulları (Hayvan Üreticileri Birliği Başkanı): Hükümet daha yeni kuruldu şu anda her iki siyasi partinin de zaten hükümet programları hemen hemen bellidir. İki sağ partinin kurduğu bir hükümet olduğu için uyumlu çalışabileceklerini düşünmek isterim. Ben bu hükümetin de ömrünün çok uzun süreceğini düşünmem ama inşallah yanılırım. Benim önceliği yaşanan üretim sektöründe yaşanan sıkıntıların çözümlenmesi için bizlerle diyalog halinde olmalarıdır. Bugün için eski hükümet ciddi sıkıntıları öteledi. Bizler yaşadığımız sorunlar için ne zaman Maliye’ye gitsek bizlere bütçede para yok sıkıntılarımız var diye cevap verdiler. Bu nedenle bu yeni hükümet ufak tefek sıkıntıları da aşarak bu mali ekonomik programı imzalamalıdırlar. Çünkü görüyoruz ki bizim memlekette hükümetlerin ömrü bu mali ekonomik protokollere bağlıdır. Çünkü memlekette para yoktur. Sektör tıkandı, süt pazarı bulunamadı. Kuraklık var önümüzde su meselesi çözülemedi her konuda tıkandılar. Geçmiş hükümet döneminde siyasetçiye halkın bakış açısı iyice zedelenmiştir. İnşallah bu sorunu da göz ardı etmezler.
Hüseyin Barbet (Muhtarlar Birliği Başkanı): İlk olarak muhtarlara bakmalarını tavsiye ederim. Eğer iktidarda kalmak isterlerse muhtarlara kulak verecekler. Bu memlekette 240 tane muhtar vardır ve ne yazık ki unutulmuşlardır. Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan’a baksınlar örnek alsınlar muhtarlarla devamlı temas halindedir. İlk olarak bu hükümet su sorununu çözecek bu yıl kuraklık vardır. Ardından da acil olarak Türkiye ile ekonomik programı imzalayacaklar. Yok öyle imzalamam falan imzalayacaklar bu memleketti düzlüğe çıkaracaklar. Acil olan bunlardır şu anda.