Hellimle ilgili süreci takip eden Başbakanlığa bağlı Avrupa Birliği Koordinasyon Merkezi’nin (ABKM) Başkanı Selçuk Yürükoğulları, PDO’lu hellim ihracatına başlamak için eksik olan sağlık denetimleri için iki ay içerisinde bir sertifikasyon kurumunun atanacağını söyledi.
Selçuk Yürükoğulları, PDO’lu hellim süreciyle ilgili TAK’a açıklamada bulundu.
Avrupa Birliği’nin bir kalite programı olan PDO’ya hellimin de dahil edilmesiyle sadece Kıbrıs'ta geleneksel yöntemle üretilen hellim “Hellim” ismiyle pazarlanabilecek. Program sayesinde taklit üretim yasaklandı, bunun da adaya net ekonomik faydalar sağlaması bekleniyor.
Yürükoğulları, PDO’lu hellim ihracatı için üretim tesisi ve çiftliklerin sertifikalı, AB sağlık standartlarıyla uyumlu olması gerektiğini; üretim tesisi ve çiftliklerin sertifikalanmasına başlandığını ancak sağlık kontrollerine, ilgili bir kuruluş atanmadığından henüz başlanamadığını anlattı.
Yürükoğulları, Coğrafi Tescil Menşe Korumalı (PDO) hellim ihracatına başlayabilmek için sağlık kontrollerinin tamamlanması gerektiğini vurguladı. Sağlık kontrolleri çiftliklerdeki hastalık durumu, sütteki kalıntılar, çiftlik ve imalathanelerdeki hijyen hususlarını içeriyor. Yürükoğulları, “Şimdi bunun için çalışıyoruz.” dedi.
Sağlık denetimlerinin bir uluslararası sertifikasyon şirketi tarafından yapılacağını belirten Yürükoğulları, “İki ay içinde Bureau Veritas’ın sağlık kontrollerine atanmış olmasını bekliyoruz. Ardından sağlık kontrolleri başlayacak, sağlık denetimlerini müteakip de ihracata başlanması öngörülüyor.” diye konuştu.
Yürükoğulları, 2024 başında PDO’lu hellim ihracatının 2024 ortalarında başlamasını beklediklerini ancak sağlık kontrollerine geçilememesinden dolayı başlanmadığını anlattı.
Gıda güvenliği
Yürükoğulları, hayvan hastalıkları konusunda çiftliklerin yüzde 99’unun hastalıktan ari olduğunu ifade etti.
Çiftlik ve imalathane sertifikasyon süreçleri de Bureau Veritas isimli bir uluslararası sertifikasyon kurumu tarafından yapılıyor.
Sertifika alan üretici 4, çiftlik sayısı 24 oldu
PDO’lu ürün üretimine uygun imalathane sayısının Meriç’le birlikte dörde yükseldiğini kaydeden Yürükoğulları, diğer taraftan da PDO’lu hellim yapıldığına dair sertifikasyon alan çiftlik sayının 24’e çıktığını, 10 çiftliğin daha Bureau Veritas tarafından denetlenmeyi beklediğini kaydetti.
Yürükoğulları, çiftlik ve imalathanelerin gıda güvenliğini iyileştirmek için yürüttükleri Gıda Güvenliği Projesinin 13 veteriner ve 8 laboratuvar teknisyeniyle sürdüğünü belirtti.
Sütteki kalıntılar hususunda kendilerinin analiz yaptırmaya Latviya’ya numune göndermeye başladıklarını bildiren Yürükoğulları, gelen sonuçlarda sorun görülmediğini ifade etti.
Küçükbaş hayvan sayısı
Küçükbaş hayvan sütünün arttırılması noktasında Hükümet olarak yürütülen çalışmalara da değinen Yürükoğulları, “En büyük noksanlığımız küçükbaş hayvan sayımızdır.” dedi.
Avrupa Birliği tarafından hellim hususunda yayımlanan tüzüğe göre, hellimde küçükbaş hayvan sütü oranının 2029’a kadar yüzde 25, 2029 sonrası ise yüzde 51 olması gerekiyor.
Yürükoğulları, Hükümetin 10 bin adet Asaf cinsi hayvan getirip, düşük faizle satış sunma noktasında çok büyük bir adım attığını kaydetti.
Tarım Bakanlığı Asaflar için talep başvurusu almaya başladı. İstatistik Kurumu’na göre 2023’te keçi koyun sayısı ise 380 bin civarında.
Yapılan planlamaya göre 24 sertifikalı çiftlikten çıkan sütün PDO belgesi almış 4 imalathaneye verileceğini, bunun için ayrı tankerler tedarik edildiğini kaydeden Yürükoğulları, “Sitemi kurguladık ve çalıştırmaya başladık.” bilgisini verdi.
İşletme ve çiftliklerin üretim kapasitesinin arttırılması, AB Gıda Güvenliği Standartlarının uygulanması için AB tarafından 8 milyon euroluk destek programı hayata geçirdiğini belirten Selçuk Yürükoğulları, 3 imalathane ve 10 çiftliğe destek verildiğini, 11 çiftlik ve 5 imalathaneye daha verilmesinin kararlaştırıldığını söyledi.