KKTC’nin 2024 yılı bütçesi 78 milyar 717 milyon TL olarak Meclis’te oy çokluğuyla kabul edildi. Bunun 9 milyar hibe, 5 milyar da kredi olmak üzere 14 milyar lirasının Türkiye’den sağlanacağı açıklandı. Yeni bütçede 6 milyar 785 milyon liralık açık öngörülüyor.
Maliye Bakanı Özdemir Berova, bütçe açıklarının kapatılması için hükümetin önceliklerini açıklarken, ilk sırayı kayıt dışılığa verdi. Berova, Şans Oyunları yasasında değişiklik yaparak vergilerin artırılacağını ve devlet gelirlerinin artırılacağını da söyledi.
Genel kurul 12’de toplandı
Meclis Genel Kurulu saat 12.00 civarında toplanarak 2024 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı görüşmelerine başladı.
Görüşmeler sonunda 2024 Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı'nın bütünü 78 milyar 717 milyon TL’ olarak oyçokluğu ile kabul edildi.
Erhürman: Türkiye ile doğru zeminde ilişki kurulmalı
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman söz alarak, bütçe ve rakamların konuşulduğunu ve temelinde siyasi bir yaklaşım beklendiğini kaydetti.
Ülkenin gerçekleri noktasında değerlendirme yapmak istediğini dile getiren Erhürman, TC ile ekonomik ve mali anlamadaki ilişkilerde, kendi ayaklar üzerinden durmak ve Türkiye ile ilişkileri doğru zeminde kurmak teriminin söylendiğini belirtti.
Bu kavramları kullanmanın başka, siyasi zeminde kullanmanın başka olduğunu dile getiren Erhürman, Türkiye Cumhuriyeti’nden gelen para ile maaşların ödendiği söylemi üzerinden siyaset yapılmasının doğru olmadığını kaydetti.
TC ile ekonomik ve mali işbirliği üzerinden kurulan ilişkide yapılabileceklerin yazılması ve yapılması gerektiğine dikkat çeken Erhürman, doğru öngörülerin yapılması gerektiğini vurguladı.
Bütçenin bir öngörü olduğunu söyleyen Erhürman, öngörülerin sağlam olması halinde yapılabileceğini kaydetti.
Beklentilerde büyük sapma
2022 rakamlarını değerlendiren Erhürman, 3 milyar 840 milyon bütçe açığı öngörüşünün olduğunu, fakat yüzde 93 beklentide sapma bulunduğunu kaydetti.
Bir yıllık öngörüde yüzde 93 sapma olduğunu söyleyen Erhürman, öngörülenlerin arasında bu kadar fark olduğunu ve bununla nasıl kendi ayakları üzerinde durulacağını sordu.
3 milyar açık öngörerek 1 milyar artı öngörülmesinin nasıl bir hesap olduğunu soran Erhürman, bir yıllık bütçede rakamlarının böyle olması halinde nasıl 5 yıllık kalkınma programı yapıldığını sordu.
Konuşulacak rakamlar reel değil
10 günlük bütçe maratonunda konuşulacak rakamların reel olmadığını dile getiren Erhürman, bu rakamların kurgusal olduğunu, öngörülerin tamam olmadığını, 5 yıllık kalkınma planının ise "hayal" bile olmadığını belirtti.
Berova: Boşboğazlık denilen olgu
Maliye Bakanı Özdemir Berova da söz alarak, 2024 yılı bütçesinin görüşülmesinde herkesin görüşlerini aktardığını söyledi.
Buradaki konuşmaları dikkatli dinlediğini dile getiren Berova, dün yapılan konuşmalarda en çok gündeme gelen konunun 2024 yılı hayat pahalılığı konusu olduğunu söyledi.
“Boşboğazlık” denilen olgunun 41/2019’un sayılı Kamu Mali Yönetim ve Denetim Yasası çerçevesinde yapıldığını dile getiren Berova, bu yasada değişiklik yapılması önerilerinin de yapılacağını fakat şuanda uygulamanın bu olduğunu söyledi.
Dolar uygulamasına da değinin Berova, öngörünün yapıldığını kaydetti.
Berova, konunun Maliye Bakanlığı bütçesinde daha detaylı konuşulacağını dile getirdi.
“Bütçe açığı 6 Milyar 785 Milyon TL”
Tasarıya ilişkin komite raporu komite başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay tarafından okundu.
Sunuş konuşmasını yapan Maliye Bakanı Özdemir Berova, 2024 Mali yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçesi’nin, Ekonomi Maliye ve Bütçe Komitesi tarafından toplamda 88 Milyar 264 Milyon TL olarak onaylanarak, Genel Kurul’a sevk edildiğini belirtti.
Berova, bütçede 6 Milyar 785 Milyon TL bütçe açığı bulunduğunu söyleyerek, bütçenin ana unsuru olan Genel Bütçenin ise toplamda 78 Milyar 717 Milyon TL olarak öngörüldüğünü kaydetti.
Genel Bütçe kapsamında Türkiye Cumhuriyeti’nin toplamda 14 Milyar katkısı öngörüldüğünü belirten Berova, “Bunun 9 Milyar Türk Lirası hibe 5 Milyar Türk Lirası ise kredi olmak üzere 14 Milyar Türk Lirası olarak düzenlenmiştir. Her yıl olduğu gibi bu yılda verecekleri katkı ve destek için Türkiye Cumhuriyeti’ne ve yetkili organlarına sonsuz teşekkür eder müteşekkir olduğumuzu bildiririz” dedi.
Berova, bütçe açığının kapatılmasına yönelik tedbirlerin alınmasının kaçınılmaz olduğunu söyleyerek, harcama disiplinini etkin olarak sağlama ve gelir artırıcı önlemler almayı hedeflediklerini belirtti.
Bu yıl ilk kez…
2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi bütçesinin ülkeye hayırlı olması temennisinde bulunarak, bütçenin bu yıl ilk kez 41/2019 Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Yasası olarak Meclise sunularak komiteden geçirildiğini belirtti.
Bütçe görüşmelerinin bugün başlayıp 22 Aralık tarihine kadar kesintisiz devam edeceğini dile getiren Berova, geçmiş yıllara göre daha yoğun bir görüşme süreci yaşanmasının beklendiğini, genel bütçe ile birlikte 35 bütçenin görüşülüp onaylanacağını söyledi.
“Açığın kapatılmasına yönelik tedbirler kaçınılmazdır”
2024 Mali Yılı Devlet Bütçesinin hedeflerine de değinen Berova, sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması, kamunun etkinliğinin ve özel sektörün rekabet gücünün artırılması, üretime dayalı büyümenin ve istihdamın önünün açılması, mali disiplinin sağlanarak devam ettirilmesi, yapısal tedbirlerin uygulamaya konulması, ekonominin istikrarlı bir hale getirilmesi, mevcut kaynakların üretken alanlara yönlendirilmesi ve gelir tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılmasının amaçlandığını belirtti.
Bütçenin 6 Milyar 785 Milyon açık öngördüğünü belirten Berova, “Bu açığın kapatılmasına yönelik tedbirlerin alınmasının kaçınılmazdır. Bu hedefe ulaşmak için mali disiplini sağlamak, sürdürülebilir kamu finansmanı dengesini kurmak ve gelir artırıcı tedbirler almak elzemdir” dedi.
“Önümüzde iki yol var”
“Özetle önümüzde 2 ana yol vardır” diyen Berova, şöyle devam etti:
“Harcama disiplinini etkin olarak sağlamak için Bakanlığımız 41/2019 sayılı Kamu Mali Kontrol Yasası’nın kendine verdiği yetkiler çerçevesinde iradeli ve etkin bir yönetim anlayışı koyacaktır.
Gelir artırıcı önlemler ise, Vergide adalet prensibi ile kayıt dışılığın kayıt altına alınması için Bakanlığımız tüm gayreti ile çalışacaktır. Burada en önemli enstrümanımız ise Kamu Mali Bilişim Altyapımızı süratle geliştirmektir. Bu çalışmalarımıza Türkiye Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da teknik desteği başlamış olup 6 ay içerisinde gözle görülür gelişim için hedef konmuştur.
Yasal mevzuat çalışmalarımızla yeni gelirler yaratmaktır. Maliye Bütçe Komitemizde bulunan Para Kambiyo Değişiklik Yasa Tasarısı, Şans Oyunları Değişiklik Yasa Tasarısı, Şans oyunları Hizmetleri Vergisi Değişiklik Yasa Tasarısı, Muhasebe ve Meslek Denetim Yasa Tasarıları yanında Bakanlığımızca hazırlıkları son safhada olan pek çok yasa süratle hayata geçirilecektir.”