Döviz yükseliyor, maliyetler çoğalıyor, doğrudan ulaşımın olmadığı Kuzey Kıbrıs tek kelime ile kan ağlıyor.
Dövizin artık Kıbrıs Türk halkını kemirdiği, yaşamsal ve psikolojik ayarları ile oynadığı kaçınılmaz bir gerçek.
Bu satırları yazdığımda Dolar 17.10, Euro 19.30, Pound 22.750. Buna kim dayanır? Dayanan dayanacak, dayanamayan Rum Kesiminde inşaatlarda, restoranlarda, otellerde çalışmak için Güney`in yollarını aşındıracak. Perşembe günü hem Türk-Sen, hem de Rum SEK İşçi Sendikaları işbirliğinde Güneyde çalışmak için iki günde 600 kişiden fazla vatandaşımız başvurdu. Gazete manşetleri “Umut Kapısı, Umut Kuyruğu, Bizi Rum’a Muhtaç Ettiler” gibi başlıklar taşıyordu. Yazık ki ne yazık. Güneyde asgari ücret 850 Euro yani bugünün TL karşılığı 16 bin 250. Yani bizdekinin nerede ise 4 katı.
Göreceksiniz bu iş daha da kötüye gidecek. Söz uçar yazı kalır misali, turizm sektörü 2022’de çalıştıracak düz işçi, resepsiyonist, housekeeper, garson, komi, aşçı, teknik eleman bulamayacak. O kadar iddialıyım.
Tipik Kıbrıs hastalığı, güzel yapılan her şey bir sonraki dönemde değerlendirilmiyor. At çöpe gitsin, onca emek, yüzlerce saat, önemli değil. Sil baştan, sıfıra sıfır, biz baştan yaparız mantığı. Bu kadar yıldır yaptınız da gördük.
Bu plan bundan sonraki kamu ve özel sektörün elinde bulunacak gerçekten ciddi bir kılavuz ve yol gösterici olacaktı.
Bu amaçla OVP (Orta Vadeli Planın) geçmişte sektör ile mutabık kılındığı planda neler vardı? Bu stratejik plan ana hatları ile hangi başlıklardan oluşuyordu? Bir bakalım;
1-Çalışmanın Nedenselliği
2-Çalışmanın Akışı
3-Turizmde Gelecek Trendleri
4-SWOT Çalışması Sonuçları
5- Turizmde Öne Çıkan Alanlar İçin Eylem Planlaması
6- Turizmin Misyonu
Genel özet ve ana esaslar
Yukarıdaki altı ana başlığın tüm detayları şahsımda mevcuttur. Genel olarak bu plandan nelerin beklendiğini ve nasıl beklentilere cevap vereceğini ana hatları ile kendi görüşümü de yazmakta da bir sakınca görmüyorum.
1. Dünyanın tartışmasız turizm destinasyonlarına koyduğu multiplier effect (çarpan etkisi) ve ayrıca doğrudan ve dolaylı faydaları ile turizm endüstrisi ve ekonomileri, özellikle artık turizm sektöründe zirveye yerleşmiş ülkeler yerine; turizm sektöründe gelişimini tamamlamamış ülkeler için hizmetler sektörü ve teknoloji dünyası krizlerden çıkış yolları olarak bilinmektedir. .
2.Kuzey Kıbrıs`ın genel ekonomisi içerisinde olan ortak hedefimiz; ciddi bir destinasyon pazarlama yönetimi (destination marketing management) mantığı çerçevesinde planlı ve istikrarlı ve sürdürülebilir bir kalkınma hedeflenmelidir.
3- Kuzey Kıbrıs turizm siyaseti bir hükumet politikası olmak yerine devlet politikası olma yönünde hükümetler üstü bir konumda olmalıdır.
4- Kuzey Kıbrıs Turizm ürününü; (PİB) Product, İmage, Branding (Ürün, İmaj ve Markalaşma) gibi ilkeleri turizm ürünündeki orijinallik ve farklılıklarını doğru analiz etmek gerekmektedir.
5- Gittikçe deniz, kum, güneş turizmi yanında SIT dediğimiz (Special interest toursim) alternatif turizm modelleri de önemini artırmaktadır. (Spor turizmi, inanç turizmi, kültür turizmi, eko-agro turizm, sağlık turizmi, eğlence turizmi)…
6-.Kuzey Kıbrıs bir ada ülkesi olduğundan mevcut doğal kaynaklarımızın dikkatli ve verimli kullanımı büyük önem arz etmektedir. Sürdürülebilirlik ilkelerinin benimsendiği turizm politikaları geliştirilmesine özen gösterilmelidir. Diğer yandan, kitle turizmi, genellikle ürün kalitesinden çok fiyat yönü ile uluslararası piyasalarda yerini alan turizm şeklidir. Yatak kapasitesi ve diğer seçenekler ele alındığı ve bir de fiyat yönünden değerlendirildiği zaman, Kuzey Kıbrıs’ın siyasi konjektürel yapısından dolayı nispeten daha maliyetli ulaşım ve uzun zaman gerektiren ulaşım olanakları ülkemizde bu tür turizm modelinin istenilen seviyeye ulaşmasına olumsuz etki yapmaktadır.
7-KKTC insan kaynaklarının sürekli olarak turizm sektöründe istihdam edilmesi ve turizm sektörünün daha verimli olması için turizm sektörünün tüm yıla yayılması adına yerli ürün kullanımlarının da kaçınılmaz olduğundan dolayı ülkemizde alternatif turizm modelleri geliştirilerek turizm ürünü daha güçlü bir hale getirilecektir…
8-Turizm Strateji Planı’nın amacı KKTC’nin kendine has koşulları ve kısıtlamaları düşünüldüğünde; bölgesel farklılıkları göz önüne alan; doğal çevreye, tarihi mirasa ve kültürel dokuya duyarlı ve sahip çıkmalıdır. Sürdürülebilir niteliğinin yanı sıra yerel kaynak kullanımına uygun, yaratılan ekonomik katkının ülke içinde kalması ile ülke ekonomisine katkıda bulunan yapı yaratılmalıdır.
9- Covid-19 Pandemi sürecinin olumsuz etkileri sektör üzerinden acilen kaldırılmalı ve alternatifler ekonomik anlamda sektöre sunulmalıdır. Yerel ürünlerin kullanmanın ön sıralara çıkarıldığı, tesislerimizin uluslararası standartlarda kurumsallaştığı, turizm ürünümüzün bir marka haline getirildiği, bunlara ek olarak son yıllarda çevresel faktörlerin; hem kamu hem de özel sektör hassasiyetleri düşünüldüğünde çevresel faktörlerin korunması ve geliştirilmesi de ayrıca bu stratejik planın önceliklerindendir.
10. Turizm Strateji Planı’nın ana hedefleri;
* Ürün geliştirmede bölgesel farklılıkların ön plana çıkarılması,
* Sürdürülebilir turizm modelinin oluşturulması,
* Turizm endüstrisinin tüm ülkeye yayılması ve 12 ay boyunca canlı tutulması, * Turizmde destinasyon imajını yükselterek, genel turizm kalitesinin gelişimine katkıda bulunarak Kuzey Kıbrıs Turizm ürününün pazarlanmasına katkıda bulunmak
* Mevcut sosyal ve kültürel yaşam şekli erozyona uğratılmadan, turizmde yerel halka dayalı bir gelişim modeli benimsenmesi.
* Turizm bilincinin artırılması için turizm eğitimine yardımcı olacak şekilde bölgesel turizm eğitimi okullarının artırılması.
* Turizm ürünlerinin yerli ürünlerden oluşacak şekilde bölgesel üretimin ilgili turizm örgütleri, bölgesel üreticiler birlikleri aracılığı ile turizm endüstrisinde kullanımlarını çoğaltmak.
* Çevre ve doğa koşullarını turizm sektörünün hak ettiği standartlara çekerek bu alanlarda stratejik plan çerçevesinde iyileştirmeler yapılması ve sürdürülebilir ayrıca çevreye duyarlı turizmcilerin yetiştirilmesine katkı konulmasını sağlamak.
Genel hedefler saptandıktan sonra bunları gerçekleştirmek için genel ve bölgesel stratejiler geliştirilmelidir. Tüm bunların tam anlamıyla gerçekleştirilebilmesi ve ülkemiz turizminde süreklilik sağlanabilmesi için Fiziki Planlama, Turizm Gelişim Planı ve tanıtıma yönelik planlamanın oluşturulup en kısa sürede sonuçlandırılması gerekmektedir.
Seçimlerde hangi parti Turizm Bakanlığını yönetecek ise yönetsin, öncelikli hedef orta vade planları düşünüldüğü zaman; 2025 yılına kadar 35 bin yatak, 1.5 milyon turist, 1.5 milyar dolar gelir, 2027 yılı sonunda 40 bin yatak 2 milyon turist ve 2 milyar dolar gelir olarak planlanmalıdır. Pandemi münasebeti ile 2025 hedefleri 2027 yılına kaydığını göz ardı etmemek gerekir.
Umutların başka bahara kalması söz konusu bile değildir. Önümüzde çetin ceviz kışlar bizi beklemektedir.
Turizm Hayattır.