‘Siyasi irade var’

Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis; ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Güney Kıbrıs, Yunanistan ve İsrail Dışişleri bakanlıklarına, EastMed isimli deniz altı doğal gaz boru hattı projesini, sürdürülebilir ve etkin bulmadığı için desteklemeyeceğini bir non paper ile iletmesini haftalık Kathimerini’ye değerlendirirken “başka çözümleri incelemekten” söz etti.
Gazetenin sorularını yanıtlayan, bir “non paper”de (belge olmayan belge) yazılanları yorumlamak istemediğini söyleyen Anastasiadis, EastMed’in henüz inceleme aşamasındaki bir proje olduğunu hatırlattı, şunları söyledi:
“Bu programın pratikte hayata geçirilmesi mümkün ise, büyük jeolojik gerekleri göğüslenebilir ve aynı zamanda ekonomik açıdan sürdürülebilir ise, uygulanması için siyasi irade vardır. Planın uygulanması mümkün değilse ben ve paydaşlarım, hiçbirimizin çıkarlarına dokunmayacak alternatif seçenekleri incelemeye hazırız, yeter ki uluslararası hukuka saygılı olsun.”
Anastasiadis ABD Dışişleri Bakanlığı’nın ortaya koyduğu tutumun Güney Kıbrıs’ın Yunanistan ile birlikte bölge ülkeleriyle kurduğu üçlü ittifakların rolünü düşürüp düşürmediği sorusuna karşılık bu ittifakların EastMed inşa edilsin diye kurulmadığını söyledi ve ekledi:
“EastMed doğal gaz boru hattı bölge ülkeleriyle –bu projede Yunanistan ve İsrail ile- ekonomi, yatırım, turizm, yeşil kalkınma, savunma, güvenlik vb onlarca farklı alana yayılan işbirliklerimizin sadece bir bölümüdür. Her halükarda bu programın süreci bu ilişkilerimizi ve geliştirdiğimiz stratejik iş birliğinin hacmini etkilemeyecek.” 

Türkiye’yi bypass etmek istiyorlardı

Bu arada Alithia gazetesi, geçmişte Rum Yönetiminin enerji programının başkanlığını yapan, şu anda da Atlantik Konseyi Dünya Enerji Merkezi üst düzey yetkilisi olduğunu belirttiği hidrokarbon uzmanı Charles Ellinas’ın, “İsrail’den doğal gazı, Türkiye’yi bypass ederek Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşıyacak EastMed boru hattı projesi yıl sonuna kadar mazi olacak” dediğini aktardı.
Habere göre Ellinas, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın “non paper”inin yayınlanmasının ardından yaptığı açıklamada “bu fikir eskidi, geride bırakmamız lazım. Şimdi bırakmazsak her halükarda sene sonunda geride bırakacağız” dedi, EastMed’in teknik açıdan uygulanabilir, ekonomik açıdan da sürdürülebilir olup olmadığına dair yürütülmekte olan incelemelerin sene sonunda tamamlanıp raporlanacağını hatırlattı.
“AB açısından karar kesindir: Avrupa’nın yeni doğal gaz boru hatlarına ihtiyacı yoktur” vurgusunu da yapan Ellinas şunları ekledi: “Bütün taraflar bu projeden resmî olarak da vazgeçerse iyi olacak çünkü EastMed’e bağlılık başka çıkış yolları bulmamızı ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmemizi zorlaştırır. Mümkün olmayan bir projeye odaklanmak bize zarar verir.”