KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile 7 Kasım’dan itibaren 4 gün süreyle toprak konusunu görüşecek olan Rum lideri Nikos Anastasiadis’in, günlerdir tapu ve harita uzmanlarıyla çalıştığı ve Cenevre’ye ‘alternatif haritalarla’ gideceği bildirildi.
Güneyden yayılan dünkü haberlere göre, 100 bin Rum göçmenin evlerine dönmesini şart koşan Rum tarafı, ada toprağının da yüzde 25 Türk, yüzde 75 de Rum eyaletinde olacak şekilde düzenlenmesini istiyor. Diyalog’un görüşüne başvurduğu bir yetkili, Kıbrıs Türk tarafının böylesi bir teklifi kabul etmeyeceğini belirterek, “Akıncı buna asla onay vermez” dedi.
Fileleftheros gazetesi, konuyla ilgili haberi “Alternatif Senaryolar Hazır… Başkan Anastasiadis’in Bavulunda Kriterlere Dayalı Haritalar Olacak… Toprak: Taraflar Neleri Kabul, Neleri Reddediyor” başlık ve spotlarıyla manşete çekti.
Gazete, bugüne kadar ortaya konulan tezler ve kriterler temelinde Rum tarafının, “göçmenlerin” yüzde 60’ının, yani 100 bin kişinin Kıbrıs Rum devletçiğin altında geri dönmesini istediğini, bu şekilde taraflara kalacak toprak oranını da yüzde 75’e yüzde 25 olarak belirlediğini yazdı.
Rum tarafının, Rum kurucu devletçiğine kalacak kıyı şeridinin de artırılmasını ve Annan Planı’nda öngörülenin üzerinde toprak düzenlemesi talep ettiğine işaret eden gazete Türk tarafının ise Annan Planı’nın üzerinden 12 yıl geçtiğini ve “Toprak”ta değişiklikler yaşandığını belirterek, Annan haritasını kabul etmediğini hatırlattı.
Türk tarafı ne istiyor?
Gazete; kriterler dikkate alındığında Türk tarafının “özel bölgeler (ör: kantonlar) oluşturulmasını ve kendisine kalacak kıyı şeridinin azaltılmasını kabul ettiğini” iddia ederken, toplu nüfus yer değişimi olamayacağına, haritadaki hattın (iki kurucu devletçik arasındaki sınır çizgisi) düz olması gerektiğine vurgu yaptığını yazdı.
Rum tarafının“özel bölgeler belirlenmesi” görüşmelerinde Karpaz’da, Maronit köylerinde kanton önerisinin kabul edilmesi halinde Güzelyurt bölgesinin, idari açıdan “merkezi hükümete bağlı özel bölge olabileceği” görüşünü ortaya koyduğunu yazan gazete, Türk tarafının özel bölgeler fikrini reddettiğini belirtti. Rum tarafının anıtlar ve manastırlarla, Türk tarafının da çevresinde eski Rum köyleri bulunan Lefke ile Akıncılar ve benzeri konumdaki Türk bölgeleriyle ilgilendiğini ekledi.
Avusturya ve Finlandiya’dan davet
Bu arada Rum Sözcü Nikos Hristodulidis; Avusturya ve Finlandiya’nın “Toprak” görüşmelerine ev sahipliği yapmak istediğini söyledi. Rum tarafı, bu iki ülkenin de AB üyesi olması nedeniyle Türk tarafının, bu yöndeki bir öneriyi reddedebileceğine inanıyor.
Görüşmeler nihayetinde, İsviçre’de olursa Cenevre ve BM merkez ofisleri tercih edilmeyecek, muhtemelen bir banliyöde gerçekleşecek.
Tazminatlar da gündemde
Haravgi gazetesi de “Tazminatlar da Toprak Gündeminde… Yoğun Nüfuslu Bölgelerin İadesi İstenecek” başlıklı haberinde toprak düzenlemelerine tabi olacak bölgelerin (Rum idaresine geçecek bölgeler) büyük oranda çözümün maliyetini de belirleyeceğini, Ada dışındaki Toprak görüşmesine gündemin bir bölümünü de ekonomi konusunun oluşturacağını yazdı.
Rum tarafının mümkün olduğunca çok Rum’un Rum idaresi altında geri dönebilmesi için kalabalık nüfuslu yerleşim bölgelerinin iadesini talep ettiğini hatırlatan gazete “Bu şekilde geri dönecek kişi sayısı ne kadar fazla olursa iade, takas ve tazminat seçeneklerinin uygulanması için ihtiyaç duyulacak para miktarının o kadar azalacağını savunduğunu” ekledi..
Gazete ayrıca “Rum idaresi altında geri dönecek kişi sayısı ne kadar çok olursa Kıbrıs Türk idaresi altında geri dönecek kişi sayısının da o kadar azalacağını, böylece Türk tarafının istediği sarih çoğunluğun en azından nüfusta ve toprakta sağlanacağını” iddia etti. Müzakereci Andreas Mavroyannis ve Sözcü Nikos Hristodulidis’in, Rum tarafının hedefinin Annan planında öngörülenden daha çok toprak olduğu açıklamasını da hatırlattı.
Anastasiadis’in “Toprak” görüşmesine giderken, Şehircilik, Tapu ve “göçmenlerle” ilgilenen birimlerden teknokratları da yanında götüreceğini hatırlatan gazete müdahil daire ve birimlerin, görüşme sırasında ihtiyaç duyulabilecek verileri bulmak için yoğun bir hazırlık içerisinde olduğunu belirtti.
Toprak görüşmesinin teorik olmayacağının, “tarafların toprak düzenlemelerine tabi olmasını istedikleri yerlerle ilgili haritalar da teati edeceğinin” artık doğrulandığını savunan gazete Rum tarafının, 1974 öncesinde kalabalık nüfuslu olan Güzelyurt’u, Rumlar için arkeolojik, dini ve tarihi önemi olan yerleri talep ettiğini yazdı.
Gazete her iki tarafın da üretim, ticaret ve turizm açısından kalkınma perspektifi olan bölgelere önem verdiğini, Güzelyurt’u da bu kapsamda gördükleri için özellikle bu bölgeyle ilgili görüşme olacağını yazdı. Bölgelerin değer hesaplamaları ve bu hesaplamanın 1974 öncesi fiyatlarla mı yoksa bugünkü fiyatlarla mı yapılacağı parametresinin de masada olacağını haberine ekledi.
Alithia “İsviçre-Toprak… Görüşme Programı Netleştiriliyor” başlıklı haberinde Toprak görüşmelerinin İsviçre’de yapılacağının kesinleştiği bilgisi aldığına işaret ederek, muhtemelen 7-11 Kasım’da yapılacak görüşmelerin programının da önümüzdeki hafta başında netleştirileceğine dikkat çekti.