Türkiye’nin, Avrupa Birliği (AB) ile Gümrük Birliği’ni iyileştirme müzakerelerinde Rum tarafının elinde ‘veto hakkı’ bulunduğu ve bu çerçevede limanların açılması konusunun yakında gündeme geleceği bildirildi.
Fileleftheros gazetesi konutyla igili haberinde, Türkiye’nin gümrük birliğinin iyileştirilmesi meselesinin, artık Rum kesiminin elinde olduğunu, çünkü görüşülmekte olan son taslağın, gerek Avrupa Komisyon’un Ankara’yla müzakere etmek için sağlamayı hedeflediği şartların, gerekse bunun akabindeki nihai kararların, bütün üye devletin buna rızası olduğunu dile getirmesi gerektirdiğini yazdı.
Bu gelişmenin “Kıbrıs Cumhuriyeti” için bir kazanç olduğunu yazan gazete, Rum kesiminin, bu durumu, Türk ambargosunun sonlandırılması ve Türkiye’nin tüm limanlarının Rum gemilerine açılması açısından değerlendirmek için, avantajlar elde ettiğini kaydetti.
Gazete, Lefkoşa Rum kesiminin, diplomatik aşamada gerçekleşen görüşmelerde, Gümrük Birliği’nin temel çerçevesinin uygulanmasının, olası bir yükseltilmenin önkoşulunu teşkil ettiğinin ise hali hazırda altını çizdiğini belirtti.
Elindeki bilgilere dayanarak, Ticaret Politikası Komitesi önünde görüşülmekte olan taslak temelinde, geçerli olduğu görülen hukuki formülün, Komisyon’u ortada bıraktığını da yazan gazete, Komisyon’un “oyunun kurallarını” belirlemek için, veto kullanılmasını by-pass etmek amacıyla bütün parametreler üzerinde anlaşma sağlanmasını istediğini belirtti.
Aynı kaynaklara dayanarak, görüşülmekte olan taslak temelinde, gerek Komisyon tarafından bazı şartlar sağlanması için karar alınması, gerek de herhangi nihai karar alınmasının “karışık (karma) yetkinlik (mixed nature)” olarak addedildiğini yazan gazete, “ulusal yetki” olarak addedilen kararlar için bütün üye devletlerin buna rızası olduğunu belirtmesi gerektiğini (by common accord) ifade etti.
“AB yetkisi” olarak addedilen kararlar içinse “nitelikli çoğunlukla” (special majority) kararlar alınması gerektiğini yazan gazete, dolayısıyla Rum Yönetimi’nin gelişmelerde rol ve söz hakkı elde ettiğine dikkati çekti.
Gazete Rum kesiminin artık, yalnızca Türkiye’yle olan nihai anlaşmanın onaylanmasına izin vermeme değil, Komisyon’un aday ülkeyle (Türkiye’yle) gümrük birliğinin iyileştirilmesi için müzakere etmesi amacıyla bazı şartları sağlamasına izin vermeme olanağına sahip olduğunu da ekledi.
Bu yeni koşulların, Kıbrıs sorununun çözümü ve AB-Türkiye ilişkileri açısından bazı net uzantılara sahip olacağını yazan gazete, Avrupa Komisyonu’nun, ticaret politikası konularında AB Konseyi toplantılarına katılması için Türkiye’ye gözlemci statüsü verilmesi konusundaki önerisine, önemli sayıda üye devlet ile Rum kesiminin karşı olduğunu belirttiğini de ekledi.