Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in bugün KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile yapacağı görüşmede, 8 ana başlıkta tam uzlaşı talep edeceği bildirildi.
Rum tarafının tek yanlı doğal gaz çalışmalarını ilerletmesi ve üçüncü ihaleye çıkılması sonrasında Türkiye’nin sert uyarılarının gölgesinde gerçekleşecek olan bugünkü görüşmenin nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor.
Rum siyasi çevreleri ‘Nüfus, Vatandaşlık, Muktesebat, 4 özgürlük, Yasama, Yargı, Mülkiyet Mahkemesi ve Ekonomi başlıklarında kısman uzlaşan liderlerin, bunu ileriye götürüp, karara bağlamaları için yoğun girişimlerin yapıldığına dikkat çekiyor.
Politis gazetesi, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in, karşılıklı anlayış bulunan 8 başlıkta yakınlaşma sağlanması hedeflenen bugünkü görüşmesinin, Rum tarafının uluslararası hidrokarbon araştırma ruhsat ihalesine çıkması nedeniyle Tütkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan sert açıklamanın ortasında gerçekleşeceğine dikkat çekti.
Haberi “Kıbrıs Sorunu… Kritik Akıncı-Anastasiadis Görüşmesi… Yarın Başaracaklar mı?” başlığıyla aktaran gazeteye göre yarınki görüşme, bir süredir her iki taraftan kaynakların ifade ettiği ve bazılarını da Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in Rum meclisini bilgilendirmesi sırasında dile getirdiği karşılıklı anlayışları somut yakınlaştırmalar haline getirme hedefiyle yapılacak.
Gazete, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin yarın sabahki görüşmede gündeme getirmeye hazırlandığı konuları özetle şöyle aktardı:
Nüfus Oranı: Çözümden sonra federal vatandaşlığına ve her oluşturucu eyaletin iç vatandaşlığına sahip olacak kişilerin sayısı 804 bin Kıbrıslı Rum ve 220 bin Kıbrıslı Türk (şekillenen oran yüzde 78,5’e karşılık yüzde 21,5. 1974 öncesinde bu oran yüzde 82’ye karşılık yüzde 18’di). Bu karşılıklı anlayışın federasyonun başlangıç nüfusu olduğu ve gelecekteki demografik gelişim eğiliminin ‘denetimi’ konusunda hiçbir düşünce yok.
Türklere ve Yunanlılara Vatandaşlık Verilmesi: Çözümden sonra Kıbrıs vatandaşlığı alabilecek (burada olanlar değil, Yunanistan ve Türkiye’den kişiler) Yunan ve Türk vatandaşlarının oranı 4’e 1 olacak. Bu karşılıklı anlayış Kıbrıslı Rumların kolonizasyon, Kıbrıslı Türklerin de toplumun varoluşu kaygılarını yumuşatıyor.
Müktesebat ve 4 Özgürlük: Müktesebatın ve 4 özgürlüğün (sermaye, emtia, hizmetler ve iş gücü serbestisi) Maastricht Sözleşmesi’nde öngörüldüğü gibi AB’de ve Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nde ilk günden itibaren uygulanması ve her türlü geçici düzenleme/sapmanın somut ve olabildiğince kısa süreli olması.
Yasama Erki Oluşturulması: Üst Meclis her toplumdan 20’şer olmak üzere toplam 40 üyeden, Temsilciler Meclisi de 36’sı Rum, 12’si Kıbrıslı Türk toplam 48 üyeden oluşacak.
Yargı Erki: Birincil ve İkincil (Yüksek/Anayasa) Mahkemesi’nin haricinde mülkler için (Mülkiyet Komisyonu’ndan ayrı) Temyiz Mahkemesi olacak. Bu mahkemelerin tamamında Kıbrıslı Türkler ve Rumlar eşit sayıda olacak, kısıtlı anayasal meseleler için daimi olmayan, kurayla belirlenecek bir yabancı hakim (İngiliz, Yunan veya Türk olmayacak) öngörülüyor.
Mülkiyet Komisyonu: Kıbrıslı Türklerin ve Rumların eşit temsil edileceği ve bazı konularda yabancı uzmanların da katılacağı 10 bölümü (chambers) olacak Mülkiyet Komisyonu kurulacak. Özel Temyiz Mahkemesi’ne ve ardından da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuru hakkı tesis ediliyor.
Ekonomi: Bütçe meselelerine ve kurumsal çerçeveye top yükün ve Avrupa kuralları temelinde yaklaşılacak. İlk günden itibaren ortak, bağımsız Merkez Bankası ve Euro ve de iç istikrar paktı olacak.”