Birleşmiş Milletlerin (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu arasında Crans Montana’da gerçekleştirilen görüşmenin gizli tutanaklarının Fileleftheros gazetesi tarafından yayınlanması geniş yankı uyandırdı.
Fileleftheros gazetesi “Belgeler Ateşler Yaktı- Gazetenin İfşaatları Crans Montana’ya Işık Tuttu- Tutanaklar Zor Konu” başlıklı haberinde, BM’nin Crans Montana konferansıyla ilgili gizli tutanaklarının dün gazete tarafından yayımlanmasının ardından Rum tarafındaki siyasi sahnenin alev aldığını yazdı.
Yayımlanan belgelerle, bahse konu kritik günlerde Kıbrıs açısından neler olduğunun açıklığa kavuştuğunu öne süren gazete “herhangi bir yanlış yorumlama payı olmadan Kıbrıs sorunuyla ilgili Türk niyetlerine işaret eden belgelerin, beklendiği gibi Kıbrıs sorunuyla ilgili tartışmaları da alevlendirdiğini” belirtti.
Sözcü açıklama yaptı
Gazeteye göre Rum Hükümeti Sözcüsü Marios Pelekanos, konuyla ilgili açıklamasında, gazetenin röportajında yer alanların, Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in ilk andan itibaren Crans Montana konferansının başarısızlığına yol açan sebepler ve Türkiye’nin Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin hedefleri konusunda söylediklerini onayladığını savundu.
Karşılaştıkları zorluklara rağmen, değişmez amaçlarının Kıbrıs sorununun Doruk Anlaşmaları ve BM Güvenlik Konseyi kararları temelinde çözülmesi olduğunu savunan Pelakanos, “yabancı askeri birliklerin ve müdahale haklarının olmadığı, aynı zamanda Kıbrıslı Türkler ve Rumların barış içerisinde bir arada yaşamasını ve refahını sağlayacak AB ilke ve değerlerine dayanacak bir çözümden söz etti.”
Haklılık mücadelesi
DİSİ Başkanı Averof Neofitu açıklamasında, gazetenin haberini yorumlayarak ileri sürülen “Türk işgalinden kurtulma çabası içerisinde 1974’’ten bu yana ulusal bir hayatta kalma ve haklılık mücadelesi verdiklerini” iddia etti.
Guterres çerçevesinin, güvenlik konusunu temel alarak Kıbrıs sorununun bütünlüklü çözümüne ilişkin doğru parametreleri ortaya koyduğunu savunan Neofitu, BM Genel Sekreteri Guterres’in Crans Montana’da normal bir devletten söz ettiğini ifade etti.
“Normal bir devletin ise yabancı garantilere ve işgal birliklerine sahip olamayacağını” savunan Neofitu, Kıbrıslı Rumların çözümü ilk isteyenler olduğunu ve geriye Türk tarafının uzlaşmazlığını terk etmesinin kaldığını ileri sürdü.
Çelebis’in değerlendirmesi
AKEL’in Kıbrıs Masası Şefi Tumazos Çelepis ise açıklamasında, konferansın başarısızlığa uğradığı gece yapılan görüşmede, görüşmenin ilk başında, BM Genel Sekreteri’nin çözümün uygulanmasına ilişkin gayriresmi bir belge sunduğunu söyledi.
Çelepis sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunu herkes biliyor. Bu belge, çözümün uygulanmasına ilişkin herhangi bir belgenin, gerçekte garantileri içereceğini yalanlıyor. Çünkü bu belgede BM Genel Sekreteri açıkça garantör güçleri herhangi bir yapısal veya yürütme rolünden alıkoyuyor ve kendilerine yalnızca çözümün uygulanması dönemi için danışma rolü bırakıyor. Bu garanti anlaşmasının yerine geçen ve net bir şekilde garantiler ile müdahale haklarını ortadan belgenin aynısıdır. Bu belge bilindiği üzere Rum kesimi tarafından reddedildi ve Yunanistan Kocias aracılığıyla bunu reddedenin kendileri değil Rum kesimi olduğunu söyledi. Bu her şeye yanıt veriyor.”