Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis arasında Mont Pelerin’de gerçekleştirilen toprak konusundaki görüşmelerin ardından gözlerin 20 Kasım’daki buluşmanın yer alacağı Cenevre’ye çevrildiği belirtildi.
Mont Pelerin’de yaşanan gelişmeler ve Cenevre görüşmeleri hakkındaki yorumsal haberler dün Rum basınında geniş yer buldu.
Politis gazetesi “Mont Pelerin Sonrasında Top Anastasiadis’te” başlıklı haberinde, bir yabancı diplomata atıfta bulunarak, şu anda önemli olan noktanın, iki liderin içteki ortamdan etkilenmemesi ve İsviçre’ye başka “zihinlerle” gitmemesinin olduğunu yazdı.
İki liderin, önemli gelişmeleri açıklayacak noktaya geldiğini ancak Anastasiadis’in zaman istemesi üzerine bunun yapılamamasının hayal kırıklığı yarattığını yazan gazete, bununla birlikte tüm müdahil tarafların ileriki zaman diliminde özlü bir anlaşmaya varılmasına bağlı kaldıklarını da yinelediklerini belirtti.
Habere göre aynı kaynak, Mont Pelerin’deki görüşmeler sürecinin toprak konusundaki kriterlere ilişkin önemli sonuçlara sahip olduğunu ifade etti.
Topun ise şu anda Kıbrıs Rum toplumunda olduğunu belirten aynı kaynak, anlaşılır nedenlerden dolayı sürecin, yeni yılda devam etmesi için bırakılmasının da yıkıcı olacağını söyledi.
Hayal kırıklığı yarattı
Politis gazetesi “Dönüş Yok” başlığıyla verdiği bir başka haberinde, çözümü destekleyen Kıbrıslıların- Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların- hayal kırıklığına ve toprak konusundaki görüşmelerin olumlu sonuçlanmasının birkaç gün ertelenmesine ilişkin Kıbrıs Türk tarafı ile BM’nin hayal kırıklığına rağmen, tüm bilgilerin, sadece Mont Pelerin’de gerçekten önemli bir sonucun elde edildiğine değil, Akıncı ve Anastasiadis’in anlaşma huzmesinde bulunduğu şeklinde birleştiğini savundu.
Gazete, güvenlik ve garantilere ilişkin çok taraflı görüşme tarihinin belirlenmesinden, harita üzerinde kriterlere anlaşmadan ve askıda olan konuların kapatılmasından önce Anastasiadis’in Atina ve Güney Kıbrıs’ta mecliste temsiliyeti bulunan partileri bilgilendirmek için zaman istediğini anımsattı.
Habere göre bir Kıbrıslı Rum kaynak gazeteye yaptığı açıklamada gelişmelerin ertelenmediğini sadece açıklamaların, gelecek haftaya ertelendiğini söyledi.
Aynı kaynak Anastasiadis’in önemli açıklamalardan önce Ulusal Konsey ve Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ı bilgilendirmek istediğini ifade etti.
Aynı kaynak açıklamasında ayrıca Kıbrıs Türk tarafının bu hafta içerisinde toprak oranının yüzde 32’den fazla olması taleplerini müzakere etmeye başlayabileceğini ve ardından Kıbrıs Rum tarafının kabul ettiği oranda uzlaşabileceği şeklindeki temennisini de dile getirdi.
Gazete haberinde, Kıbrıs Türk tarafının, Ankara ile istişarelerin ardından, ilk baştaki katı tutumuna karşın esneklik gösterdiğini, bunun Kıbrıs Rum tarafına kartlarını açması olanağı tanıdığını ve buna bağlı olarak da, anlaşmaya ramak kalmasını sağlayan verimli bir görüşmenin gerçekleştirildiğini yazdı.
Türk tarafının veto talebi
Fileleftheros gazetesi “Cenevre Aracılığıyla Çok Taraflı Konferans-Cenevre Çok Taraflıyı İnşa Edecek-Toprak Konusunda Anlaşma İçin Akıncı ve Anastasiadis Birkaç Gün İçerisinde Yeni Test” başlıklı haberinde, Cenevre’de, 20 Kasım’da başlayacak üç günlük süreçte, bir sonraki aşama olan çok taraflı konferansa geçilmesi için harita üzerinde anlaşmayla, toprak konusunun kapatılmaya çalışılacağını yazdı.
Mont Pelerin’deki beş günlük görüşmelerin sonunda bu yöndeki karar üzerinde uzlaşmaya varıldığını yazan gazete BM’nin bu kez, birçok açık ve askıda bulunan konuya rağmen, müzakerelerin son aşamaya gelebilmesi için Cenevre’yi seçtiğini belirtti.
Gazete, İsviçre’de, açıklandığı gibi, dört başlıkta (Yönetim, Mülkiyet, Ekonomi ve AB) ilerleme bulunduğunu ancak önemli konularda anlaşmazlıkların devam ettiğini, bunlardan bir tanesinin karar alma süreci ile Türk tarafının veto hakkında ısrar etmesi olduğunu yazdı.
Dönüşümlü Başkanlık beklemede
Gazete elde edilen bilgilere dayanarak Mont Pelerin’deki sahne perdesinin inmesinden önce, görüşmelerin son gününde, görüşmelerde kesin tavır takınmayan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın, farklılaşma niyeti ortaya koyduğunu, kesin olmamakla birlikte Kıbrıs Rum tarafının ortaya koyduğu kriterleri görüşme niyeti gösterdiğini savundu.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın sınırlarının bulunduğu ve bunları aşmasının mümkün olmadığının açık olduğunu iddia eden gazete, Akıncı’nın bu nedenden dolayı Ankara ile iletişime geçmesi ve uzlaşması gerektiğini ileri sürdü.
Gazete bilgilere dayanarak, müzakere masasında ayrıntılara girilmemesine karşın perde gerisinde, müzakerecilerin sınırlarını ve iki tarafın niyetlerini ortaya koyan bazı istişarelerin yapıldığının açıkça görüldüğünü savundu.
Gazete yine bilgilere dayanarak her iki taraftaki düşüncelerin, Kıbrıs Türk kurucu devleti için Annan Planı’ndaki haritada öngörülenden daha yüksek bir toprak oranı olan yüzde 28.2-yüzde 29.2 olabileceğini belirtti.
Perde gerisinde, Kıbrıs Rum tarafının, Kıbrıs Rum idaresi altına 100 bin göçmenin geri dönmesi şeklindeki beklentisinin yerine getirilemeyeceğinden bahsedildiğini belirten gazete, 70 binden 90 bine kadar olan bir rakamın telaffuz edildiğini yazdı.
Gazete elde edilen bilgilerin Türk tarafının özel statülü bölgelerin yaratılması ihtimalini de görüştüğü yönünde olduğunu, bu bilgilerin geçerli olması durumunda bunun, Mont Pelerin’e kadar dile getirilen görüşmelerin değiştiği anlamına da geldiğini belirtti.
Gazete haberinde ayrıca Mont Pelerin’de görüşmelerin iki aşamada gerçekleştirildiğini, ilkinin, bir anlaşmaya varılması için kriterler üzerine odaklanılması, ikincisinin ise bu anlaşmanın harita üzerine geçirilmesi olduğunu yazdı.