Güney Kıbrıs’ın “Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş yıldönümü” olarak kutladığı 1 Ekim’de düzenlenen askerî geçit törenine Yunan F-16 savaş uçaklarının katılmaması tartışma konusu oldu.
Fileleftheros gazetesi “Atina Korktu… Yunan Savaş Uçakları Lefkoşa’daki Askeri Geçit Resminin Üzerinden Uçmadı… Ankara’dan Baskıdan Söz Ediliyor” başlıklı haberinde Yunan savaş uçaklarının 1 Ekim’deki resmi geçitte uçmasının “sembolik öneme sahip olduğunu” kaydeden gazete “Türkiye’ye mesaj verecekti, Miçotakis hükümeti bu sembolik önemdeki eylemde bile bulunmadı” ifadesini kullandı.
Kararın, Miçotakis hükümeti tarafından önceki sabah, Ankara’nın baskısı üzerine alındığı haberi geçildiğine işaret eden gazete, Ankara’nın baskı yaptığı haberinin teyit edilemediğini ancak tek izahın da bu olduğu görüşünü ortaya koydu.
Gazete Yunan savaş uçaklarının 16 yıl sonra ilk kez 2017’de, daha sonra da 2018’de Ada üzerinde uçtuğunu hatırlattı ve “Yeni Yunan hükümeti atılmış adımdan dönmeye karar verdi ve önceki Sağ hükümetlerin ‘Kıbrıs Uzak’ malum doktrinini teyit etmiş oldu. Bu, yeni Yunan hükümetinin, sorun veya arzu edilmeyen gelişmelere neden olacak eylem veya tercihler istememe politikasına tabi mantığı da destekliyor” dedi.
Gazete Yunan hükümetinin bu politikasının geçen ay Atina’da, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ve Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis başkanlığında gerçekleşen ilk Rum-Yunan hükümetleri toplantısında ortaya çıktığını kaydetti.
Yunanistan’ın hem garantör güç sıfatıyla, hem de Rumlarla ilişkileri hasebiyle farklı bir tercihte bulunabileceği görüşü ortaya konulan haberde “örneğin, Türk meydan okumaları ve Kıbrıs MEB’indeki yasadışı faaliyetleri ışığı altında, caydırmak hedefiyle bir veya daha fazla firkateynini gönderebilirdi. Yapmadı” denildi, özetle şunlar eklendi:
“4 Mayıs’ta Türk sondaj gemisi Fatih Kıbrıs MEB’ine girip sondaja başladığında önceki Yunan hükümeti de yapmadı. Ancak Türk araştırma gemisi yaklaşık 8 ay önce Yunan deniz bölgesine girmeye kalktığında engelledi. en azından önceki hükümet, Dışişleri Bakanı Nikos Kocias olduğu sürece Kıbrıs sorununda bir rotası ve aktif önleyiciliği vardı. Kıbrıs sorununu doğru zemine oturtan eylem ve inisiyatifleriyle özlü politikası vardı. Bu, Yunanistan’daki yeni hükümetle birlikte kaybedildi.”
Angelidis “kararı Mitsotakis hükümeti verdi”
Aynı gazete “Savaş Uçaklarının Gelmemesi Kararını Mitsotakis Hükümeti Aldı… Kıbrıslı Savunma Bakanı Konu Hakkında Ne Dedi?” başlıklı haberinde ise Rum Savunma Bakanı Savvas Angelidis’in, Yunan F-16’larının 1 Ekim töreninde uçmaması nedeniyle Rum tarafında başlayan tartışma üzerine SİGMA TV’ye yaptığı açıklamada, savaş uçaklarının törende uçmaması kararının tamamen Mitsotakis hükümetine ait olduğunu açıkladığını yazdı.
Habere göre Yunan F-16’lararının törende uçmasının taşıdığı “sembolik önemi” kabul eden Angelidis “uçakların uçmaması, Kıbrıs –Yunanistan ilişkilerinin değersizleşmesi olarak algılanmamalıdır” dedi, Yunan Milli Savunma Bakanı’nın törende yaptığı konuşmayı işaret etti.
Savvas Angelidis, Mitsotakis hükümeti ile askerî işbirliklerinin sürekli güçlendiği bir ilişki içerisinde olduklarını, geçmişe oranla daha sık ortak tatbikatlar icra ettiklerini söyledi.
Angeldis’e Rum-Yunan Ortak Savunma Sahası Doktrini’nin yeniden kurulmasının söz konusu olup olmadığı da soruldu. “Başlıklar/etiketler kullanmayacağım. Buna karşın Yunanistan’la askerî düzeydeki ilişkilerimizde özellikle gelişme var” ifadesini kullandı.