Eski adıyla EuroAsia, yeni adıyla “Great Sea Interconnector’ün” projesi çerçevesinde Güney Kıbrıs ile Yunanistan arasında deniz altından elektrik kablosu bağlantısı için ilk adımın atıldığı ve 50 kilometre uzunluğunda kablo döşendiği bildirildi.
Rum Yönetimi 100 milyon Euro ile katılım ortaklığına henüz karar vermemişken, Rum Meclisi Enerji Komitesi’nin toplantısında masaya konu yatırıldı. Projeye onay veren ve kar-verimlilik raporunu bekleyenler de var, “Yunanistan’a bağımlılık yaratacak” diyerek projeye karşı çıkanlar da.
Alithia’nın “Elektrik Bağlantısı – Anlaşmazlıklara Sebep Oluyor” başlıklı haberine göre Rum Enerji Bakanı Yorgos Papanastasiu Rum Yönetiminin katılım ortağı olup olmayacağına halen karar vermediği proje kapsamında halen deniz dibine 50 kilometre uzunluğunda kablo döşendiğini, kablo döşeme işinin yüklenicisi şirket Nexans’ın önümüzdeki 1-2 ay içerisinde deniz dibi araştırmasına devam edeceğini açıkladı.
Papanastasiu’ya göre projenin en büyük maliyetini, 1,4 milyar Euro’ya ulaşan kablo ve kablonun deniz dibine döşenmesi oluşturuyor. Projenin Avrupa Komisyonu’ndan aldığı 657 milyon Euro’luk ödeneğin 160 milyon Eurosu ciro edildi, geriye kalan 1,3 milyar Euro’luk bölümü kredi yöntemiyle yatırımcılardan alınacak. Papanstasiu, düzenleme kararında bu meblağın yüzde 33’ünün Yunan, yüzde 67’sinin Rum tüketiciden alınacağını öngörüldüğüne işaret etti. Rum tüketicinin üzerinde durduğu kar-maliyet raporunun da projenin Yunan yüklenicisi “Bağımsız Elektrik Aktarım Otoritesi (ADİME) tarafından bu ay sunulacağını ekledi.
Yorgos Papanastasiu “Great Sea” gibi 30-40 yıllık projelerin birçok zorluğu ve bazı varsayımları bulunduğuna işaret ederek bu varsayımlar temelinde araştırma ve değerlendirmeler yapıldığını söyledi. Papanastasiu, varsayımların yanlış da olabileceğine işaret etti ancak Güney Kıbrıs’ın projeyle çok ilgilendiğini söyledi.
Papanastasiu’ya Yunanistan’dan ucuza elektrik mi tercih edildiği sorusu yöneltildi. Daha ucuz elektrik enerjisi olabileceğini ancak yerli üretimin de korunması gerektiğini belirtti. Yerel üretimin hemen kullanılabileceğini yahut depolanabileceğini, bu nedenle bu alanın rekabet piyasasında dahi serbest bırakılamayacağını söyleyen Papanastasiu “projenin fiyatları daha da düşüreceğine” inanç belirtti.
Rum Maliye Bakanlığı Genel Müdürü Yorgos Pandelis ise bağlantının Rum ekonomisine, henüz netleştirilmeyen koşullar atında yardımcı olabileceğini, Güney Kıbrıs’ın yatırım ortağı olarak katılmasından ve sonradan yükümlülükler ortaya çıkabilecek olmasından endişe ettiklerini söyledi. Pandelis projenin teknik yönünden de endişeleri olduğunu, bu nedenle araştırma raporunu beklediklerini anlattı.