Cemre AKAR
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı; Yardımcı Doçent Doktor Cahit Cenksoy, kısırlık sorunu ve hamilelikte bilinmesi gerekenlerle ilgili görüşlerini Genç Vizyon’a anlattı.
Hamilelik döneminde beslenmenin önemine dikkat çeken Cenksoy “Mümkünse bir diyetisyen eşliğinde doğuma kadar gidilmelidir” diyor.
Dr. Cenksoy sorularımızı şöyle yayınladı:
Soru: Sizi daha yakından tanıyabilir miyiz?
Yanıt: 8 Ocak 1983’te Lefkoşa’nın Kumsal bölgesinde doğdum. Annem ve babam 1974 öncesinde Lefkoşa’ya Efruz’un evleri olarak bilinen evlere yerleşmişler. Ben de Dr. Mustafa Erbilen tarafından Lefkoşa’daki kliniğinde doğmuşum. Sırasıyla Şht. Ertuğrul İlkokulu, Ruso Ortaokulu, 20 Temmuz Fen Lisesi’ni bitirdim ve o zamanki ismi ile ÖSS sınavını kazanıp Yeditepe Üniversitesi’nde Tıp Fakültesi’nde okumak üzere İstanbul’a yerleştim.
************
Soru: Sağlık sektöründeki kariyerinizi bize kısaca anlatır mısınız?
Yanıt: Hazırlık sınıfını bitirdikten sonra 6 yıl tıp fakültesinde okudum. Bir yıl kadar İstanbul’da Tus Dershanesine gittim. 2007 yılında Gazi Üniversitesi kadın hastalıkları ve doğum anabilim dalına kabul edildim, 5 yıllık ihtisas sonrası uzmanlığımı aldım ve mecburi hizmet yapmak üzere adaya geri döndüm. 3.5 yıl boyunca Lefkoşa Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi, Girne Akçiçek Hastanesi ve Lefkoşa Acil Serviste hizmet verdiğim sıralarda. Yarı zamanlı olarak Yakın Doğu Üniversitesi’ne öğretim üyesi olarak başladım ve mecburi hizmetim biter bitmez tam zamanlı olarak hala buradaki akademik kariyerime devam etmekteyim. Yaklaşık 3 yıl önce yardımcı doçentlik kadromu aldım ve 5 yıldır Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde İngilizce ve Türkçe 4. sınıflara ders vermekteyim.
Hamilelik öncesinde doktora danışılmalı
Soru: Gebelik süresinde nelere dikkat edilmeli?
Yanıt: Gebelik düşünen bir çift mutlaka karar öncesinde bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanını ziyaret etmelidir. Bu başvuru sırasında risk faktörleri ve varsa sistemik hastalıkları detaylı olarak konuşulmalıdır. Gebelik öncesinde gerekli önlemlerin alınması doğrudan doğum sonuçlarını etkilemekte ve düşük oranlarını azaltmaktadır. Gebelik planlanana zamandan önce folik asit ve B 12 vitamini takviyeleri başlanmalı ve gebeliğin ilk 13 haftasında devam ettirilmelidir. Doktora sormaksızın hiçbir ulaç gebelik planlanan zamanlarda kullanılmamalıdır çünkü gebeliğin ilk 8 haftasında bebek her turlu maruziyete karşı korunmasızdır.
1. Soru: Gebelik oranlarını negatif yönde etkileyen en önemli faktörler sizce nelerdir?
Yanıt: Kısırlık her geçen gün dünya genelinde artmaktadır. Bunun birçok sebebi olmakla birlikte erkek faktörü ve azalan sperm sayısı ile kalitesi dikkat çekicidir. Gebe adayı olan annelerin yaş ortalamasının yükselmesi de doğrudan yumurta kalitesinin azalması anlamındadır. Birden fazla cinsel partner olması da cinsel yolla bulaşan hastalık oranını artırmakta ve tüplerin tıkanması ihtimalini güçlendirmektedir.
Sezeryan oranları hala yüksek
Soru: Normal doğumların yerini çoğunlukla sezeryana bırakmasını neye bağlıyorsunuz?
Yanıt: Günümüzde normal doğum trendi tekrar gündeme gelse de sezeryan oranlarımız hala gereksiz derecede yüksektir. Bunun başlıca sebebi gelişen anestezi ve cerrahi tekniklerle birlikte annelerin doğum sürecini yaşamaktan korkmasıdır. Doktorun yönlendirmesinin de ciddi bir payı vardır. Doktorun, anne adayını normal doğuma yönlendirmesi ve bu konuda cesaretlendirmesi normal doğum oranlarını belirgin şekilde artırmaktadır.
2. Soru: Gebelikte beslenme ve egzersizler için neler önerebilirsiniz?
Yanıt: Gebelik süreci bizim toplumumuzda anne adayının her canı istediğini yiyebildiği bir dönem olarak algılanmaktadır. Bunun aksine benim fikrimce en dikkat edilmesi gereken dönemdir. Mümkünse bir diyetisyen eşliğinde doğuma kadar gidilmelidir. İlk başvuruda beslenmeyle ilgili bilgi vermek için önemli bir vakit ayırırım. Alınan aşırı kiloların gebeliğin ölümcül komplikasyonları olan gebelik diyabeti ve hipertansiyon riskini artırdığını mutlaka vurgularım. Ayrıca normal doğumu zorlaştırdığını hatta engellediğini, sezeryan sonrasında ise yara yeri enfeksiyon oranını artırdığını defalarca irdelerim.
Egzersiz ise bizim için bir gerekliliktir. Gebelik açısından bir engel yok ise ilk haftalardan doğumun olacağı güne kadar tempolu yürüyüş önermekteyim. Ayrıca gebelik platesi ve yoga da bizim için faydalı, olacaktır. Egzersiz kan dolaşımını düzenler ve insülin direncini kırar. Normal doğumun ıkınma safhasında bize oldukça yardımcı olur.
Soru: Hamilelik takip programları ülkemizde uygulanıyor mu?
Yanıt: Gebelik sürecinde düzenli kontrollerin ve testlerin yapılmasının anne ve bebeğin hayatı ile sağlık sorunlarını pozitif yönde etkilediğinin kanıtlanmasından sonra tüm gelişmiş ülkeler kendi standartlarında gebelik programları belirlediler. Ülkemizde de bu sağlık hizmeti oldukça yaygın ve de başarılı olmaktadır.