ABD'de gelen iyi ekonomik verilere rağmen yatırımcıların Fed'in erken faiz artırmayacağını düşünmesi ve Fitch'in Türkiye'nin notunu korumasıyla dolar uluslararası piyasalarda 2.26 TL'ye kadar geriledi. Uzmanlar IŞİD eksenli sürpriz bir gelişme yaşanmaması durumunda TL'nin dolar karşısında değer kazanabileceğini, borsada da yükseliş trendi gerçekleşebileceğini bekliyor.
Geçen hafta cuma günü başlayan bayram tatili boyunca dünya piyasalarında Türkiye'yi de yakından ilgilendiren gelişmeler yaşandı. Özellikle tatilin ilk günü olan cuma gününde ABD ve kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'ten gelen açıklamalar, açık olması halinde Türkiye'deki piyasaları da etkileyecek nitelikteydi. Nitekim ABD'de eylül ayı tarım dışı istihdam verisinin 248 bin ile beklentileri aşması ve işsizliğin yüzde 5,9'a gerilemesi uluslararası piyasalarda doları 2.3050 TL'ye kadar çıkardı. Fitch'in Türkiye'nin notunu koruması ve Türkiye'yi yatırım yapılabilir kategoride değerlendirmesi doların ateşini ilk anda düşürürken cuma gecesi doları 2.29 TL'ye kadar çekmişti.
Dolar tatilde geriledi
Bu hafta ise dolar ABD'de faiz artırım tartışmalarının alevlenmesiyle düşmeye başladı. Güçlü gelen istihdam verisine rağmen saatlik ücretlerde sadece yüzde 2'lik bir iyileşme yaşanmasıyla Fed'in faiz artırımını ağırdan alacağı görüşü Wall Street'te ağır bastı. Bunun üzerine pazartesi gününden itibaren dolar, TL ve diğer gelişen ülkelere karşı değer kaybetti. Cuma günü sert yükselen dolar TL karşısında bayram tatili boyunca geriledi. Brezilya reali, Cumhurbaşkanı Roussef’in beklenmedik bir şekilde ikinci turda Aecio Neves ile yarışacak olması ile son 3 yılın en sert günlük yükselişini yaşarken Güney Afrika Rand'ı da son 2 ayın en hızlı yükselişini yaşadı. Doların düşüşü TL cephesinde de hissedildi. Fitch kararı sonrası 2.29 TL'den işlem gören dolar bu kur hareketleri üzerine 2.2680 TL'ye kadar geriledi.
Pozitif gelişmeler ön plana çıkacak
ABD'nin güçlü istihdam verisinin yarattığı riskin hafiflemesiyle bayram sonrası yurtiçi piyasalar için olumlu atmosfer fırsatı doğdu. Uzmanlar özellikle Fitch'in Türkiye notu ve görünümünü değiştirmemesinin olumlu etkilerini önümüzdeki günlerde görmeyi beklerken, TL'de değer kazanımı borsada ise yükseliş öngörülüyor. Bosphorus Capital Genel Müdürü Murat Salar Fitch'in Türkiye'nin not görünümünü negatife çevirebileceği yönünde beklentiyle piyasanın olumsuz fiyatlama gerçekleştirdiğini vurgularken bayram sonrası pozitif etkenlerin ağır kazanacağını belirtti. Fitch'in görünümü negatife düşürmemesi üzerine kasım ve aralıkta Moody's ve S&P'nin olumsuz bir adım atmayacağını belirten Salar "Not konusunda rahatlamış görünüyoruz. Türkie'nin genel makro durumu bundan 1-2 ay öncesine göre daha iyi. Petrol fiyatları geriliyor. Bu, cari açık için iyi bir haber. Enflasyonda 2015 yılı içerisinde önemli bir gerileme yaşayacağız. Kredi derecelendirme kuruluşlarından negatif aksiyon gelmemesi durumunda TL'nin değer kazanma durumu söz konusu olabilir. Hükümetin de ekonomiye dair önemli adımlar söz konusu. Özelleştirme programı da açıklandı. IŞİD riski azalırsa piyasa pozitiflikleri gündeme alacaktır. Bunun da borsaya pozitif etkisi olacak" diye konuştu.
Bugün kritik
Bayramda özellikle ABD merkezli verilerle doların gerilediğine, bu sayede piyasaların bu sabah olumlu açılabileceğine dikkat çeken Gedik Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Taner Özarslan yine bugün açıklanacak Fed tutanaklarının piyasaların gidişatı üzerinde belirleyici etkisi olacağını vurguladı. Geçen haftalara göre haftanın ilk yarısında dünyada risk alma iştahının geri geldiğini belirten Özarslan "Fed tutanaklarında 12 bölge Fed başkanının açıklaması olacak. Tutanaklarda faiz artırım periyodunun süresiyle ilgili olumsuz ifadeler yer alır, şahinlerin sayısı artarsa dolarda yukarı yönlü hareket hızlanabilir. Tatil sonuna kadar herhangi bir değişim yaşanmazsa borsa olumlu açılacağını düşünüyorum. Ancak Fed tutanakları hem dolar kuru hem de borsa için belirleyici olabilir" diye konuştu.
İki risk
Fitch'in Türkiye notu ve görünümünü değiştirmemesi ile piyasalarda en azından bir tartışma konusu şimdilik kapanmış gözüküyor. Olumlu fiyatlamanın ağırlık kazanacağı bu dönemde yine de riskler mevcut. Uzmanlara göre en büyük risk IŞİD tehdidinin yarattığı çatışma riski olacak. Diğer risk ise dünyada merkez bankalarının giderek farklılaşan politikaları. ABD'nin tahvil alım programını sona erdirip faiz artırma zamanlamasını gündemine almasına karşılık, Japonya'da ve AB'de farklı yöntemlerle gerçekleştirilecek parasal genişleme hamleleri orta vadede doların güçlenmesiyle sonuçlanabilir.