KKTC Merkez Bankası, 2018 yılının 4. Çeyrek bültenini yayımlayarak, 2018 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla bankacılık sektörünün aktif toplamının bir önceki çeyrek döneme göre yüzde 5,7 azalarak 32.980 milyon TL olarak gerçekleştiğini duyurdu.
Merkez Bankası İdare Merkezi’nden yapılan yazılı açıklamaya göre, bu azalışın nedeninin, döviz kurunda yaşanan dengelenmenin yabancı para kalemler kaynaklı bilançoya yansıması olduğu belirtildi.
Sektörün toplam aktifleri Aralık 2017 – Aralık 2018 döneminde yüzde 26,3 oranında artış gösterirken, bankacılık sektöründeki yoğunlaşmaya bakıldığı zaman aktif büyüklüğü açısından en büyük beş bankanın sektör içindeki payının bir önceki çeyreğe göre 0,1 puanlık sınırlı bir artışla yüzde 55,1 seviyesine yükseldiği, aynı dönemde ilk beş bankanın sektör içindeki payının ise brüt krediler büyüklüğü ve mevduat büyüklüğü açısından sırasıyla yüzde 56,9 ve yüzde 56,5 olduğu kaydedildi.
Azalış gösterdi
Açıklamada, bankacılık sektörünün 2018 yılı dördüncü çeyrek finansal derinleşme rakamlarının bir önceki çeyreğe göre azalış gösterdiğine dikkat çekilerek, şu ifadelere yer verildi:
“Şöyle ki; brüt kredilerin, toplam aktiflerin ve toplam mevduatların GSYH’ye oranı sırasıyla yüzde 136,1’den yüzde 130,2’ye, yüzde 240,8’den yüzde 227,2’ye ve yüzde 194’ten yüzde 182,1’e düşmüştür. Sektörde Sermaye Yeterlilik Standart Rasyosu (SYSR) 2017 yılsonu itibarıyla yüzde 17,3 olurken; 2018 yılsonu itibarıyla yüzde 17,9 seviyesine yükselmiştir. Brüt krediler 2018 yılı son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 4,3 oranında azalış gösterirken; TGA’nın brüt krediler içindeki payı bir önceki çeyrek döneme kıyasla artış göstererek yüzde 5,5’e yükselmiştir. Mevduatın krediye dönüşüm oranı da aynı şekilde bir önceki çeyreğe göre artış göstererek yüzde 71,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılı bankacılık sektörü kârı 689,8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılı bankacılık sektörü vergi öncesi kârı ise 2017 yılına göre yüzde 69,42 oranında artış göstererek 874 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu artışta kambiyo kârlarının önemli bir katkısı bulunmaktadır. Kambiyo kârı kalemi bankacılık sektörü vergi öncesi kârından çıkarıldığı zaman ilgili dönemler arasında bankacılık sektörü vergi öncesi kârı artış oranı yüzde 34,5’tir.”
KKTC enflasyon gelişmeleri
Öte yandan açıklamada, KKTC Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü (DPÖ) tarafından hesaplanan enflasyon oranlarının yıllık bazda 2018 yılı Ekim ayında yüzde 38,1, Kasım ayında yüzde 34,2 ve Aralık ayında yüzde 30 seviyesinde gerçekleştiği belirtildi.
2018 yılı Aralık ayı sonunda yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu sektörlerin ise; mobilya ve ev aletleri, gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırma kalemleri olduğuna işaret edilen açıklamada, ilgili kalemlerde yaşanan artışların sırasıyla yüzde 43,9, yüzde 40,4 ve yüzde 34,9 oranında olduğu vurgulandı.
KKTC bütçe gelişmeleri
2018 mali yılının dördüncü çeyreğinde KKTC bütçe gelirlerinin 1.684 milyon TL, bütçe giderlerinin ise 1.804 milyon TL olarak gerçekleştiğine işaret edilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bir önceki yılın aynı çeyreğinde 72 milyon TL olan bütçe açığı, 2018 yılı son çeyreğinde yüzde 67 oranında bir artışla 120 milyon TL olmuştur. Bütçe gelirleri alt kalemleri incelendiğinde en büyük paya sahip vergi gelirlerinin toplam 1.124 milyon TL olduğu görülmektedir. İkinci en büyük paya sahip olan vergi dışı gelirler kalemi ise 295 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe giderlerinde en yüksek paylara sahip kalemler olan cari transferler ve personel giderleri sırasıyla 784 milyon TL ve 594 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir. İlgili iki kalemin toplamının bütçe giderleri içindeki payı yüzde 76 oranında gerçekleşmiştir.”