Kırım’ın geçen ay referandum sonrası Rusya’ya bağlanmasının ardından Ukrayna’nın doğusundaki en az dokuz kent ve kasabada çoğu silahlı Rusya yanlısı gruplar ayaklanarak kamu binalarını işgal etmişti. İşgalcilerin Rus hükümetinden günlük 50 dolar ve sınırsız votka aldıkları iddia edilmişti. İki haftadır süren eylemlerin içsavaşa dönüşmesinden endişe edilirken Cenevre’de, Ukrayna, Rusya ve ABD Dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi’nin katılımı ile yapılan 7 saat süren toplantıda mutabakata varıldı. Anlaşmaya göre tüm yasadışı gruplar silahsızlanacak, işgal edilen binalar yasal sahiplerine devredilecek, gösteriler bitecek, Kiev yönetimi genel af ilan edecek, AGİT temsilcileri geçiş sürecine destek olmak için bölgeye gidecek, anayasa süreci kapsayıcı, şeffaf ve hesap verebilir şekilde olacak. ABD Dışişleri Bakanı Kerry, hafta sonu itibariyle mutabakatın uygulanamaması halinde Rusya’ya karşı yeni yaptırımların gündeme gelebileceğini ima etti.
Buradan ayrılmayız
Ancak “Ukrayna’da savaşı önlendi” denilen anlaşmaya rağmen Rusya yanlısı silahlı kişilerin, Donetsk’te belediye ve valilik binalarını işgali dün de sürdü. Donetsk’teki Serhiyivka silah sesleri duyulurken ayrılıkçılar işgal ettikleri, kentin idari merkezi olan binadan ayrılmayacaklarını, 11 Mayıs’tan önce de Rusya’ya bağlanmayı oylayacakları referandumu yapacaklarını açıkladı. Donetsk’teki ayrılıkçılar adına yapılan açıklamada “Kiev cuntasının şartlarını kabul etmiyoruz, Rus ayısının uyandığı İkinci Dünya Savaşı’na uzanan kahramanlıklarla dolu bir geçmişe sahibiz... Herşey barışçıl olacak. Tek problem Kiev cuntasının savaş istemesi” denildi. “Donetsk Cumhuriyeti”ni ilan eden grubun liderlerinden Dennis Vladimiroviç Puşilin ise yaptığı açıklamada, “Buralardan ayrılmayacağız. Biz yasadışı bir yapıysak, Kiev’dekiler de öyle” diyerek Maidan devrimi sonrası işbaşı yapan geçici yönetimin istifasını istedi.
Putin zafer kazandı
Dışişleri Bakanı Davutoğlu dün Cenevre’de tarafların Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı konusunda mutabakata varmalarının önemli olduğunu söyleyerek “İnşallah bu kriz en kısa sürede aşılır ve Karadeniz Bögesi’ndeki Soğuk Savaş döneminde oluşmuş olan istikrar karşılıklı saygıya dayalı güvenlik havzası sağlanmış olur” dedi.
Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier, Cenevre’de toplantısındaki uzlaşmaya rağmen hedeflenen barışa ulaşılamadığını, sözlerin eyleme geçmesi gerektiğini belirterek “Cenevre’nin sonucu saygıyı hak ediyor” dedi.
ABD Başkanı Obama da Cenevre anlaşmasına ihtiyatlı yaklaşarak gerilimi düşürecek adımlar atılmaması halinde Rusya’ya yeni yaptırımlar uygulayacaklarını söylemişti.
Cenevre anlaşması ve onun öncesinde Rusya lideri Putin’in halka hitap ettiği konuşma sonrası Rus borsası yüzde 2.5 oranında yükselişe geçerken Rusya’da “Zafer Putin’in yorumları” yapıldı.