Petrol veya ham petrol, dünyanın en önemli enerji kaynağıdır. Hidrokarbon karışımı olan ham petrolü, küresel ekonominin kan dolaşımına benzetebiliriz. Dünyada yaşanan petrol fiyatlarındaki son gelişmeler, tüketicileri sevindirirken, petrol ihraç eden ülkeler bu durumdan pek de memnun değiller.
Petrol fiyatları varil olarak ifade edilmektedir. 159 litre ham petrol, bir varil fiyatına karşılık geliyor. Varilin fiyatı New York Ticaret Borsası (NYMEX) ve Kıtalararası Borsa (ICE) gibi büyük borsalar aracılığıyla bildirilir. Küresel ham petrol fiyatı, genel olarak ABD’ye ihraç edilen tüm petrolün ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanır ve ABD Doları cinsinden ifade edilir.
Cuma gece yarısından önce coğrafyamızdaki benzin istasyonlarında hareketlilik vardı. Bu hareketliliğin nedeni önce internet gazetelerinde, dünde yerel gazetelerde yer buldu. Cuma gece yarısından itibaren geçerli olacak akaryakıt fiyatlarına yeni zam geldi.
Haziran 2014’de 115 Dolar olan ham petrolün fiyatı, günümüze kadar hep düşüş gösterdi. dünya ham petrol fiyatlarının düşmesine; dünyanın en çok petrol ithal eden ülkesi olan ABD’nin, üretici durumuna geçmesi ABD’li kaya gazı üreticileri ile Suudi Arabistan ham petrol üreticileri arasındaki rekabet dünya genelinde ılıman geçen kış ayları, ısınma konusunda petrole olan talebi düşürmesi teknoloji dönüşümleri ve güneş enerjisi gibi alternatif enerji kullanımının artması ham petrol fiyatlarının düşmesinin Rusya aleyhine olacağı ve ABD'nin de bunu özellikle istemesi etkili oldu.
Cuma günü itibarı ile ham petrolün fiyatı 39.95 Dolar iken, gün içerisinde 42 Dolara kadar çıkıp, günü 40.20 Dolar’dan kapadı. Maalesef ham petrolün aylar içerisindeki düşüşü bizlere yansımazken, gün içindeki fiyat dalgalanmasını fırsat bilen hükümet edenler akaryakıta zam yapmakta geç kalmıyorlar. Burada zam haberi ile birlikte vurgulamak istediğim, demek oluyor ki, hükümet edenler istenildiği zaman gerekli gördükleri kararları alıp uygulamaya geçirebiliyorlar. Keşke toplumsal sorunların çözümünde de bu kadar duyarlı ve seri olabilseler.
Toplum için önemli olan soru dünyada ham petrol fiyatları düşerken bizlere niye yansımıyor?
Basit olarak iki nedeni var;
KKTC petrol ve Doğal gaz ülkesi değil (Doğal gaz konusunda en azından şimdilik!). Toplu taşımacılığın gelişmemiş olmaması ve de ülke elektrik üretiminin petrole dayalı olması büyük bir dez avantajımız. Bu nedenle elindeki maddi gelirlerin önemli bir bölümünü ham petrole harcıyoruz. Diğer bir neden ise, düzgün bir ekonomik sistemimizin olamayışı ve araçlara satılan benzinden kamunun gelir elde etmesi. Kamu gelirlerinin önemli bir bölümü, trafikte olan taşıtların harcadığı akaryakıttan elde etmektedir.
Sonuç olarak bizim gibi küçük yarım ada ekonomilerinin toplum yararına yapılandırılabilmesi, hükümetlerin akılcı politikalarına bağlıdır. Böylesi bir durumda ekonomide iyileşme sağlanabilmesi için harcamaları tüketimden çok yatırıma sevk etmeliyiz. Özellikle meteorolojik şartlarımızın uygun olması nedeniyle alternatif enerjiye destek sağlanması ekonomik bir kazanım olacaktır.
Herkese iyi Pazarlar…
